Ứng dụng Big Data đầu tiên trong phân tích và dự báo kinh tế tại Việt Nam

Dự án “Thu thập giá cả trực tuyến và ứng báo lạm phát”, do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách phối hợp với Đại học Swansea – Vương quốc Anh thực hiện. Dự án thuộc Chương trình kết nối xây dựng Môi trường Nghiên cứu trong khuôn khổ Chương trình Newton Việt Nam. Chỉ sau vài tháng triển khai xây dựng hệ thống máy chủ, lấy số liệu, từ tháng 4/2018 đến nay mỗi ngày nhóm nghiên cứu đã quan sát hàng triệu dữ liệu, phát hiện ra nhiều vấn đề khá thú vị trong nghiên cứu về lĩnh vực tiêu dùng.

Bà Anna Peason - Bí thư thứ nhất Hội đồng Anh phát biểu khai mạc Hội thảo.

Báo cáo kết quả nghiên cứu này là lần đầu tiên ứng dụng Big Data của nhóm nghiên cứu đi vào thực tế trong gần 1 năm triển khai dự án. Đơn cử như nhóm nghiên cứu đưa ra phát hiện vào ngày Thứ sáu 23/11 - Black Friday việc các hãng bán lẻ, bán hàng online trên mạng không hề thực sự thực sự giảm giá mạnh như quảng cáo. Chỉ trong vòng 3 ngày, nhóm nghiên cứu đã tổng hợp được báo cáo từ hàng triệu cửa hàng trên toàn quốc và đưa ra kết luận sự thực về ngày Black Friday Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Anna Peason – Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Vương Quốc Anh tại Việt Nam cho biết, hoạt động hỗ trợ hợp tác tại của chương trình Newton Việt Nam đã được triển khai hơn 4 năm. Nghiên cứu ứng dụng Big Data sẽ giúp việc đảm bảo dữ liệu được sử dụng hữu hiệu trong các quyết định về chính sách của Chính phủ Việt Nam bởi dữ liệu có tầm quan trọng đặc biệt trong phát triển kinh tế, có thể giúp xác định được các hành vi trong nền kinh tế. Việc hiểu sâu hơn về Big Data giúp các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định trong điều hành nền kinh tế, đầu tư và kinh doanh. Bà Anna Peason hy vọng rằng Quỹ Newton sẽ giúp thay đổi nghiên cứu khoa học tại VN, khuyến khích các nhà khoa học Việt Nam phối hợp với các nhà khoa học Anh thúc đẩy các nghiên cứu về các đề tài do quỹ Newton tài trợ.

Giáo sư Hồ Vũ Bảo giới thiệu về các ứng dụng Big Data.

Mở đầu buổi hội thảo, Giáo sư Hồ Vũ Bảo đã giới sơ lược về Big Data trong nền kinh tế số. Hiện nay, Big Data được nhắc đến nhiều hơn trong chuyển đổi số. Từ khi có máy tính chúng ta thấy có 2 yếu tố là số hóa và công nghệ số. Chúng ta đang sống 2 cuộc sống trên hai thế giới thế giới thực và thế giới số. Cuộc chuyển đổi số chính là chuyển đổi các thông tin, đặc tính cá nhân, vật chất vào thế giới số. Khi hai thế giới được kết nối với nhau, mọi hành động trong thế giới vật lý có thể tính toán bằng công nghệ số. Mặt khác, nền kinh tế số cũng được thay đổi rất nhanh bởi AI, Big Dât và Trí tuệ nhân tạo…đã đem đến nhiều thay đổi lớn và trở thành cuộc CMCN lần thứ 4.

Big Data có 2 đặc trưng là dữ liệu cực lớn và rất phức tạp. Dữ liệu không tĩnh như trước đây mà luôn chuyển động, phức tạp hơn rất nhiều. Mặt khác dữ liệu còn phụ thuộc vào văn bản, tiếng nói chữ viết… khiến dữ liệu xuất hiện nhiều “nhiễu” khiến phát sinh rất lớn dữ liệu “lỗi”. Kết quả khiến phân tích có thể dẫn đến cái sai lệch rất lớn nên cần phải có các phần mềm xử lý “bộ lọc” để thu được dữ liệu thật và chính xác.

Hiện nay, các doanh nghiệp lớn trên thế giới cũng như Việt Nam đang quan tâm sâu sắc đến các xử lý phân tích Big Data, đặc biệt là các tập đoàn thương mại hàng đầu. Các phân tích kinh doanh có thể sử dụng cho các doanh nghiệp Việt Nam xử lý 6 vấn đề cơ bản của doanh nghiệp gồm tài chính, vận hành sản xuất, nhân sự, thị trường, bán hàng và khách hàng. Các phân tích kinh doanh sẽ đưa ra các khuyến cáo, dự báo và mô tả để doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định nhanh chóng và thích hợp nhất.

Tiến sĩ Nguyễn Đức Thành giới thiệu những kết quả ban đầu ứng dụng Big Data trong nghiên cứu hành vi tiêu dùng online của Việt Nam.

Đơn cử trong vấn đề về khách hàng, doanh nghiệp lại phải giải 6 bài toán về sự hài lòng của khách hàng, khách hàng trung thành, phân khúc khách hàng, kênh bán hàng, mất khách và thu hút khách hàng mới. Từ đó đưa ra khuyến cáo là doanh nghiệp có đang cung cấp đúng những sản phẩm, dịch vụ mà khách hàng cần hay không, khách hàng có hài lòng về trải nghiệp khu mua sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp hay không, mức độ hài lòng đến đâu và yếu tố nào cần cải thiện, nguyên nhân và cách khắc phục.

