Nhà văn du mục KTS

Bẩm sinh tôi đã thèm đi lang thang. Lang thang vô định nhưng có mục đích ẩn. Chỉ có điều tôi nén ham muốn đó lại vì mưu sinh hằng ngày, suốt hai chục năm qua tôi bị dính chặt vào công việc để kiếm đủ tiền giữ cái nồi cơm gia đình không bị đổ, để lấy chồng, sinh con như bất cứ người phụ nữ bình thường nào.

Nhưng tôi lại là một phụ nữ bất thường. Tôi là một nhà văn, dù trong cuộc sống thường ngày, tôi luôn giấu cái danh xưng ấy, kìm cái bản năng ấy xuống mức thấp nhất có thể, và khi có đủ điều kiện thì tôi chỉ có một ham muốn duy nhất là ĐI và VIẾT.

ĐI bất tận để VIẾT miên man thì không có tội. Tôi nghĩ thế để tự trấn an mình. Ở Việt Nam có một nhà thơ mà người ta gọi âu yếm là Văn Thùy tiên sinh, ông cũng lang bạt kỳ hồ, có lần ra khỏi nhà là đi miết cả năm, dù trong túi chẳng có bạc tỷ. Ông đã đi lang thanh như thế rồi cũng về nhà toàn mạng, âu cũng là một điều đáng phục. Ít ai dám sống bản năng lang thang ấy của nhà văn.

Chồng tôi, một công dân nước Cộng hòa Czech, từng có lần kể tôi nghe về một nhà văn người Czech. Ông này sinh ra thời đầu thế kỷ 20, trong một lần vợ ốm, ông ra phố để mua thuốc cho vợ, thế rồi cứ vậy mà đi lang thang miết cả năm, không hành lý, chỉ một bộ quần áo trên người, và vài đồng lẻ đủ để mua vỉ thuốc cảm.

Vậy thì, nỗi sợ nào cản trở nhà văn lên đường, thỏa mãn bản năng lang thang, hay nói cách khác là thú vui du mục tiềm tàng trong mỗi nhà văn? Nào thì cơm áo gạo tiền, nào thì ràng buộc gia đình, nào thì chết đói, chết rét hoặc bị giết trên đường, nào thì bệnh tật mà chết mất xác…

Nhưng xét cho cùng thì mục đích của nhà văn là gì? Nhà văn chỉ nhắm đến mục đích duy nhất là tác phẩm để đời, làm món ăn ngon bổ ích cho tâm hồn nhân loại. Để đạt mục đích đó, nhà văn cần trả giá bằng chính trải nghiệm sống của mình. Anh phải dùng chính cuộc sống chỉ có một lần của mình mang ra mà trải nghiệm, mà thử thách, và cũng phải chấp nhận rằng anh có thể gặp rủi ro, mất hết gia đình, tài sản, thậm chí mất cả thanh danh khi anh dám dấn thân, và đôi khi là mất mạng, để đổi lấy trải nghiệm, để tìm ra chân lý mà truyền vào những con chữ, dành tặng cho nhân loại.

Khi chấp nhận cái giá phải trả, thì nhà văn cứ lên đường, bất chấp sợ hãi, cảm xúc ra sao. Khi đó, ta là một nhà văn du mục, thế giới nằm dưới chân ta, kho tàng trí tuệ nằm trong bàn tay ta, ta cứ việc bước đi và trải nghiệm sống đến tận cùng của mọi cung bậc cảm xúc, của mọi hỷ nộ, ái ố trên đời.

Trở lại với lựa chọn của tôi, tôi từ chối tước vị cao và mức lương hấp dẫn mà một số cơ quan mời mọc, tôi cũng từ chối luôn sự yên ấm của cái tổ chim cu yêu thương, tôi không lựa chọn sự ổn định, mà tôi ném mình vào một cuộc đi miên man chưa thể biết trước kết quả. Tôi chọn là một nhà văn du mục kỹ thuật số (KTS). Với một tâm thế của người cần trải nghiệm, với một khao khát viết như điên hằng ngày, với một laptop có thể kết nối Internet ở mọi nơi, một máy ảnh KTS, một đôi tai thích lắng nghe, đôi mắt thích quan sát mọi sự diễn ra xung quanh mình… tôi có thể đi khắp năm châu mà vẫn kết nối được với cộng đồng văn chương của mình, vẫn sáng tạo và mở to mắt quan sát cuộc đời, tìm ra bài học lớn lao nhất.

Và đôi khi có vài phút lẻ, tôi tự tách mình ra để quan sát, một nhà văn du mục KTS, đang mải mê ngắm một ngôi nhà tại Cổ trấn Trung Hoa, hay đang cố gắng đuổi kịp bước chân của một con la trên bình nguyên nước Czech, mang trên lưng nó cô bé Lucinko mới gần hai tuổi. Lucinko thì khóc vì chưa quen cưỡi la, nhưng đây là việc mà bác sỹ khuyên mẹ em nên cho em luyện tập, và tôi cố bước theo con la, dỗ dành bé Lucinko. Tôi cũng thích quan sát chính tôi, trong một quán cà phê wifi gần quảng trường Wenceslas ở Praha, với laptop trên tay đang mải miết gõ một ghi chép sống động về những doanh nhân Việt kiều trẻ tại thủ đô cộng hòa Czech. Tôi cũng nhớ chính tôi, ngồi tư lự trước máy tính tại căn phòng nhỏ mượn tạm của bé Kimiko người Bỉ trong khu rừng Rotselaar, viết những dòng đầu tiên của một truyện ngắn…

Với vài phút lẻ tĩnh lặng ấy, tôi tự yêu chính mình từ góc nhìn về một nhà văn du mục KTS.

Kiều Bích Hậu