Các “ông lớn” FDI ở Việt Nam không nộp thuế: Lời giải từ hồ sơ Panama

14:26 | 16/05/2016

969 lượt xem
Theo dõi PetroTimes trên
|
Có những công ty đa quốc gia hoạt động ở Việt Nam hàng chục năm nhưng không nộp một đồng tiền thuế nào cho Nhà nước. Có những gia đình giàu có tuồn tài sản ra nước ngoài mà Chính phủ không thống kê được. “Bản thân số tiền không phạm pháp, chỉ có nguồn gốc số tiền mới có thể”.
tin nhap 20160516142100
Thiên đường thuế được nhiều cá nhân/tổ chức sử dụng để tối thiểu hóa số thuế phải nộp cho nước sở tại.

Vén màn thủ thuật của các công ty đa quốc gia

Liên quan đến việc 189 người Việt và 19 công ty bị "điểm danh" tại hồ sơ Panama, chuyên gia tài chính Peter Pham (người đã có 15 năm kinh nghiệm tham gia thị trường vốn trong vai trò nhà đầu tư và giám đốc quản lý quỹ, nhà tư vấn thị trường vốn có uy tín trên bình diện toàn cầu) cho biết, thực tế việc các công ty đa quốc gia thành lập các công ty offshore ở các thiên đường thuế như quần đảo British Virgin, quần đảo Caymans hay Panama… đã có từ những năm 1970.

Theo phân tích của ông Peter Pham, một công ty đa quốc gia thường sẽ thành lập chi nhánh ở các nước để hoạt động. Những chi nhánh hoạt động hiệu quả sẽ chuyển lợi nhuận của mình về công ty mẹ. Như vậy phần thu nhập tạo ra sẽ bị đánh thuế bởi các chính phủ hoặc là ở công ty mẹ hoặc là ở chi nhánh ở nước ngoài.

Tuy nhiên, để tối thiểu hóa phần thuế phát sinh từ các thị trường nước ngoài, một công ty đa quốc gia sẽ thành lập thêm một công ty con trung gian ở các quốc gia thiên đường thuế.

Các công ty con này thường không thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh cụ thể. Do đó, nó không cần quan tâm đến việc mua máy móc hay nhập hàng tồn kho. Các công ty này thường sẽ chỉ là một cái tên được đăng ký để hợp thức hóa hay tiến hành các thủ thuật kế toán để lách thuế phát sinh từ các quốc gia khác mà thôi.

Công ty mẹ sẽ chuyển một số tài sản liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ như bằng sáng chế hoặc phát minh cho công ty con ở thiên đường thuế. Công ty con này sẽ khai thác các bằng sáng chế/phát minh để hút phần lớn doanh thu tạo ra tại các công ty con ở các quốc gia khác thông qua hợp đồng sử dụng bản quyền với mức phí cao. Mức phí bản quyền cao dẫn đến kéo giảm lợi nhuận của các công ty con khác, do đó, giảm số tiền đóng thuế tại quốc gia nó đang hoạt động.

“Đó là lý do tại sao Coca Cola hoạt động ở Việt Nam suốt 20 năm nhưng vẫn không đóng một đồng thuế cho chính phủ Việt Nam” – chuyên gia Peter Pham nói.

Ông cho biết, việc cấu trúc này có hợp pháp hay không sẽ dựa trên liệu hợp đồng mua bán giữa các công ty con với nhau có phải là hoạt động chuyển giá để tránh thuế tại các quốc gia sở tại hay không.

Tuy nhiên, vị chuyên gia cũng lưu ý rằng, đối với các ngành nghề được mô tả ở trên, việc xác định có chuyển giá hay không rất khó vì chúng ta không thể dễ dàng lượng hóa được giá trị hợp lý của các hợp đồng liên quan đến sản phẩm sở hữu trí tuệ này.

Các công ty đa quốc gia có thể sẽ cấu trúc mô hình phức tạp hơn với sự tham gia luân chuyển dòng vốn qua nhiều quốc gia hơn. Bằng cách đó, nguồn lợi nhuận từ hoạt động quốc tế sẽ được giữ ở các thiên đường thuế mà không cần chuyển về công ty mẹ.

Như vậy vấn đề không phải là cấu trúc hoạt động của các công ty offshore (công ty ở hải ngoại) có hợp pháp hay không mà vấn đề là những hoạt động mà cấu trúc đó thực hiện có hợp pháp hay không.

tin nhap 20160516142100
Đằng sau hồ sơ Panama cho thấy nhiều vấn đề trong hệ thống quản lý thuế
Các gia đình giàu có sử dụng thiên đường thuế như thế nào?

