Đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nền nông nghiệp 4.0

Dự và chủ trì hội thảo có Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường; Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam Nguyễn Thị Lan.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại hội thảo

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định nhiệm vụ trọng tâm của ngành Nông nghiệp hiện nay chính là đầu tư nông nghiệp công nghệ cao. Hiện nay xu hướng đô thị hoá đang phát triển rất nhanh, cùng với đó thu nhập của người dân cũng tăng lên nên yêu cầu tiêu chuẩn sống ngày một cao. Xuất phát từ thực tiễn đó, sản xuất nông nghiệp ngày nay đòi hỏi phải vừa tiết kiệm tài nguyên đất, nước lại vừa phải đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, trong bối cảnh Việt Nam tham gia hội nhập kinh tế quốc tế và tham gia các Hiệp định CPTPP, FTAs… vừa tạo ra cơ hội mới nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp, người sản xuất trong nước. Việc ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, nâng cao năng lực sản xuất và trình độ tổ chức, quản lý là một hướng đi tất yếu đảm bảo hiệu quả kinh tế cao và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, cần chú trọng vào giải pháp tăng cường liên kết chuỗi sản xuất và chuỗi cung ứng, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm nông nghiệp cùng sự đóng góp của công nghệ 4.0 trong việc giải phóng giá trị và nâng cao năng suất ngành nông nghiệp.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng, để phát triển nguồn nhân lực cần chú trọng nâng cao trình độ cán bộ kỹ thuật, quản trị; chất lượng đào tạo đại học, cao đẳng, dạy nghề để cung ứng lực lượng lao động chất lượng cao.

Cùng với đó, đổi mới phương pháp đào tạo nghề, tập trung vào đào tạo năng lực thực hành, những kỹ năng, kỹ thuật cốt lõi và các kỹ năng mềm để thích ứng và phát huy trong môi trường công nghệ hiện đại. Từng bước đưa các công nghệ mới đặc thù trong nông nghiệp như: công nghệ sinh học, công nghệ số, tự động hóa, cơ khí chính xác, vật liệu mới… vào các chương trình đào tạo dài hạn; đào tạo theo hướng liên ngành, đa ngành, xuyên ngành; ứng dụng công nghệ số trong sản xuất thông minh; nông nghiệp thông minh…

Đồng thời quyết liệt thực hiện việc chuyển đổi mô hình đào tạo theo hướng chủ động nắm bắt, đón đầu xu thế và yêu cầu của thị trường lao động. Đổi mới phương thức đào tạo và quản trị đại học, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số vào trong hoạt động giảng dạy. Nâng cao năng lực và chất lượng của đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ phát biểu tại hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho rằng, có 3 nhóm nhân lực cần quan tâm, đó là các kỹ sư trong các lĩnh vực gắn với công nghệ; các nhà quản lý; các chuyên gia và nhà khoa học. Từ 3 nhóm đối tượng này, cần có chương trình đào tạo phù hợp bởi đây là điểm yếu của các cơ sở đào tạo. Khuyến khích tìm chọn, nhập những chương trình đào tạo công nghệ cao phù hợp, có thể sửa đổi để chương trình đào tạo và công nghệ khớp với nhau, tránh tình trạng công nghệ nhập về một đằng, chương trình đào tạo một nẻo. Việc nghiên cứu, tìm hiểu và đào tạo công nghệ cao phải gắn với người sử dụng.

Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, khi các trường, Học viện mở chương trình đào tạo không nhất thiết phải có bao nhiêu Giáo sư, Tiến sĩ mà vấn đề cốt lõi là chương trình đó có được thị trường tiếp nhận hay không. Từ nhu cầu thị trường xác định định hướng đào tạo là rất quan trọng, thậm chí tiến tới chỉ cần một nhà khoa học có thể xây dựng được một chương trình đào tạo tốt gắn với thực tiễn phát triển.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: “Dù chương trình gì đối với nông nghiệp công nghệ cao thì yêu cầu về ngoại ngữ và công nghệ thông tin rất quan trọng. Ngoại ngữ phải gắn với công nghệ. Phương thức đào tạo phải có sự liên kết với các doanh nghiệp, tập đoàn… để sau này có sự chuyển giao tốt”.

Toàn cảnh hội thảo

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay và với 70% dân số vẫn sống dựa vào sản xuất nông nghiệp, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho khu vực nông thôn là yêu cầu cấp thiết.

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng đã đưa ra khuyến nghị cần chú trọng cách thức đào tạo nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nền nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong thời kỳ 4.0. Từ đó, góp phần xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp thành công tại trường đại học và các địa phương, doanh nghiệp.

Đại diện các doanh nghiệp, cơ sở đào tạo, địa phương chia sẻ những yếu tố quan trọng khi lựa chọn nguồn nhân lực chất lượng cao để giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, gắn kết giữa đào tạo với sử dụng nhân lực của doanh nghiệp.

Cơ quan quản lý nhà nước cũng đã đưa ra những định hướng, chính sách về đào tạo, thu hút sinh viên vào học ngành nông nghiệp, gắn kết giữa đào tạo, nghiên cứu khoa học với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức sử dụng lao động...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Phạm S tham luận tại hội thảo

Từ thành công lớn trong thực tiễn của địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Phạm S đánh giá, các công nghệ tiên tiến trên thế giới được tiếp cận và áp dụng vào thực tiễn sản xuất có hiệu quả, tạo đột phá để chất lượng nông sản ngày càng được cải thiện. Nhiều sản phẩm của Lâm Đồng đã đạt tiêu chuẩn giống như một số nước tiên tiến, xây dựng được thương hiệu, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm đồng Phạm S cho biết, tỉnh đang cần nhân lực trong các lĩnh vực công nghệ sinh học, công nghệ nano, công nghệ thông tin quản trị tài chính thông minh, công nghệ đồng bộ năng lượng tái tạo, công nghệ rô bốt... Tỉnh Lâm Đồng đặt hàng 150 nhân lực/năm và sẵn sàng phối hợp để mở các khoá ngắn hạn đào tạo nhân lực nông nghiệp công nghệ cao.

Ông Đinh Cao Khuê, Tổng giám đốc Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao chia sẻ: Yêu cầu chung với kĩ sư nông nghiệp là thành thạo tin học, có kiến thức pháp luật, giỏi ngoại ngữ. Ngành thực phẩm cần đào tạo chuyên sâu về máy thực phẩm và tự động hoá. Ngành cây trồng cần đào tạo về tính chất đất, phân, thuốc bảo vệ thực vật... Khoa kinh tế nông nghiệp cần phải mở ngành ngoại thương của ngành nông nghiệp, chỉ ngành nông nghiệp mới hiểu các sản phẩm nông nghiệp để bán hàng tốt hơn.