Vì sao dịch bệnh Covid-19 bùng phát ở Cuba?

Các cuộc biểu tình diễn ra vào ngày Cuba ghi nhận một kỷ lục mới về số lượng người nhiễm và tử vong hằng ngày do virus corona, với 6.923 trường hợp (tổng số 238.491 trường hợp) và 47 trường hợp tử vong trong 24 giờ (tổng số 1.537 trường hợp tử vong). Tâm dịch là khu vực diễn ra cuộc biểu tình chính. Cuba chắc chắn có vắc xin nhưng đang thiếu các loại thuốc cơ bản, bơm kim tiêm, mặt nạ phòng độc... vì bị Mỹ phong tỏa. Chính phủ Cuba cho biết, biểu tình do các thế lực chống phá từ bên ngoài kích động và chỉ thu hút được một số nhỏ những đối tượng chống cách mạng. Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel cho hay, chính các biện pháp trừng phạt, bao vây cấm vận của Mỹ đã gây ra thực trạng trên, và nói rằng chính sách bóp nghẹt kinh tế của Mỹ là nhằm kích động bất ổn xã hội ở Cuba.

Nguồn gốc của sự bùng phát dịch bệnh này là gì, với số người chết cao hơn hẳn so với những ngày đầu? Tất nhiên có sự lây lan từ một số nước châu Mỹ Latinh như Brazil, cũng không thể loại trừ các giả thuyết về sự lây nhiễm vô ý. Một số người dân Cuba vô ý thức đã lén lút tiếp nhận khách du lịch sớm hơn thời hạn quy định của chính phủ. Cũng không thể loại trừ những tên phạm tội Cuba đến Moscow để buôn bán chợ đen rồi trở lại La Havana, trong khi Moscow đang là nơi có số lượng lớn người mắc Covid-19. Sự vô trách nhiệm của một số người dân và hoạt động tội phạm đã dẫn đến sự bùng phát mạnh mẽ của dịch bệnh Covid-19 tại Cuba những ngày gần đây.

Hôm thứ Bảy, một nhóm những thành phần chống đối yêu cầu chính phủ Cuba thành lập "hành lang nhân đạo", nhưng đã bị bác bỏ vì đang trong tình trạng hỗn loạn, sự can thiệp nhân đạo trên thực tế là vỏ bọc của các lực lượng vũ trang Mỹ. "Các khái niệm về hành lang nhân đạo và viện trợ nhân đạo gắn liền với các khu vực xung đột và không áp dụng cho Cuba", người phụ trách về người Cuba sống ở nước ngoài tại Bộ ngoại giao Cuba Ernesto Soberon cho biết hôm thứ Bảy.

Các nhà chức trách Cuba cũng tố cáo một chiến dịch "bôi nhọ" của truyền thông Mỹ khi thể hiện một hình ảnh hoàn toàn hỗn loạn tại Cuba. Theo kênh RT (Nga), bức ảnh trên do phóng viên ảnh AP Eliana Aponte chụp trong một cuộc tuần hành đông đảo ủng hộ chính phủ ở thủ đô La Habana ngày 11/7, song lại có chú thích là biểu tình chống chính phủ. Bức ảnh này đã xuất hiện nhiều lần trên báo chí phương Tây trong bối cảnh biểu tình do thế lực bên ngoài kích động đang diễn ra ở Cuba. Dùng lại bức ảnh của AP, nhiều tờ báo cũng mô tả bức ảnh là “biểu tình chống chính phủ”, như The Guardia, Fox News, Financial Times, New York Times, Washington Times và Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA).

Trong cuộc họp báo ngày 13/7, Bộ trưởng Ngoại giao Cuba Bruno Rodríguez Parrilla đã công bố những bằng chứng về chiến dịch thông tin nhằm kích động các hành vi gây bất ổn xã hội tại Cuba ngày 11/7 vừa qua. Bộ trưởng Rodríguez cho biết, chiến dịch này dựa trên việc sử dụng những hệ thống công nghệ cao để phát tán tự động những khung hình mác để gắn ảnh đại diện, tạo ra hàng nghìn tài khoản giả để gửi đồng thời hàng loạt trả lời cho những dòng trạng thái mang nội dung kêu gọi “can thiệp nhân đạo” vào Cuba trên các mạng xã hội thông dụng nhất, đồng thời hàng chục lập trình viên đã thay đổi định vị không gian trên các mạng xã hội để tạo cảm giác những lời kêu gọi này xuất phát từ Cuba, khi trên thực tế tuyệt đại đa số chúng xuất phát từ Mỹ.