Ngoài ra, chuyên gia Peter Pham cũng khẳng định: Hoàn toàn hợp pháp cho các gia đình chuyển tài sản từ nước sở tại ra nước ngoài, miễn là họ có thể chứng minh được tính hợp pháp của nguồn gốc số tiền.

Theo đó, các gia đình hoàn toàn có thể mở tài khoản đầu tư ở các thiên đường thuế để giảm mức thuế từ hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, nó sẽ trở thành phi pháp khi các cấu trúc này nhằm vào hoạt động trốn thuế hoặc rửa tiền, thông qua việc chuyển những khoản tiền bất chính ở quốc gia sở tại của họ ra nước ngoài thông qua các kênh phi chính thức.

Chuyên gia này lưu ý rằng, có một số liệu mà dư luận cần quan tâm là cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam phản ánh tình hình thu chi ngoại tệ của quốc gia, xuất hiện những khoản “lỗi và sai sót” có giá trị âm rất lớn.

Lỗi và sai sót phản ánh những dòng tiền vào hoặc ra mà nhà nước không thể thống kê được. Điều này ngầm ý có một lượng tiền rất lớn từ Việt Nam chảy ra nước ngoài thông qua những con đường không chính thức.

Chỉ trong quý IV/2015, giá trị của khoản mục này đã là -5 tỷ USD. Số tiền là rất lớn so với mức dự trữ ngoại hối hiện tại vào khoảng 34 tỷ USD của Việt Nam vào cuối tháng 4 vừa rồi.

Tình hình tương tự cũng diễn ra ở Trung Quốc. Trước làn sóng giới nhà giàu Trung Quốc đang chuyển tài sản ồ ạt ra nước ngoài những năm gần đây, con số trên đối với Trung Quốc trong năm 2014 là đến 140 tỷ USD, so với mức dự trữ ngoại hối hiện tại là 3.220 tỷ USD. Đây có thể chính là những dấu vết để lại của các hoạt động chuyển tiền phi pháp, không rõ nguồn gốc ra nước ngoài.

“Chính do tính bảo mật của hoạt động ở các thiên đường thuế này rất cao, nên chúng ta rất khó có thể kiểm tra được liệu số tiền trong các tài khoản ở thiên đường thuế có đúng như những gì họ đã khai báo với cơ quan thuế ở nước sở tại hay không. Bản thân số tiền không phạm pháp, chỉ có nguồn gốc số tiền mới có thể” – chuyên gia Peter Pham đánh giá.

Do đó, sẽ có rất nhiều cá nhân và tổ chức trong đó có thể đang phạm pháp nhưng cũng có thể cũng nhiều cá nhân và tổ chức chỉ đơn thuần là tận dụng một cách hợp pháp những kẽ hở trong cấu trúc thuế toàn cầu để tối đa hóa giá trị của doanh nghiệp và gia đình, vị chuyên gia kết luận.

Bích Diệp

Dân trí

Giá vàng

DOJI Mua vào Bán ra
AVPL/SJC HN 117,200 119,200
AVPL/SJC HCM 117,200 119,200
AVPL/SJC ĐN 117,200 119,200
Nguyên liệu 9999 - HN 10,760 11,100
Nguyên liệu 999 - HN 10,750 11,090
Cập nhật: 29/06/2025 13:00
PNJ Mua vào Bán ra
TPHCM - PNJ 113.400 116.000
TPHCM - SJC 117.200 119.200
Hà Nội - PNJ 113.400 116.000
Hà Nội - SJC 117.200 119.200
Đà Nẵng - PNJ 113.400 116.000
Đà Nẵng - SJC 117.200 119.200
Miền Tây - PNJ 113.400 116.000
Miền Tây - SJC 117.200 119.200
Giá vàng nữ trang - PNJ 113.400 116.000
Giá vàng nữ trang - SJC 117.200 119.200
Giá vàng nữ trang - Đông Nam Bộ PNJ 113.400
Giá vàng nữ trang - SJC 117.200 119.200
Giá vàng nữ trang - Giá vàng nữ trang Nhẫn Trơn PNJ 999.9 113.400
Giá vàng nữ trang - Vàng Kim Bảo 999.9 113.400 116.000
Giá vàng nữ trang - Vàng Phúc Lộc Tài 999.9 113.400 116.000
Giá vàng nữ trang - Vàng nữ trang 999.9 112.700 115.200
Giá vàng nữ trang - Vàng nữ trang 999 112.590 115.090
Giá vàng nữ trang - Vàng nữ trang 9920 111.880 114.380
Giá vàng nữ trang - Vàng nữ trang 99 111.650 114.150
Giá vàng nữ trang - Vàng 750 (18K) 79.050 86.550
Giá vàng nữ trang - Vàng 585 (14K) 60.040 67.540
Giá vàng nữ trang - Vàng 416 (10K) 40.570 48.070
Giá vàng nữ trang - Vàng 916 (22K) 103.120 105.620
Giá vàng nữ trang - Vàng 610 (14.6K) 62.920 70.420
Giá vàng nữ trang - Vàng 650 (15.6K) 67.530 75.030
Giá vàng nữ trang - Vàng 680 (16.3K) 70.990 78.490
Giá vàng nữ trang - Vàng 375 (9K) 35.850 43.350
Giá vàng nữ trang - Vàng 333 (8K) 30.670 38.170
Cập nhật: 29/06/2025 13:00
AJC Mua vào Bán ra
Trang sức 99.99 11,140 11,590
Trang sức 99.9 11,130 11,580
NL 99.99 10,820
Nhẫn tròn ko ép vỉ T.Bình 10,820
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng T.Bình 11,350 11,650
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng N.An 11,350 11,650
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng H.Nội 11,350 11,650
Miếng SJC Thái Bình 11,720 11,920
Miếng SJC Nghệ An 11,720 11,920
Miếng SJC Hà Nội 11,720 11,920
Cập nhật: 29/06/2025 13:00

