Đằng sau những vụ nổ liên hoàn ở Trung Quốc

Khói đen vẫn bốc lên ngùn ngụt 24 giờ sau vụ nổ

Nơi phát nổ là kho hàng hoá chất nguy hiểm của Công ty lưu thông phân phối Thụy Hải thuộc Tập đoàn Cảng vụ quận mới Tân Hải, ở thành phố Thiên Tân. Theo tìm hiểu bước đầu, vào lúc 22 giờ 50 phút tối ngày 12/8, kho hàng này xảy ra đám cháy, sau đó dẫn đến hai vụ nổ và làm cháy các kiến trúc xung quanh, bãi đậu xe cũng như kho hàng lộ thiên. Doanh nghiệp liên quan vụ việc này là doanh nghiệp tư nhân có tên “Công ty TNHH Lưu thông phân phối quốc tế Thụy Hải”, chủ yếu kinh doanh các nghiệp vụ bốc dỡ, đóng hàng và trung chuyển công-ten-nơ chở hoá chất nguy hiểm.

Vụ nổ lớn đến độ đã khiến hệ thống ghi nhận động đất hoạt động, làm rung chuyển cả những ngôi nhà nằm cách đó hơn 3km và làm bùng ra những quả cầu lửa lớn đến mức vệ tinh trên không gian có thể ghi nhận rõ hình ảnh.

Sau khi xảy ra vụ nổ, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã lập tức cho chỉ thị quan trọng, Thủ tướng Lý Khắc Cường cũng cho chỉ thị về công tác cứu hộ, cứu nạn. Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc , Bộ trưởng Công an Quách Thanh Côn dẫn đoàn công tác của Quốc vụ viện đến hiện trường chỉ đạo công tác cứu hộ, cứu nạn và ứng phó khẩn cấp. Hơn một nghìn cán bộ và chiến sĩ lực lượng phòng cháy chữa cháy thuộc Tổng đội Công an biên phòng Thiên Tân, Bắc Kinh… đã được huy động tham gia cứu hộ cứu nạn, trong khi hơn 200 chuyên gia về hạt nhân và sinh hóa của quân đội Trung Quốc cùng các chuyên gia năng lượng hạt nhân đã được cử đến hiện trường. Công việc trước mắt của họ là kiểm tra khí độc trong không khí.

Hơn 10.000 chiếc xe chỉ còn trơ khung sắt sau vụ nổ ở Thiên Tân

Tính toán sơ bộ cho thấy, đã có ít nhất 50 người thiệt mạng, hơn 10.000 chiếc xe chỉ còn trơ khung sắt sau vụ nổ hôm 12/8. Hơn 3.500 cư dân đã trải qua đêm đầu tiên trong những túp lều tạm bợ. Hơn 700 người đã bị thương, trong đó 71 người vẫn đang trong tình trạng nguy kịch.

Cho đến nay, theo Tân Hoa xã, các nhân viên cứu hộ vẫn “đang chạy đua với thời gian để cứu những người bị thương và dập tắt ngọn lửa đang cháy âm ỉ”, 24 giờ sau hai vụ nổ.

Trong khi các quan chức đã kêu gọi dư luận kiên nhẫn chờ kết quả điều tra thì người thân của các nạn nhân vẫn đổ ra đường khi họ không biết tìm người thân mất tích ở đâu, không biết các cột khói vẫn còn tuôn ra sẽ gây hại thế nào. Đằng sau các vụ nổ này phải chăng là một âm mưu phá hoại, khủng bố, hay chỉ đơn giản là một tai nạn do sự tắc trách của con người?

Thiên Tân ngổn ngang như bãi chiến trường

Còn trên các phương tiện truyền thông xã hội, dư luận Trung Quốc không ngừng đặt ra những câu hỏi với giới chức quy hoạch thành phố. Ngay cả Thời báo Hoàn cầu (Global Times) - một ấn phẩm của tờ Nhân dân nhật báo - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng đặt vấn đề rằng các vụ nổ đã làm “dấy lên câu hỏi về lỗ hổng” trong biện pháp phòng ngừa an toàn và quy hoạch thành phố.