Tại hội thảo, Bà Thu Huyền – Cục trưởng Cục Thống kê cũng giới thiệu về ứng dụng đang triển khai về tính chỉ số giá Bất động sản (BĐS) tại Việt Nam. Đây là chỉ số rất quan trọng có ảnh hưởng đến vấn đề tăng giảm của nền kinh tế, việc làm, sở hữu, giao dịch nhà, tăng nguồn thu cho thuế và tiêu dùng. Quốc gia có chỉ số BĐS là cốt lõi về chiến sách tiền tệ, tài chính. Thống kê chỉ số BĐS sẽ giúp các cơ quan quản lý có thể nhanh chóng định giá, chống lại nạn đầu cơ tích trữ.

Từ tháng 6 -11/2018, Cục thống kê đã thu thập được gần 200 nghìn bản ghi tin rao bán và cho thuê bất động sản. Đã phân tách thành các trường dữ liệu khác nhau về các loại hình BĐS để ở như biệt thự, chung cư, đất, nhà liền kề, nhà mặt phố…

Bà Nguyễn Thị Thu Huyền, Vụ thống kê giá - Tổng cục Thống kê giới thiệu nghiên cứu ứng dụng Big Data trong tính chỉ số giá bất động sản.

Hiện nay, việc thống kê chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trên 63 tỉnh thành trên cả nước vẫn đang thực hiện theo phương thức khảo sát trực tiếp với 654 mặt hàng thiết yếu trong rổ giá tiêu dùng. Thống kê về CPI giúp Chính phủ tính toán và nắm bắt được tình hình lạm phát, là căn cứ để Quốc hội đặt ra chỉ tiêu kiểm soát lạm phát hàng năm. Mặt khác việc biết được tình hình giá cả các mặt hàng thiết yếu, sức tiêu thụ của người dân và đời sống nhân dân. Đặc biệt, giúp Chính phủ thực hiện điều tiết các chính sách tiền tệ, tỉ giá trên thị trường…

Tương tự với cách thống kê CPI, ứng dụng Thu thập giá cả trực tuyến và ứng báo lạm phát của nhóm nghiên cứu ứng dụng Big Data đã thực hiện theo cách thu thập giá cả trực tuyến qua các website bán hàng trên Internet. Nhóm nghiên cứu tạm gọi đây là “chỉ số hàng hóa online”. Phương pháp này có ưu điểm là nhanh chóng đưa ra các báo cáo, dự báo sớm để có giải pháp ứng biến ngay.

Bà Đỗ Thị Ngọc - Vụ trưởng Vụ thống kê Giá - Tổng cục Thống kê giới thiệu về phương pháp tính chỉ số giá tiêu dùng - CPI.

Hiện nay Việt Nam có 95 triệu người, có 50 triệu người sử dụng internet, 41 triệu điện thoại di động thông minh. Bởi vậy, các website bán lẻ online cũng có độ phủ và tương tác thực tế khá lớn. Mặt khác, tương tác trên website rất phức tạp, khác nhau nhiều về vùng miền về tên, giá cả…

Tiến sĩ Nguyễn Đức Thành cho biết, nhóm nghiên cứu của VERP và Đại học Swansea đã bám sát chỉ số theo rổ giá của Tổng cục Thống kê, bắt đầu tổng hợp số liệu từ tháng 4/2018, đến nay đã quan sát được 7 triệu mặt hàng. Mức giá của mỗi mặt hàng trong một ngày được coi là một quan sát. Từ đó chúng tôi thực hiện một số thống kê đối với nhóm hàng Lương thực thực phẩm, hàng tiêu dùng, hàng điện tử…

Một ứng dụng nhanh mà chúng tôi phát hiện vào ngày 23/11- Black Friday mặc dù các doanh nghiệp quảng bá rất rầm rộ nhưng chúng tôi kiểm tra đánh giá hơn 1 triệu quan sát thu thập trên 25 website tập trung vào ngày 23 thì chỉ số ngày 23 có giảm nhưng chỉ vào khoảng 0,5% - 1%, nghĩa là không nhiều và không đáng kể. Chỉ một số trang bán hàng điện tử online thực sự có giảm giá nhiều như FPT, điện máy xanh nhưng còn lại thì không đáng kể.

Toàn cảnh hội thảo ứng dụng Big Data trong phân tích và dự báo kinh tế.

Trao đổi thêm với phóng viên báo Năng lượng Mới, Tiến sĩ Nguyễn Đức Thành cho biết thêm, nghiên cứu không căn cứ trên các giao dịch có tính bất thường như đồ cũ, đấu giá qua mạng… Chỉ căn cứ trên các website có giao dịch thực tế, hoạt động thương mại lành mạnh trên cả nước. Các khảo sát của nhóm hướng tới tạo ra một nguồn số liệu mà các hộ gai đình và doanh nghiệp có thể sử dụng để hình thành kỳ vọng lạm phát trong thói quen tiêu dùng và đầu tư; Giúp ngân hàng Nhà nước xây dựng uy tín và kiềm chế lạm phát; Liên kết chuyên môn của các nhà nghiên cứu với các nhà hoạch định chính sách trong việc hoạch định chính sách.

Thành Công

	Tối ưu hóa nhờ Big Data
	PVN tham gia Hội nghị Đối thoại chính sách kinh tế cấp cao Việt Nam - Nhật Bản
	Nhất quán và ổn định trong chính sách kinh tế đối ngoại
	Abenomics - Chính sách kinh tế mới của Nhật Bản
	6 xu hướng công nghệ của doanh nghiệp trong năm 2013