Tỉ giá

Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng TCB
AUD 16510 16778 17354
CAD 18536 18813 19432
CHF 32001 32383 33032
CNY 0 3570 3690
EUR 29944 30217 31250
GBP 34978 35372 36310
HKD 0 3193 3396
JPY 173 177 183
KRW 0 18 20
NZD 0 15492 16077
SGD 19904 20187 20716
THB 715 778 835
USD (1,2) 25828 0 0
USD (5,10,20) 25868 0 0
USD (50,100) 25896 25930 26275
Cập nhật: 29/06/2025 13:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng BIDV
USD 25,910 25,910 26,270
USD(1-2-5) 24,874 - -
USD(10-20) 24,874 - -
GBP 35,385 35,481 36,372
HKD 3,265 3,274 3,374
CHF 32,207 32,307 33,117
JPY 177.47 177.79 185.33
THB 763.79 773.22 827
AUD 16,814 16,875 17,346
CAD 18,819 18,879 19,433
SGD 20,081 20,144 20,819
SEK - 2,695 2,788
LAK - 0.92 1.28
DKK - 4,022 4,161
NOK - 2,541 2,632
CNY - 3,590 3,688
RUB - - -
NZD 15,482 15,625 16,084
KRW 17.77 18.53 20
EUR 30,094 30,119 31,342
TWD 816.87 - 988.28
MYR 5,766.06 - 6,505.79
SAR - 6,839.83 7,198.96
KWD - 83,097 88,350
XAU - - -
Cập nhật: 29/06/2025 13:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng Agribank
USD 25,925 25,925 26,265
EUR 29,940 30,060 31,184
GBP 35,235 35,377 36,374
HKD 3,259 3,272 3,377
CHF 32,000 32,129 33,067
JPY 176.72 177.43 184.81
AUD 16,784 16,851 17,387
SGD 20,131 20,212 20,765
THB 781 784 819
CAD 18,798 18,873 19,403
NZD 15,596 16,106
KRW 18.41 20.29
Cập nhật: 29/06/2025 13:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng Sacombank
USD 25910 25910 26270
AUD 16715 16815 17381
CAD 18759 18859 19415
CHF 32282 32312 33202
CNY 0 3604 0
CZK 0 1170 0
DKK 0 4060 0
EUR 30209 30309 31084
GBP 35361 35411 36521
HKD 0 3330 0
JPY 177.05 178.05 184.62
KHR 0 6.032 0
KRW 0 18.8 0
LAK 0 1.152 0
MYR 0 6335 0
NOK 0 2595 0
NZD 0 15626 0
PHP 0 430 0
SEK 0 2730 0
SGD 20076 20206 20936
THB 0 745.1 0
TWD 0 880 0
XAU 11500000 11500000 12000000
XBJ 10500000 10500000 12000000
Cập nhật: 29/06/2025 13:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng OCB
USD100 25,920 25,970 26,250
USD20 25,920 25,970 26,250
USD1 25,920 25,970 26,250
AUD 16,768 16,918 17,992
EUR 30,238 30,388 31,575
CAD 18,708 18,808 20,125
SGD 20,150 20,300 20,777
JPY 177.69 179.19 183.84
GBP 35,429 35,579 36,378
XAU 11,768,000 0 11,972,000
CNY 0 3,489 0
THB 0 780 0
CHF 0 0 0
KRW 0 0 0
Cập nhật: 29/06/2025 13:00