Chuyên gia: Giá nhiên liệu tăng cao đặt ra các thách thức nghiêm trọng đối với các thị trường mới nổi như Kazakhstan

Một bảng giá nhiên liệu tại thành phố Nur Sultan, Kazakhstan. Ảnh: Valery Sharufulin/Tass.

Lạm phát đặt ra những vấn đề nghiêm trọng đối với các quốc gia thị trường mới nổi. Một số thị trường mới nổi phải vật lộn để phát triển ngay cả trước đại dịch và trong đại dịch Covid-19, trong bối cảnh phải thắt chặt tài khóa và thắt chặt tiền tệ cùng một lúc. Kết quả là, các quốc gia trong khu vực gặp khó khăn về cách phân phối lại tài sản của mình.

Rachel Ziemba cho rằng điều này đặc biệt đúng đối với một nước sản xuất năng lượng lớn như Kazakhstan. “Ngay cả đối với quốc gia như Kazakhstan, một nước xuất khẩu dầu mỏ, họ đã thực sự phải vật lộn trong việc phân phối lại một phần thu nhập đó”. Cho đến gần đây, Kazakhstan mới miễn cưỡng chuyển giá nhiên liệu cao hơn cho người dân nước mình. Tình trạng bất ổn bắt đầu sau khi Chính phủ Kazakhstan công bố kế hoạch dỡ bỏ giới hạn giá khí hóa lỏng (LPG), được sử dụng làm nhiên liệu phổ biến cho ô tô ở Kazakhstan. Động thái này khiến giá LPG tăng gấp đôi. Các cuộc biểu tình đã nổ ra tại một số thành phố của Kazakhstan vào ngày 2/1, sau đó phát triển thành bạo loạn hàng loạt.

Ngày 6/1/2022, Chính phủ Kazakhstan đã khôi phục giới hạn giá LPG và cấm tăng giá điện, giá nhiên liệu sưởi trong 6 tháng, nhằm ổn định tình hình. Tuy nhiên, hiện nay các cuộc biểu tình vẫn tiếp tục diễn ra, chuyển sang mang nhiều màu sắc chính trị hơn và gây ra một số thương vong. Đã có thông báo về hàng ngàn thương vong, có cả các trường hợp tử vong. Tổng thống Kazakhstan Tokayev đã yêu cầu Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (Collective Security Treaty Organization CSTO), giúp đỡ, gửi các đơn vị gìn giữ hòa bình tới Kazakhstan.

Cờ các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO). Ảnh: Bộ Ngoại giao Nga.

Hãng tin Tass ngày 9/1/2022 dẫn tuyên bố của Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev lấy ngày 10/1/2022 là ngày quốc tang ở nước này. “Liên quan đến nhiều thương vong về người do hậu quả của các sự kiện bi thảm ở một số khu vực của đất nước, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev đã quyết định tuyên bố ngày 10/1/2022 là ngày quốc tang".

Tass ngày 9/1/2022 cũng cho biết, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ tham gia cuộc họp trực tuyến bất thường của Hội đồng An ninh Tập thể (Collective Security Council-CSC) của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể vào ngày 10/1/2022 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Armenian Nikol Pashinyan để thảo luận về tình hình ở Kazakhstan và các biện pháp nhằm ổn định tình hình.