Cố gắng không ban hành luật “khung”, luật “ống”

Tham dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hà Minh Huệ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Lê Như Tiến cùng đại diện các quan chủ quản, Tổng Biên tập các cơ quan báo chí cả nước.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son khẳng định, cùng với sự phát triển của các phương tiện truyền thông đại chúng, báo chí nước ta cũng đã có bước phát triển mạnh mẽ, ngày càng khẳng định rõ vai trò là phương tiện thông tin thiết yếu, là một trong những kênh truyền thông quan trọng của đời sống xã hội, là công cụ phục vụ đắc lực sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, diễn đàn của các tầng lớp nhân dân, cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại Hội nghị

Báo chí trong thời gian vừa qua đã thông tin kịp thời đến các tầng lớp nhân dân những nội dung cơ bản của các Nghị quyết của Đảng, các nhiệm vụ mà Chính phủ giao để thực hiện các giải pháp về kinh tế. Không những vậy, báo chí còn thể hiện rõ nét chức năng, vai trò giám sát, phản biện, giúp Đảng, Nhà nước, các cơ quan bộ ngành xây dựng, điều chỉnh, bổ sung nhiều chủ trương, chính sách, cơ chế, quy định pháp lý; đi tiên phong trong việc đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; đấu tranh chống lại luận điệu sai trái, thù địch…

Trong xã hội hiện đại, báo chí không chỉ đưa tin, cung cấp thông tin mà còn chính là phải thực hiện tốt nhất chức năng tuyên truyền để xây dựng lòng tin. Muốn báo chí làm tốt nhiệm vụ xây dựng lòng tin, hạn chế việc phản ánh những cái xấu, cái tiêu cực trong xã hội thì cần phải xây dựng một xã hội tốt. Việc làm này đòi hỏi phải có sự tham gia của toàn xã hội, của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp, các tổ chức xã hội. Chúng ta tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, mặt ưu điểm của báo chí sẽ là chủ đạo, những hạn chế, yếu kém sẽ được khắc phục.

Luật Báo chí được Quốc hội khóa VIII, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 28/12/1989 và được Chủ tịch nước ký lệnh công bố ngày 2/1/1990. Ngày 12/6/1999, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa X đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí.

Qua hơn 15 năm thi hành, Luật Báo chí và các văn bản hướng dẫn thi hành luật đã tạo hành lang pháp lý để hoạt động báo chí và các hoạt động liên quan đến báo chí phát triển vượt bậc; quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của nhân dân được bảo đảm và phát huy trong khuôn khổ Hiến pháp và Luật định; báo chí Việt Nam phát triển mạnh mẽ cả về số lượng đầu báo, loại hình và chất lượng thông tin, qua đó phục vụ có hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông Nguyễn Bắc Son phát biểu

Tuy nhiên, hoạt động báo chí và công tác quản lý nhà nước về báo chí cũng còn những hạn chế, bất cập như: chất lượng chưa tương xứng, chồng chéo về tôn chỉ, mục đích, nội dung; có xu hướng “thương mại hóa” trong hoạt động báo chí; có hiện tượng tư nhân chi phối báo chí và điều này đã làm giảm chất lượng chính trị, văn hoá, khoa học, nghiệp vụ của báo chí.

Lãnh đạo một số cơ quan báo chí buông lỏng công tác quản lý, quy trình biên tập, duyệt bài chưa được coi trọng, thông tin sai nhiều nhưng không cải chính, vi phạm đạo đức người làm báo, lợi dụng nghề nghiệp để trục lợi, thậm chí vi phạm pháp luật.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao vai trò của báo chí trong những năm gần đây. Báo chí đã bám sát các quan điểm chỉ đạo của Đảng và các quy định của pháp luật về báo chí, trong thời gian vừa qua, báo chí đã làm tốt chức năng là tiếng nói của Đảng, Nhà nước, diễn đàn của Nhân dân.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, trong giai đoạn mới, để thực hiện tốt vai trò của mình, các phương tiện thông tin báo chí ở nước ta phải thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực và các tệ nạn xã hội; xây dựng nền đạo đức mới trên nền tảng đạo lý dân tộc…

Các đại biểu tham dự Hội nghị

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng lưu ý lãnh đạo Bộ Thông tin Truyền thông cần nhận định rõ, bất cập nào do Luật Báo chí và bất cập nào do luật khác, yếu tố khác mang lại, để tiến tới việc sửa đổi hoặc ban hành luật mới. Bởi theo ông: “Trên thế giới có nhiều quốc gia không có Luật Báo chí nhưng việc quản lý vẫn rất nghiêm túc và tuân thủ pháp luật. Điểm gì mạnh trong luật thì chúng ta cần phát huy, phải bình tĩnh trước những bất cập. Không nên vì một số bất cập, tiêu cực mà giật mình rồi đưa ra những quy định bịt hết lại, gây khó khăn cho việc tác nghiệp của báo chí”.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh: Luật Báo chí đã được sửa đổi hai lần (1989 và 1999), lần này chúng ta cố gắng không có luật khung, luật ống nhưng cần lưu ý để bộ luật có tuổi thọ dài, đáp ứng được sự thay đổi của công nghệ và của báo chí. Để Luật Báo chí mới phát huy hiệu quả, ngay trong quá trình soạn thảo Dự thảo luật, bản thân những người làm báo cần có những đóng góp, ý kiến cho cơ quan soạn thảo một cách kịp thời và đúng mực.

Kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son đã tiếp thu chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đồng thời tổng kết các vấn đề bất cập; kiến nghị những vấn đề cần sửa đổi của Luật Báo chí hiện hành. Đây là căn cứ quan trọng cho cơ quan soạn thảo Luật Báo chí sửa đổi.

Vương Tâm