Năng lượng xanh mở ra cơ hội đầu tư mới cho FDI

Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục khẳng định vai trò là động lực tăng trưởng hàng đầu của nền kinh tế Việt Nam. Bất chấp những biến động phức tạp của kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn duy trì sức hút mạnh mẽ trong mắt nhà đầu tư quốc tế. Đặc biệt, sau khi Nghị quyết 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được ban hành, dòng vốn ngoại đang dịch chuyển rõ rệt sang các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng xanh và hạ tầng thông minh - những trụ cột quan trọng của mô hình tăng trưởng bền vững.

Tăng trưởng ấn tượng, niềm tin nhà đầu tư được củng cố

Theo số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), tính đến ngày 30/9/2025, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt 28,54 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, vốn thực hiện đạt 18,80 tỷ USD - mức cao nhất trong 5 năm gần đây. Đây không chỉ là con số ấn tượng về lượng vốn, mà còn phản ánh niềm tin của nhà đầu tư vào môi trường đầu tư, thể chế và triển vọng phát triển của Việt Nam.

Đáng chú ý, dòng vốn đăng ký điều chỉnh tăng mạnh tới 48%, cho thấy các nhà đầu tư hiện hữu tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, dấu hiệu của sự gắn bó lâu dài. Tính đến hết tháng 9/2025, cả nước có gần 3.000 dự án FDI mới, hơn 1.000 lượt dự án điều chỉnh vốn, và 2.500 giao dịch góp vốn, mua cổ phần, với tổng giá trị hơn 28,5 tỷ USD.

Tính đến ngày 30/9/2025, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt 28,54 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước.

Cơ cấu dòng vốn cũng có sự chuyển biến rõ rệt khi ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là “đầu tàu” khi thu hút 7,27 tỷ USD, chiếm gần 59% tổng vốn đăng ký mới. Việt Nam vẫn duy trì vị thế trung tâm sản xuất trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt ở các lĩnh vực công nghệ cao như sản xuất linh kiện điện tử, bán dẫn, mô-đun camera.

Các tập đoàn lớn như Samsung, LG, Foxconn liên tục mở rộng đầu tư tại Bắc Ninh, Hải Phòng, Bắc Giang... không chỉ tăng quy mô mà còn nâng cấp công đoạn sản xuất, chuyển sang các khâu có giá trị gia tăng cao như chip bán dẫn, thiết bị thông minh và trí tuệ nhân tạo (AI). Xu hướng này cho thấy Việt Nam đang từng bước thoát khỏi mô hình “công xưởng giá rẻ” để trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao của khu vực.

Nghị quyết 70 tạo “đòn bẩy xanh” cho dòng vốn chất lượng

Một trong những điểm sáng của dòng vốn FDI giai đoạn gần đây là sự trỗi dậy của các dự án năng lượng xanh và công nghệ bền vững. Nghị quyết 70-NQ/TW, ban hành tháng 8/2025, đã đặt nền móng cho việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia gắn với mục tiêu phát triển xanh, bền vững. Văn kiện này xác định: “Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế, nhất là khu vực tư nhân tham gia phát triển năng lượng; bảo đảm kinh tế tư nhân cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác trong phát triển các dự án năng lượng”.

Ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, hàng loạt nhà đầu tư quốc tế đã “đọc” được tín hiệu chính sách mạnh mẽ và tăng tốc đầu tư vào năng lượng sạch. Hiện nay, các tập đoàn lớn của châu Âu như TotalEnergies, EDP Renewables đang triển khai dự án điện gió ngoài khơi tại Bà Rịa - Vũng Tàu và Sóc Trăng, với tổng vốn gần 2 tỷ USD. Cùng với đó, dự án nhà máy trung hòa carbon của LEGO tại Bình Dương sử dụng 100% năng lượng tái tạo là minh chứng cho xu hướng “xanh hóa sản xuất” đang lan tỏa.

Theo UNCTAD, Việt Nam đã vươn lên top 20 quốc gia thu hút FDI lớn nhất thế giới năm 2025, và là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á duy trì tăng trưởng FDI hai con số liên tiếp ba năm liền. Dòng vốn thế hệ mới không chỉ tìm đến Việt Nam vì chi phí lao động cạnh tranh, mà vì sự ổn định chính trị, cải cách thể chế, chính sách FDI có chọn lọc và cam kết mạnh mẽ về phát triển bền vững.

Sau khi Nghị quyết 70-NQ/TW được ban hành, hàng loạt nhà đầu tư quốc tế đã “đọc” được tín hiệu chính sách mạnh mẽ và tăng tốc đầu tư vào năng lượng sạch.

