“Lá bài Triều Tiên” trong cuộc bầu cử ở Mỹ

Ông Kim Jong-un sắm siêu xe mới?

Tin tặc Triều Tiên ăn cắp 1,1 tỷ USD từ các ngân hàng của 11 quốc gia

Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tại Hội nghị thượng đỉnh ở Singapore, ngày 12/6/2018

Tuyên bố với các phóng viên khi đến Iowa gặp gỡ các cử tri ngày 9/10, Tổng thống Trump giải thích ông sẽ rất bận rộn với chuyện vận động bầu cử cho nên sẽ không thể gặp lại ông Kim Jong Un trước ngày 6/11 tới. Trước đó, cùng ngày, ông Trump nói với các phóng viên rằng hiện các kế hoạch cho Hội nghị thượng đỉnh thứ hai đang được xúc tiến, và ông cho rằng đã có tiến bộ "đáng kinh ngạc" trong các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Triều Tiên. Ông cho biết Ngoại trưởng Mike Pompeo đã có một cuộc đàm phán tốt đẹp với lãnh đạo Kim Jong Un hồi cuối tuần trước, hiện hai bên đang cân nhắc ba hoặc bốn địa điểm tiềm tàng cho cuộc gặp thượng đỉnh. Lãnh đạo Mỹ từng nói rằng thượng đỉnh thứ hai sẽ không diễn ra ở Singapore, mà có thể được tổ chức trên lãnh thổ Mỹ hoặc Triều Tiên.

Cuộc gặp gỡ giữa Ngoại trưởng Mỹ và lãnh đạo Triều Tiên hôm 7/10/2018 tại Bình Nhưỡng kéo dài hơn 5 tiếng đồng hồ được đánh giá là hữu ích. Hai bên đề cập cả 4 điểm thỏa thuận trong bản Tuyên bố chung sau thượng đỉnh Singapore ngày 12/6: thiết lập quan hệ mới giữa Washington - Bình Nhưỡng, xây dựng hòa bình lâu dài, khẳng định cam kết phi hạt nhân hóa bán đảo và trao trả hài cốt quân nhân Mỹ. Hai bên cũng thảo luận về khả năng tổ chức thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai.

Trong cuộc hội kiến sau đó với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in ở Seoul, Ngoại trưởng Pompeo nói chuyến đi mới nhất tới Bình Nhưỡng, chuyến thăm thứ tư của ông, là một "bước tiến" hướng tới phi hạt nhân hóa. Ông Pompeo cho biết ông và ông Kim đã thảo luận về các bước để tiến tới phi hạt nhân hóa mà Bình Nhưỡng sẽ thực hiện, về vai trò của chính phủ Hoa Kỳ giám sát các bước đó, điều mà Washington coi là vô cùng quan trọng. Hai bên cũng thảo luận về những điều mà Hoa Kỳ sẽ thực hiện để đáp lại hành động của Bình Nhưỡng. Ông Pompeo và lãnh đạo Bình Nhưỡng cũng đồng ý lập ra một nhóm công tác trong thời gian “sớm nhất” để thảo luận về tiến trình phi hạt nhân hóa và Hội nghị thượng đỉnh thứ hai giữa ông Kim với Tổng thống Trump.

Theo đài KBS, Ngoại trưởng Mỹ xác nhận với Tổng thống Hàn Quốc rằng phía Triều Tiên đã mời phái đoàn thanh tra Mỹ đến thanh sát bãi thử nghiệm hạt nhân Punggye-ri. Tổng thống Moon bày tỏ hy vọng rằng chuyến thăm của Ngoại trưởng Pompeo và Hội nghị thượng đỉnh thứ hai giữa lãnh đạo Kim và Tổng thống Donald Trump sẽ giúp hai bên đạt được những "tiến bộ không thể đảo ngược" cả về mặt phi hạt nhân hóa, cũng như về tiến trình hòa bình.

Trong cuộc tiếp xúc ngắn với báo chí khi ghé qua Nhà Trắng vào chiều 9/10, Ngoại trưởng Pompeo nói: “Dù còn một chặng đường dài phải đi và nhiều công việc phải làm, nhưng hiện nay chúng ta có thể thấy một con đường mà chúng ta sẽ đạt được mục tiêu tối hậu là phi hạt nhân hóa Triều Tiên hoàn toàn và có thể kiểm chứng được”.