Bộ trưởng Ngoại giao Cuba một lần nữa tố cáo Chính phủ Mỹ sử dụng những công nghệ tối tân để gây ra tình trạng bất ổn, phá hoại trật tự hiến pháp, sự đồng thuận xã hội và tình đoàn kết của nhân dân Cuba, đồng thời lên án mạnh mẽ mọi âm mưu lợi dụng những khó khăn và hoàn cảnh phức tạp mà đại dịch Covid-19 gây ra để gây bất ổn tình hình nội bộ của Cuba. Bộ trưởng Rodríguez nhắc lại kêu gọi Mỹ xóa bỏ lệnh cấm vận bất công và vô lý chống Cuba.

Hành động mới của Mỹ với Cuba được nhiều chuyên gia nhìn dưới một lăng kính khác. Hãng thông tấn Nga Avia.pro đưa tin, Mỹ đang tìm cách mở một mặt trận chống Nga mới ở Caribe. Sau Haiti, Venezuela, Mỹ đang tìm cách phá vỡ động lực thân Nga ở Nam Mỹ. Mỹ có kế hoạch điều các tàu chiến đến bờ biển của quốc đảo Cuba, với nhiệm vụ chính là "tránh để bất kỳ sự can thiệp nào từ bên ngoài, ý ám chỉ sự hỗ trợ từ Nga", trang Avia-pro ngày 12/7 đưa tin. Trang Avia-pro viết rằng Washington có xu hướng lật đổ chính quyền Cuba bằng vũ lực, vì điều này sẽ làm tăng đáng kể ảnh hưởng của Mỹ và chống lại việc Nga triển khai các căn cứ quân sự, vũ khí chiến thuật và chiến lược đến hòn đảo này.

Các nhà phân tích cho rằng sự can thiệp của Mỹ có thể đứng sau các cuộc biểu tình ở Cuba hiện nay. Sự rút lui của Chủ tịch Raul Castro vào tháng 4 vừa qua khiến tình hình đất nước trở nên tồi tệ hơn. Kế hoạch triển khai các tàu chiến của Mỹ ngoài khơi Cuba thực sự có nguy cơ làm trầm trọng thêm bối cảnh hiện tại và cho thấy một cuộc phong tỏa hòn đảo này. Moscow chưa đưa ra bình luận về các sự kiện ở Cuba. Tuy nhiên, nếu được La Havana yêu cầu, phía Nga khẳng định sẵn sàng hỗ trợ. Vì sự xuất hiện của các chuyên gia quân sự Nga ở Cuba gần như chắc chắn sẽ dẫn đến việc dập tắt mọi cuộc biểu tình, nên Mỹ đã quyết định thực hiện một bước đi liều lĩnh khi có ý định áp đặt phong tỏa đối với Cuba. Cuba đã tổ chức các cuộc đàm phán với Nga. Theo giới phân tích, nguy cơ xảy ra đảo chính ở Cuba là có thật. Nga có thể cung cấp cho Cuba sự hỗ trợ cần thiết, bao gồm hỗ trợ quân sự-kỹ thuật. “Nếu cần thiết, Nga có thể cử hàng trăm chuyên gia quân sự của mình đến Cuba. Cho đến nay, chưa có yêu cầu liên quan nào từ La Havana về vấn đề này. Tuy nhiên, một nhiệm vụ như vậy có thể được hoàn thành trong vòng chưa đầy một ngày và Mỹ rõ ràng đang lo sợ về điều đó”, các chuyên gia nhận định.

Tuy nhiên, các nhà quan sát nhận thấy mối đe dọa ngày càng tăng về khả năng có một cuộc lật đổ chính quyền của những người dân cực đoan. Trên thực tế, nếu kịch bản như vậy xảy ra, Nga sẽ không còn cơ hội triển khai các hệ thống phòng không, vũ khí chống tên lửa, máy bay chiến đấu và hạm đội của mình tới Cuba trong tương lai. Cho đến gần đây, lãnh thổ của Cuba được coi là gần như lý tưởng cho việc thiết lập quân sự của Nga. Giả định phổ biến là nếu Nga có thể đạt được các thỏa thuận với chính quyền Cuba về việc triển khai lực lượng của họ trên hòn đảo, thì có lẽ sẽ tránh được bất kỳ cuộc biểu tình nào.

Mỹ đưa tàu chiến phong tỏa Cuba, ngăn chặn sự giúp đỡ của Nga

Nga đưa tên lửa đến trước cửa ngõ nước Mỹ

Hồ sơ mới giải mật: Âm mưu ám sát Raul Castro đầu tiên của CIA