​Đêm nhạc Khánh Ly: Cái chạm tay Da Vàng

Khánh Ly vẫn nóng, sức nóng của bà chưa khi nào nguội, cũng như hình ảnh của bà, giọng hát của bà chưa khi nào nhạt màu. Lần này về Việt Nam để “Cúi xuống thật gần” với các thân phận, kiếp người và kêu gọi khán giả Thủ Đô cùng nắm tay, chung sức với bà để cùng cúi xuống. Nữ danh ca Khánh Ly đã có một đêm nhạc đáng nhớ, một sân khấu dành riêng cho chính mình mang mầu sắc tự sự.

Đạo diễn Nguyễn Việt Thanh từng chia sẻ về một sân khấu Mộc cho đêm nhạc, sân khấu mộc với những ám ảnh tuổi thơ của chị văng vẳng giọng ca Khánh Ly, mở một khung trời mới mà khi ấy chị vẫn chưa hề hiểu chiến tranh là như thế nào, chiến tranh có màu gì, mùi gì.

​Đêm nhạc Khánh Ly: Cái chạm tay Da Vàng

Những hình ảnh tuổi thơ ấy, nó đẹp, rạng rỡ và tươi vui với âm thanh cất lên từ chiếc Catsette cha mua, đĩa Sơn Ca dội lại “Xác người nằm trôi sông, phơi trên ruộng đồng. Trên nóc nhà thành phố, trên những đường quanh co. Xác người nằm bơ vơ, dưới mái hiên chùa. Trong giáo đường thành phố, trên thềm nhà hoang vu…”

Lý giải về sân khấu tối giản trong đêm nhạc Khánh Ly “Cúi xuống thật gần” với các gam mầu chủ đạo ở Chương I Đen – Trắng và Chương II là mầu Đỏ, khi màu đen trắng bị xâm kích bởi màu đỏ, không gian đang bị xé toạc ra. Đó là 3 màu mạnh gây xúc cảm thị giác tức thời tới khán giả. Chị cho hay: “Tôi chỉ muốn làm sân khấu này dành tặng khán giả, họ chính là cha tôi, bạn bè của cha tôi, lớp cha chú đi trước. Họ ám ảnh về chiến tranh, về đau khổ và mất mát, ám ảnh thân phận kiếp người. Khi dựng sân khấu này, tôi đã lắng nghe và đặt mình vào tâm thế của khán giả.”

Sân khấu “Cúi xuống thật gần” được chia thành 2 mảng, một sân khấu tĩnh nằm trong sảnh Cung Văn Hoá Hữu Nghị Việt Xô là hàng cây khô mầu trắng, dải nhung đen trải trên bục và được kéo dài hết sảnh tạo thành sân khấu chữ T.

Phía trong Cung, một sân khấu động được thiết kế với 3 chương: Chương I với những nhạc phẩm “Hướng về Hà Nội; Nỗi lòng người đi; Một sớm mai về; Bà mẹ Ô Lý; Tình quê hương được hát bởi giọng ca Khánh Ly. Cùng đó là nghệ sĩ Kim Anh và Quang Thành với nhạc phẩm “Sương lạnh chiều đông; Đường xưa lối cũ; Nắng chiều; Ngày về”.

Khi màn nhung khép lại, cũng là lúc đóng lại chương I - Quê Hương cũng là đóng lại sự êm đềm của tuổi thơ (?!) Hay đóng lại sự cô đơn lạc lõng  của con người (?!)

Nếu sân khấu ở chương I chủ đạo màu sắc là đen trắng, mà như hoạ sĩ nghệ sĩ ưu tú Nguyễn Đạt Tăng gần 20 năm trong nghề mỹ thuật sân khấu cho biết: “Một cây khô nhỏ nhoi nhoi giữa nền nhung đen (bầu trời đen tối) hoàn toàn chỉ mang tính ước lệ. Nhưng trong mỹ thuật sân khấu, mầu đen - trắng tượng trưng cho cái xấu - tốt, nhưng ở đây cái tốt thì lẻ loi và cái xấu thì bao trùm. Sân khấu ở chương I sử dụng nghệ thuật tối giản, mang tính ước lệ chứ không phải mình hoạ cho một nhạc phẩm, hay biến tấu đạo cụ sân khấu cho hợp với một ca khúc.”

