Cần "luật hóa" để nâng cao chất lượng dân số

Không thể bỏ qua

Trong lễ tổng kết 10 năm thực hiện Pháp lệnh Dân số (2003-2013) và chuẩn bị xây dựng pháp lệnh dân số mới, đề xuất về việc bắt buộc các đôi lứa muốn được đăng ký kết hôn phải khám sức khỏe trước hôn nhân đã được đại diện Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP HCM đưa ra. Theo đó, tất cả đôi lứa trước khi làm thủ tục đăng ký kết hôn buộc phải khám sức khỏe. Yêu cầu này nhằm tránh những trường hợp vợ chồng khi kết hôn đã mắc phải những bệnh có thể ảnh hưởng đến hạnh phúc về sau. Trên thế giới, vấn đề khám sức khỏe trước hôn nhân đã được nhiều nước đưa vào luật, bởi nó thuộc phạm trù trách nhiệm của mỗi công dân trước vấn đề bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình trong tương lai. Trong khi đó, ở nước ta, lâu nay vấn đề này chỉ giới hạn ở mức độ tự giác của bản thân mỗi người trước khi tiến tới hôn nhân. Vì vậy, không ít trường hợp các cặp vợ chồng sau khi cưới, sống một thời gian dài mới phát hiện bị mắc các bệnh truyền nhiễm và lây sang người bạn đời của mình. Đặc biệt, nhiều trường hợp còn ảnh hưởng đến thế hệ con cái.

Cần luật hóa việc khám sức khỏe trước hôn nhân để chất lượng dân số được nâng cao

Theo bác sĩ Lê Thị Thu Hà, Phó chủ nhiệm khoa Sản, Bệnh viện Từ Dũ (TP HCM), nhiều cặp đôi cho rằng, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân chỉ là để thử và sẽ không cưới nếu có vấn đề xảy ra là hoàn toàn sai lầm. Đây là việc làm hoàn toàn khoa học và những người nghiêm túc mới làm điều đó. Kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân sẽ giúp bạn loại trừ được các thiếu sót, phòng tránh bệnh tật sớm nhất có thể, tránh những trường hợp đáng tiếc như phát hiện quá muộn về những căn bệnh di truyền, có thể truyền nhiễm sang thế hệ con cái hoặc vô sinh… “Quan trọng hơn hết là viêc khám sức khỏe trước hôn nhân là điều vô cùng quan trọng đối với các đôi lứa. Nhiều trường hợp do không thăm khám trước hôn nhân nên đã không phát hiện được dị tật bẩm sinh cho thai nhi, đặc biệt không ít trường hợp đau lòng người vợ bị lẫy nhiễm bệnh HIV từ chồng mà không hề hay biết đến khi phát hiện ra thì đã quá muộn” - bác sĩ Hà cho hay.

Theo thông tin của Chi cục Dân số - Kế hoach hóa gia đình TP HCM, chỉ tính từ năm 2010 đến năm 2012 trong tổng cộng 675 người được tham gia cung cấp dịch vụ khám sức khỏe tiền hôn nhân miễn phí thì có tới 100 trường hợp phát hiện bệnh HIV, viêm gan, vô sinh… Điều đáng nói là, nhiều trường hợp mắc các bệnh nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ không tránh khỏi những hệ lụy trong cuộc sống vợ chồng và tương lai con cái về sau. Hiện nay việc thực hiện các quy định kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân chủ yếu do vận động là chính, chưa có quy chế, quy định nào bắt buộc trước khi kết hôn phải kiểm tra sức khỏe nên một bộ phận người dân chưa thấy tầm quan trọng của vấn đề này, thường bỏ qua hoặc không quan tâm vì vậy số người tự tìm đến các cơ sở y tế đề khám sức khỏe trước hôn nhân còn rất ít. Mặt khác, tâm lý đại bộ phận giới trẻ còn rất chủ quan và đặt hoàn toàn niềm tin vào nhau nên bỏ qua việc kiểm tra sức khỏe trước hôn nhân.

Trách nhiệm của mỗi người

Giải thích về đề xuất buộc khám sức khỏe trước hôn nhân, bà Tô Kim Hoa, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP HCM cho biết, yêu cầu này nhằm tránh những trường hợp vợ chồng khi kết hôn đã mắc phải những bệnh có thể ảnh hưởng đến hạnh phúc về sau. Trên thực tế, chương trình tầm soát sức khỏe tiền hôn nhân được thực hiện miễn phí trong thời gian qua tại TP HCM đã cho thấy rõ điều tích cực mà hành động này đem lại. Theo thống kê từ dự án này, có 20-30% đôi vợ chồng bị mắc một số bệnh liên quan đến truyền nhiễm. Theo bà Hoa, nếu bỏ qua việc khám sức khỏe trước khi kết hôn, người vợ hoặc chồng không hề biết trước bạn đời mình có khỏe mạnh hay không. Như vậy, có thể thấy rõ là hạnh phúc về sau của không ít cặp vợ chồng nằm trong việc khám sức khỏe trước hôn nhân.

Xét ở góc độ xã hội thì việc buộc khám sức khỏe trước khi đăng ký kết hôn là điều kiện cần thiết bởi đây là việc làm nhằm giảm tải các nguyên nhân dẫn đến tan vỡ hạnh phúc gia đình, vốn được xem là tế bào của xã hội. Về góc độ cá nhân, gia đình thì hành động này tỏ rõ trách nhiệm của các đôi lứa trong việc quan tâm đến sức khỏe đối với  nhau. Vì vậy việc đưa hành động này trở thành quy định bắt buộc đã hội tụ yếu tố cần và đủ. “Trong thực tế, hiện nay chúng ta đã có một bộ phận giới trẻ quan tâm và chú trong đến việc kiểm tra sức khỏe trước hôn nhân bằng chứng là tỉ lệ thanh niên chuẩn bị kết hôn đến khám tại các trung tâm kiểm tra sức khỏe trước hôn nhân ngày càng tăng. Điều này cho thấy, việc kiểm tra sức khỏe trước hôn nhân đang dần được quan tâm hơn. Tuy nhiên, để số đông giới trẻ trong xã hội nhận thức được vấn đề này thì không phải là dễ bởi lâu nay họ chưa coi trọng việc này. Vì vậy, đưa hành động này trở thành quy định bắt buộc sẽ là cần thiết để thay đổi ý thức của giới trẻ đặc biệt là các đôi lứa chuẩn bị kết hôn” - bà Hoa cho biết.

Thùy Trang