Từ bán dẫn, AI, năng lượng tái tạo đến dịch vụ số và đô thị thông minh, Việt Nam đang định hình vị thế là “điểm hẹn” của các nhà đầu tư chiến lược toàn cầu. Nghị quyết 70 không chỉ củng cố nền tảng an ninh năng lượng, mà còn tạo ra khung thể chế và ưu tiên đầu tư rõ ràng, giúp Việt Nam đón nhận dòng vốn có chất lượng, gắn liền với chuyển giao công nghệ và phát triển xanh.

Dù triển vọng FDI sáng sủa, Việt Nam vẫn đối mặt với những thách thức không nhỏ. Thứ nhất, nguồn nhân lực kỹ thuật cao chưa đáp ứng kịp yêu cầu của các ngành công nghệ tiên tiến và năng lượng mới. Các doanh nghiệp đầu tư bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, hay điện gió ngoài khơi đều đặt ra yêu cầu khắt khe về kỹ sư và chuyên gia trong khi hệ thống đào tạo hiện nay vẫn đang trong quá trình thích ứng.

Thứ hai, khung pháp lý cho các lĩnh vực mới như lưu trữ năng lượng, hydrogen xanh, tín chỉ carbon, hay mô hình hợp tác công - tư (PPP) trong điện gió ngoài khơi vẫn còn đang hoàn thiện. Việc đẩy nhanh tiến độ ban hành các nghị định, quy định hướng dẫn thực thi Nghị quyết 70 là yếu tố quyết định để dòng vốn được giải ngân thuận lợi.

Thứ ba, hạ tầng năng lượng và logistics dù đã cải thiện vẫn là “nút thắt cổ chai” của chuỗi cung ứng toàn cầu. Các khu công nghiệp phía Bắc đang dần quá tải về điện, nước, giao thông; trong khi khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ dù có tiềm năng năng lượng tái tạo lớn nhưng còn thiếu hạ tầng đấu nối, cảng biển chuyên dụng và chuỗi cung ứng hỗ trợ.

Các chuyên gia kiến nghị, để đón dòng vốn FDI thế hệ mới, Việt Nam cần tăng tốc cải cách hành chính, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua hợp tác với doanh nghiệp và các trường đại học quốc tế. Đồng thời, cần ưu tiên đầu tư hạ tầng năng lượng chiến lược, lưới điện thông minh, trung tâm dữ liệu, cảng chuyên dụng cho năng lượng tái tạo để tạo “bệ đỡ” cho phát triển công nghiệp công nghệ cao và xanh.

Tận dụng thời cơ để bước vào chu kỳ FDI mới

Sau 9 tháng năm 2025, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội ước đạt 2,701,8 nghìn tỷ đồng, tăng 11,6% so với cùng kỳ năm trước. Sự phục hồi mạnh mẽ của hoạt động đầu tư cho thấy niềm tin kinh tế Việt Nam đang được củng cố vững chắc. Trong đó, FDI chiếm gần 18,8 tỷ USD, chiếm tỷ trọng lớn nhất và tạo hiệu ứng lan tỏa rõ rệt đến khu vực tư nhân trong nước.

Sự dẫn đầu của Singapore (6,9 tỷ USD), Hàn Quốc (4,3 tỷ USD), Trung Quốc (3,4 tỷ USD) và Nhật Bản (2,5 tỷ USD) cho thấy Việt Nam đang trở thành điểm đến chiến lược của cả các nhà đầu tư châu Á lẫn phương Tây. Đặc biệt, Hàn Quốc và Trung Quốc tăng mạnh lượng dự án điều chỉnh vốn và mở rộng đầu tư.

Trong bối cảnh cạnh tranh thu hút đầu tư ngày càng gay gắt, Nghị quyết 70-NQ/TW không chỉ củng cố năng lực nội tại ngành năng lượng, mà còn giúp Việt Nam xác lập vị thế rõ ràng trong chiến lược toàn cầu hóa xanh. Khi thể chế, nhân lực và hạ tầng cùng được cải thiện, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành “điểm đến hàng đầu của FDI thế hệ mới”, nơi vốn ngoại tìm thấy sự an toàn, hiệu quả và bền vững lâu dài.

Từ Ô Môn thắp sáng khát vọng năng lượng xanh

Xanh hóa năng lượng - Hành trình tất yếu cho tương lai bền vững

Sớm hoàn thiện cơ chế đặc thù thúc đẩy các dự án điện khí LNG

FDI vào Việt Nam lập kỷ lục 5 năm, ADB nâng dự báo tăng trưởng 2025