Thì sân khấu ở chương II: Khánh Ly - Trịnh Công Sơn - Da Vàng mầu sắc chủ đạo của sân khấu là đỏ. Mầu đỏ tượng trưng cho cái tốt, lẽ phải và sự chiến đấu khốc liệt. Nhưng thà chiến đấu thay đổi còn hơn lẻ loi và bơ vơ (?!) Khi trút màn nhung đen xuống, lộ ra một sân khấu mầu đỏ hình vòng cung, đó là sự đoàn kết, chung lòng.

​Đêm nhạc Khánh Ly: Cái chạm tay Da Vàng

Ở chương II, những ca khúc “Người già và em bé; Một buổi sáng mùa xuân; Xin cho tôi; Ta đã thấy gì trong đêm nay; Chờ nhìn quê hương sáng chói; Huế - Hà Nội - Sài Gòn” là chuỗi ca khúc của Trịnh Công Sơn với riêng tiếng hát Khánh Ly.

Sân khấu chủ đạo mầu đỏ, ánh sáng, cơ thể treo trên cao, thép gai giăng kín bầu trời đỏ ối, em bé co ro ôm thánh giá… tất cả những hình ảnh sân khấu, âm nhạc, giọng ca ma mị của Khánh Linh gây áp bức cảm xúc rúng động tâm trí tới người xem.

Nghệ sĩ ưu tú xiếc Tống Toàn Thắng, một người có 33 năm kinh nghiệm trong nghề chia sẻ về hình ảnh gây nhiều cảm xúc nhất cho khán giả đêm nhạc đã cho hay: “

Từ xưa đến giờ, tôi chưa từng gặp ca nào trên sân khấu âm nhạc khó như vậy, nó tiêu tốn nhiều thời gian tập luyện của các anh em mà không có sự trợ giúp về sân khấu. Nhưng, đó cũng là cơ hội để các diễn viên thử sức mình với một tâm thế biểu diễn nghệ thuật đương đại trong chương trình nghệ thuật này. Với một nữ đạo diễn thì tôi cho đó là một ý tưởng táo bạo và đầy bất ngờ.”

Bước ra khỏi chương II cũng là rời bỏ khỏi chiến tranh, loạn lạc, đau thương, sân khấu âm nhạc chuyển sang chương III - Thân phận với những ca khúc “Ru ta ngậm ngùi; Đêm đông; LK Dấu tình sầu, Bản tình cuối, Xin còn gọi tên nhau” do nữ ca sĩ Lệ Quyên trình bày.

Vẫn chương nhạc Thân phận, danh ca Khánh Ly xuất hiện trình bày “Diễm xưa, Hạ trắng; Đời đá vàng; Ở trọ; Cúi xuống thật gần; Quê hương; Để gió cuốn đi”. Đi đến gần cuối chương trình, nhưng khán giả có phần hào hứng, vui tươi, vỗ tay theo nhịp cùng với danh ca Khánh Ly ở nhiều nhạc phẩm nhiều hơn. Hình ảnh chính trong chương III, được đạo diễn Việt Thanh đưa lồng chim màu đen - trắng và hình ảnh đồng hồ, biểu tượng của thời gian đang chạy. 

Phân tích về hình ảnh này, nữ đạo diễn chỉ rõ: “Mầu sắc đen - trắng và thời gian ở đây chính là biểu tượng của ngũ hành âm dương, biểu tượng của sự sống và cái chết. Âm nhạc của Trịnh Công Sơn có tính triết lý cao, trong những sáng tác của ông đau đáu những trăn trở về cõi hư vô, cát bụi". 

​Đêm nhạc Khánh Ly: Cái chạm tay Da Vàng

Có thể nói, đây là một sân khấu mang tính ma mị, cái thiện cái đẹp luôn bị lấn át. Lấn át bởi màu đen với cây khô lẻ loi, lấn át màu đỏ khốc liệt với lồng chim âm dương … Thế nhưng, cái đẹp, cái tốt vẫn cứ tồn tại (dù ít). Và con người luôn bị cái xấu lấn át thì họ vẫn muốn đấu tranh, khơi gợi cái đẹp, cái thiện giữa cuộc đời.