Tết của những người thợ điện vùng Nam Tây Nguyên

Ca trực điều độ đêm giao thừa Tết Canh Tý 2020 tại PC Đắk Nông

Trong giờ phút thiêng liêng của đất trời giao mùa, khoảnh khắc giao thừa ấm áp khi tất cả mọi người được quây quần bên gia đình, thì đằng sau đó cũng có những người “lính áo cam” vẫn âm thầm cống hiến sức mình, để cho dòng điện luôn ổn định, an toàn. Ngồi cùng phòng trực điều độ PC Đắk Nông lúc này cùng với tôi có hai đồng nghiệp khác. Cảm xúc của các anh em trực ca đêm giao thừa vui buồn lẫn lộn. Vui vì vinh dự là những người âm thầm duy trì dòng điện ổn định cho nhân dan vui xuân đón Tết, nhưng cũng có chút buồn vì không được đoàn tụ bên gia đình thân yêu, không được đi hái lộc giao thừa đầu năm...

Với chúng tôi, ca trực điều độ canh cánh bên bàn máy, theo dõi những thông số tăng giảm của nguồn điện và với những tiếng chuông, còi của các tín hiệu tình trạng thiết bị truyền về Trung tâm điều khiển, để kịp thời khắc phục khi có sự cố ở bất cứ đâu. Hầu hết các anh em điều độ viên coi đây đây không chỉ là công việc, nhiệm vụ mà nó còn là niềm tự hào vì góp một phần công sức mình để mang đến cho mọi người một mùa xuân trọn vẹn nhất.

Dòng điện với những đặc thù riêng đã trở thành sản phẩm đặc biệt, nguồn điện đã phát đi là phải kịp thời truyền dẫn phân phối, không thể lưu kho, không được cất trữ. Do đó mong muốn bao đời của những người thợ điện là làm sao cân đối được giữa sản xuất và tiêu dùng. Sản xuất bao nhiêu tiêu dùng hết bấy nhiêu và cũng không xảy ra thiếu hụt, như vậy vừa đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu dùng điện, vừa hợp lý hóa bài toán kinh tế. Cứ mỗi dịp Tết đến xuân về nhu cầu sử dụng điện cho sinh hoạt lại tăng cao, đã vậy phụ tải lớn này chỉ xuất hiện ít ngày cuối năm nhưng lại có yêu cầu công suất tăng nhảy vọt, có khi gấp đôi nhu cầu bình thường, đặc biệt là thời khắc đêm giao thừa. Với những người ngoài ngành điện thì sự việc trên là bình thường, nhưng với những người thợ điện thì đây quả là một thách thức, bởi chi phí đầu tư nguồn điện luôn đắt đỏ, máy móc thiết bị phải nhập khẩu và được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, phức tạp, từ đó dẫn đến vốn đầu tư lớn.

Trong lúc người dân khắp mọi miền đất nước đang hân hoan chuẩn bị vui xuân đón Tết thì CBCNV từ Công ty tới các đơn vị Điện lực phải gấp rút tìm mọi biện pháp để làm sao vận hành hệ thống điện một cách hiệu quả nhất. Cụ thể phải làm thế nào để vẫn lưới điện ấy, con người ấy nhưng đủ để đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định trong những ngày vui xuân mới mà không cần đầu tư thêm nhiều chi phí. Từ đó công việc đầu tiên được nghĩ tới là hạn chế những sự cố đáng tiếc mà con người có thể lường đón được, cũng từ đây những tổ kiểm tra xung kích được thành lập, tuần tra đêm ngày.

Tổ Thao tác lưu động Cư Jut đo nhiệt độ mối nối tại Trạm 110kV Cư Jut

Khi mọi người còn đang chìm trong giấc ngủ say giữa đêm khuya thì từng nhóm thợ điện được chia ra, lầm lũi lọt thỏm trong màn đêm đi đến từng vị trí cột điện, đi bộ dọc theo chiều dài những đường dây trung, hạ áp để kiểm tra phóng điện các mối tiếp xúc, đầu cốt và sứ cách điện để kịp thời thay thế, sửa chữa. Điểm khác biệt ở đây là công việc này phải được tiến hành vào ban đêm, bởi trong đêm tối việc nhận biết tia hồ quang phóng điện rễ dàng hơn. Vậy là trong không gian hiu quạnh, người thợ điện phải huy động mọi giác quan để lắng nghe những âm thanh, quan sát những bất thường của lưới điện. Họ trở về nhà khi trời đã sáng và trên vai ướt đẫm sương đêm.

Song song với công việc tổng kiểm tra lưới điện là công tác tính toán, dự kiến công suất phụ tải điện dịp Tết, từ đó kết luận những đường dây có nguy cơ quá tải và lần lượt đưa ra các giải pháp như san tải, kết lại lưới, điều chỉnh một số phụ tải sang nhận điện từ các máy biến áp khác. Nếu phương án này không thực hiện được thì hoán đổi máy biến áp được tính đến, đó là việc di dời những máy biến áp còn dư công suất từ khu vực này đến khu vực kia nơi đang cần máy có công suất lớn hơn, như vậy sẽ tận dụng được năng lực vận hành, giảm thiểu chi phí phải đầu tư mới thiết bị. Cuối cùng phương án xây dựng mới đường dây chỉ được thực hiện sau khi phương án san tải không thực hiện được, tức là không còn giải pháp nào hiệu quả hơn. Công việc tiếp theo là giải phóng hành lang lưới điện. Đây chính là giải pháp ngăn ngừa sự cố đến từ những hàng cây xanh và kiến trúc nhà ở vi phạm hành lang lưới điện. Những vi phạm này có nguy cơ va chạm với dây dẫn gây sự cố ngắn mạch mất an toàn và thất thoát điện năng. Theo đó người thợ điện phải treo mình trên những chiếc xe thang, được đưa lên không trung tiếp cận với lưới điện để chặt tỉa, đốn hạ những cành cây gai góc, phá dỡ những công trình, kiến trúc nhà ở được xây dựng trái phép để ngăn ngừa sự cố. Nói vậy để thấy rằng để có được cái Tết đủ đầy, lung linh ánh điện thì những người thợ điện phải âm thầm chuẩn bị cả trăm loại công việc…

Một mùa xuân nữa đã qua chúng ta cầu chúc cho muôn nhà hạnh phúc. Chúc cho những người thợ điện luôn mạnh khỏe để tiếp bước cộng đồng thắp lên nhiều tiếng cười đoàn viên, cùng cả nước nối dài những ngày xuân hạnh phúc trên dải đất hình chữ S thân yêu của chúng ta.

Lê Hồng Hải (EVNCPC)