Từ sau cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và lãnh đạo Kim ở Singapore cho đến nay, hai nước Mỹ - Triều chưa có bất cứ tiến bộ nào khác. Bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 27/9/2018, Ngoại trưởng Mike Pompeo còn chủ trì cuộc họp Hội đồng Bảo an để bàn về vấn đề Triều Tiên. Mỹ kêu gọi thế giới tôn trọng các lệnh trừng phạt quốc tế nhắm vào Triều Tiên, cho đến khi Bình Nhưỡng hoàn thành tiến trình phi hạt nhân hóa. Trước đó, Tổng thống Trump lưu ý rằng Hoa Kỳ chưa dỡ bỏ “những chế tài lớn” đã áp đặt lên Bình Nhưỡng. "Triều Tiên rất quan tâm đến việc đạt được một số những thỏa thuận về phi hạt nhân hóa để nước này có thể tăng trưởng về phương diện kinh tế với những lợi ích của đầu tư nước ngoài mà hiện giờ còn đóng cửa đối với Triều Tiên", ông Trump nói.

Trong khi đó, hai miền Triều Tiên vẫn tiếp tục tiến trình xích lại gần nhau. Ra điều trần trước Quốc hội ngày 10/10, Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung Wha cho biết chính phủ Seoul đang xem xét khả năng bãi bỏ một số biện pháp trừng phạt Triều Tiên, được ban hành sau vụ tấn công vào một chiến hạm Hàn Quốc, khiến 45 thủy thủ Hàn Quốc thiệt mạng, vào năm 2010. Trước đó, trả lời nhật báo Mỹ The Washington Post ngày 3/10, nữ Ngoại trưởng Hàn Quốc đề nghị Mỹ ra tuyên bố hòa bình, kết thúc chiến tranh, để đánh đổi lấy việc Triều Tiên dỡ bỏ các cơ sở hạt nhân.

Ngoại trưởng Kang Kyung Wha giải thích: “Điều mà Triều Tiên đã nói rõ là họ sẽ dỡ bỏ vĩnh viễn các cơ sở hạt nhân tại Yongbyon, tức là một phần rất lớn trong chương trình hạt nhân của họ”. Trên cơ sở đó, Ngoại trưởng Hàn Quốc cho rằng: “Nếu Triều Tiên thực hiện điều đó để đánh đổi lấy các biện pháp tương ứng từ phía Mỹ, như một tuyên bố kết thúc chiến tranh, tôi nghĩ đó sẽ là một bước tiến rất lớn trong tiến trình phi hạt nhân hóa”. Đề nghị của bà Kang Kyung Wha cụ thể hơn một chút so với tuyên bố của lãnh đạo Bình Nhưỡng trong cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In vào tháng 9/2018. Ông Kim Jong Un đã cho biết sẵn sàng đóng cửa cơ sở hạt nhân Yongbyon nếu như Mỹ đưa ra “các biện pháp tương ứng”.

Việc Mỹ không muốn đẩy nhanh các cuộc đàm phán để làm rõ một số điều khoản trong thỏa thuận phi hạt nhân hóa với Triều Tiên được các chuyên gia nhìn nhận là nhằm mục đích chính trị nội bộ. Cuộc gặp giữa ông Trump với lãnh đạo Triều Tiên ở Singapore hồi tháng 6/2018 được xem là một thành công đối ngoại lớn đối với vị tổng thống này. Giờ là lúc ông gặt hái thành quả đó trong cuộc bầu cử giữa kỳ đầu tháng 11 tới. “Quân bài Triều Tiên” sẽ tiếp tục được ông Trump sử dụng trong cuộc đua vào Nhà Trắng sắp tới. Hồi tháng 7 vừa qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ tái tranh cử trong 2 năm tới để tiếp tục nhiệm kỳ thứ hai. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng đã rục rịch chuẩn bị cho cuộc đua vào Nhà Trắng thông qua một loạt hoạt động như đăng ký bản quyền khẩu hiệu, lập đội ngũ vận động hay tổ chức gây quỹ tái tranh cử.

Theo giới phân tích, nếu sát đến ngày diễn ra cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, ông Trump đạt được điều mà bao đời tổng thống Mỹ mơ ước: phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên và ký tuyên bố kết thúc chiến tranh với Bình Nhưỡng thì chắc chắn ông sẽ tái đắc cử.