Từ đây, nhiều câu hỏi, nhiều bức xúc đã được khơi lên, trong khi phía các nhà chức trách vẫn hạn chế, thậm chí né tránh cung cấp thông tin.

Kho hàng quá gần với khu dân cư?

“Ai cho phép một nhà kho chứa toàn hóa chất nguy hiểm được xây dựng chỉ cách khu vực dân cư vài trăm mét? Ai cho phép để tập trung những thứ “đồ chơi” nguy hiểm như vậy trong một chỗ? Và tại sao không cơ quan chức năng nào phát hiện ra một tình huống nguy hiểm như vậy?” - một thành viên mạng xã hội Trung Quốc đặt câu hỏi.

Không chỉ trên mạng xã hội, một nhà báo cũng đã đặt câu hỏi với phía cơ quan môi trường Thiên Tân trong cuộc họp báo hôm qua (13/8) về khoảng cách cần thiết giữa một khu vực dân cư và một khu vực có hàng hóa nguy hiểm, theo quy định môi trường. Bởi, thực tế là trong vòng bán kính 1km từ vị trí kho hàng phát nổ, có ít nhất 3 cộng đồng dân cư lớn.

Tuy nhiên, không ai trong số các quan chức có mặt trong cuộc họp báo trả lời được câu hỏi trên. Đài truyền hình trung ương Trung Quốc sau đó đã cắt đoạn phát sóng này. Hành động này càng làm dấy lên những lời chỉ trích nặng nề trên các mạng xã hội về sự giả tạo của chính quyền.

Nguồn nước bị ô nhiễm hóa chất?

Thông tin cho hay 700 tấn natri xyanua (NaCN) lưu trữ trong kho ở thời điểm phát nổ có thể gây ô nhiễm nguồn nước. Nếu vấn đề này không được giải quyết sớm, sẽ lại có một thảm họa nối tiếp thảm họa.

Tuy nhiên, hiện tại, giới chức Thiên Tân đã bác bỏ thông tin ghi nhận phát hiện nồng độ NaCN gia tăng trong cống nước gần đó. Họ cũng khẳng định rằng, khu vực này đã được phong tỏa và các vật liệu nguy hiểm không bị rò rỉ ra ngoài.

Ô nhiễm không khí lan rộng?

Dư luận Trung Quốc đang truy vấn những người có trách nhiệm về khả năng các chất ô nhiễm thải vào không khí từ vụ nổ đe dọa sức khỏe con người nghiêm trọng. Ngoài ra, các chất ô nhiễm có khả năng sẽ trôi dạt về phía các thành phố khác của Trung Quốc như thủ đô Bắc Kinh, chỉ cách Thiên Tân 100km.

Tuy nhiên, sau nhiều trốn tránh, một quan chức có trách nhiệm mới bộc lộ rằng, gió tây nam đã thổi các chất gây ô nhiễm xuống biển, cách xa các khu dan cư, nhưng những hạt trong không khí thì vẫn nguy hiểm và hiện tại ô nhiễm trong không khí vẫn chưa đến mức rất cao.

Nhân viên cứu hỏa không được trang bị đầy đủ?

Các kho hàng chứa các hóa chất và các loại khí dễ cháy nhưng đến nay, nhà chức trách Trung Quốc vẫn không biết rõ ràng, chính xác ở thời điểm xảy ra vụ nổ, trong kho có những gì, số lượng, khối lượng bao nhiêu, vị trí ở đâu. Một vài báo cáo cho biết, các tài liệu có thể cung cấp những thông tin này cũng đã bị cháy trụi khi kho phát nổ.

Tuy nhiên, một câu hỏi đặt ra là việc các nhân viên cứu hỏa có được trang bị đủ, tốt để chiến đấu với ngọn lửa hay không, khi mà họ phải tiếp xúc với các hóa chất dễ nổ này. Đây có phải là nguyên nhân chính khiến ít nhất 17 lính cứu hỏa thiệt mạng trong thảm họa này hay không? Hay là họ thiệt mạng bởi vì họ gặp rất nhiều khó khăn trong lúc làm nhiệm vụ khi không biết chính xác vị trí của các hóa chất, như giải thích của những người có trách nhiệm?