Thủ tướng: Tài nguyên sáng tạo là quý giá nhất

14:43 | 15/05/2019

153 lượt xem

Theo dõi PetroTimes trên

(PetroTimes) - Thực tiễn đã cho thấy nhiều nước giàu tài nguyên, nhưng không thể tăng trưởng nhanh và bền vững, ngược lại có nước có rất ít tài nguyên nhưng vẫn đạt được tăng trưởng kinh tế cao. Vậy bí quyết là cái gì? Thủ tướng nêu rõ, yếu tố quan trọng tạo nên sự khác biệt đó chính là con người và công nghệ.

Ngày 15/5, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia và Liên minh Đổi mới Phát triển Quốc tế (IDIA) tổ chức Hội nghị quốc tế với chủ đề “Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (ĐMST) - Một trụ cột cho phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam”.

thu tuong tai nguyen sang tao la quy gia nhat

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đặt câu hỏi: “Trên hành tinh này có thứ tài nguyên nào khi càng khai thác sẽ càng nảy nở?”. Đó chính là chất xám, là sự sáng tạo, đồng thời dẫn khẩu hiệu của một tập đoàn kinh tế Hàn Quốc, tài nguyên là luôn có hạn, còn sự sáng tạo của con người là vô hạn.

Thủ tướng khẳng định, tài nguyên tự nhiên có giới hạn và nhân loại đang đứng trước sự khan hiếm tài nguyên nghiêm trọng. Nếu trông chờ vào thứ tài nguyên hữu hạn đó thì tăng trưởng sẽ sớm cạn kiệt, tăng trưởng sẽ đạt trạng thái dừng. Mô hình tăng trưởng nội sinh (được trao giải Nobel Kinh tế năm 2018) cho thấy, công nghệ là yếu tố nội sinh quan trọng của tăng trưởng; là yếu tố quyết định cho tăng trưởng trong dài hạn, là chìa khóa để đột phá vượt qua trạng thái dừng, thoát bẫy thu nhập trung bình.

Thủ tướng nhấn mạnh, sáng tạo phải từ con người và vì con người. Con người phải là trung tâm của sáng tạo. Người Việt Nam có đầy đủ tố chất bẩm sinh cho sự sáng tạo, nếu có đủ những dưỡng chất tốt sẽ tạo ra những con người xuất sắc cho đất nước và tâm huyết đóng góp vì sự phồn thịnh của đất nước.

Theo Báo cáo Chỉ số Hiệu quả ĐMST, Việt Nam đã thành công trong việc tiếp cận với kiến thức KH&CN của thế giới và hòa nhập vào các chuỗi giá trị toàn cầu, tạo điều kiện cho việc trao đổi tri thức hiệu quả. Một số tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam đã rất quan tâm đầu tư cho Khoa học, Công nghệ và ĐMST đã đạt được kết quả tương xứng.

Tuy nhiên, Thủ tướng đánh giá, phát triển Khoa học, Công nghệ và ĐMST của Việt Nam còn nhiều hạn chế, bất cập mà chúng ta phải chủ động khắc phục. Trước hết là, nhận thức của các cấp, các ngành và các địa phương về vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo còn chưa đầy đủ, toàn diện. Hành lang pháp lý và cơ chế chính sách còn thiếu thiếu đồng bộ, chưa tạo động lực cho phát triển KH&CN. Năng lực Khoa học, Công nghệ và ĐMST của chúng ta còn hạn chế và hệ thống ĐMST quốc gia còn non trẻ, manh mún. Các trường đại học thiên về đào tạo hơn nghiên cứu; nếu có nghiên cứu thì tính ứng dụng không cao; rất thiếu sự kết nối giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và khu vực kinh doanh. Chúng ta cũng chưa thực sự có những chính sách tốt, cơ chế tốt, hoặc những bài toán hay, đúng tầm để kích thích sáng tạo và sự cống hiến của đông đảo các nhà khoa học và chuyên gia.

Toàn cảnh hội nghị

Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&CN trở thành đầu mối phối hợp các bộ, ngành, tổ chức liên quan tham mưu cho Chính phủ các vấn đề lớn gồm: Đề xuất chính sách khuyến khích và thúc đẩy ĐMST trong khu vực doanh nghiệp. Đồng thời cần coi doanh nghiệp là trung tâm của hệ thống ĐMST, phát triển mạnh hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp. Phát huy vai trò của các trường đại học, viện nghiên cứu trong việc tăng cường nền tảng vốn con người cho đổi mới sáng tạo. Cần nhất là gắn liền các hoạt động nghiên cứu ứng dụng với nhu cầu doanh nghiệp, nhu cầu của nền kinh tế. Thúc đẩy liên kết các mạng lưới ĐMST trong và ngoài nước. Xây dựng năng lực quản trị nhà nước đối với hệ thống ĐMST và hoàn thiện thể chế cho các hoạt động ĐMST. Tập trung phát triển sản phẩm quốc gia dựa vào công nghệ mới, công nghệ cao để hình thành các ngành nghề mới và các sản phẩm mới, giá trị gia tăng cao, nhất là lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh như nông nghiệp, công nghiệp chế biến chế tạo, công nghệ thông tin, dịch vụ...

Thủ tướng cho rằng, cần xây dựng khuôn khổ cho việc đo lường và đánh giá hiệu quả của nền kinh tế số, các trường đại học, viện nghiên cứu, các cơ sở có hoạt động KH&CN.

Thủ tướng đề nghị ngành thống kê cần nghiên cứu phương thức đo lường và thống kê hiệu quả hoạt động KHCN và hoạt động ĐMST theo các chuẩn mực quốc tế. Đồng thời, nghiên cứu thành lập ngân hàng dữ liệu quốc gia về Khoa học, Công nghệ và ĐMST. Bên cạnh đó, Việt Nam cần xây dựng chính sách nhằm thu hút nhân tài. Việc áp dụng mô hình đối tác công - tư (PPP) sẽ khuyến khích doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào các hoạt động ĐMST.

Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&CN sớm hoàn thiện Chỉ thị thúc đẩy, hấp thụ phát triển KHCN và hoạt động ĐMST, bao gồm quỹ phát triển KHCN của doanh nghiệp và đệ trình các chính sách cụ thể. “Bộ KH&CN cần phát huy vai trò điều phối, nâng cao hiệu quả công tác giữa các bộ, ngành và giữa các cấp trong phát triển và ứng dụng kết quả KH&CN vào phát triển kinh tế - xã hội”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng mong các bộ, ban, ngành tổ chức, doanh nghiệp sẽ bắt tay hành động cụ thể, thúc đẩy sáng kiến cải tiến, ĐMST, đồng thời, đầu tư và sử dụng hiệu quả Khoa học, Công nghệ và ĐMST.

Tại hội nghị, nhiều chuyên gia đến từ các quốc gia, tổ chức hàng đầu quốc tế về ĐMST đã tham vấn cho định hướng phát triển kinh tế, xã hội trong xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 của Việt Nam.