Tây Ninh tiên phong mô hình canh tác sắn tuần hoàn - Hướng đến giảm phát thải nông nghiệp

Tây Ninh có hơn 60.000 ha trồng sắn (Ảnh: NN&MT)

Đây là nội dung nằm trong phần thảo luận của Hội nghị công bố Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050”, ngày 22/10. Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) các địa phương cùng đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý nhà nước đã cùng thảo luận về kế hoạch hành động triển khai Đề án.

Theo bà Đinh Thị Phương Khanh - Phó Giám đốc Sở NN&MT Tây Ninh, tỉnh đã đăng ký tham gia mô hình trồng sắn phát thải thấp trong khuôn khổ Đề án do Bộ Nông nghiệp và Môi trường triển khai. Với hơn 60.000 ha trồng sắn, sản lượng trên 2 triệu tấn mỗi năm, Tây Ninh xác định cây sắn không chỉ là cây trồng chủ lực mà còn là “bàn đạp” để bước vào nền nông nghiệp xanh, tuần hoàn và gắn với thị trường tín chỉ carbon trong tương lai.

"Giai đoạn đầu, 29 ha sắn được chọn làm mô hình mẫu, áp dụng quy trình canh tác phái sinh tuần hoàn, hướng đến việc giảm phát thải khí nhà kính, tái sử dụng phụ phẩm, tiết kiệm nước và nâng cao chất lượng đất trồng. Từ đó chia sẻ kinh nghiệm, nhân rộng cho các địa phương có diện tích sắn lớn trên cả nước", bà Khanh cho biết.

Bà Đinh Thị Phương Khanh - Phó Giám đốc Sở NN&MT Tây Ninh chia sẻ qua đầu cầu trực tuyến.

Tây Ninh là một trong những “thủ phủ sắn” của cả nước, đồng thời là địa phương có hệ thống chế biến tinh bột sắn, ethanol và thức ăn chăn nuôi phát triển. Việc chuyển đổi mô hình canh tác sắn theo hướng phát thải thấp, tận dụng phụ phẩm không chỉ giúp giảm phát thải CO₂ và CH₄ trong sản xuất, mà còn tăng giá trị gia tăng cho chuỗi ngành hàng.

Cùng hướng đi xanh, Lâm Đồng, Đồng Tháp và Hà Nội cũng đang triển khai nhiều mô hình cụ thể gắn với mục tiêu giảm phát thải trong trồng trọt.

Tại Lâm Đồng, ông Nguyễn Hoàng Phúc - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, địa phương đã xây dựng kế hoạch hành động theo hướng sản xuất phát thải thấp, ứng dụng công nghệ cao - coi đây là xu thế tất yếu trong giai đoạn tới. Tuy nhiên, ông Phúc cũng chỉ ra khó khăn hiện nay là thiếu bộ tiêu chí đánh giá và công cụ MRV (đo đạc, báo cáo, thẩm định), cùng với việc người dân chưa quen với khái niệm sản xuất giảm phát thải.

Lâm Đồng kiến nghị Bộ sớm ban hành tài liệu tập huấn và hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ địa phương xây dựng hồ sơ tham gia thị trường tín chỉ carbon - bước đi quan trọng để hiện thực hóa Đề án.

Tại Đồng Tháp, ông Lê Chí Thiện - Phó Giám đốc Sở NN&MT cho biết tỉnh đang triển khai năm nhóm giải pháp đồng bộ: đổi mới kỹ thuật canh tác; nhân rộng mô hình giảm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; phát triển kinh tế tuần hoàn trong chuỗi giá trị; chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả; và thúc đẩy hợp tác công - tư. Tỉnh cũng đề nghị Bộ sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật về quan trắc phát thải sinh thái, cùng với cơ chế tín dụng xanh để nông dân, hợp tác xã có thể tiếp cận vốn cho chuyển đổi sản xuất.

Với Hà Nội, ông Nguyễn Mạnh Phương - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường khẳng định mọi kế hoạch hành động cần “lấy người nông dân làm trung tâm”. Thành phố đã ghi nhận nhiều mô hình hiệu quả như canh tác lúa cải tiến SRI, sản xuất hữu cơ, giảm sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật - góp phần xây dựng hình ảnh nông nghiệp xanh và an toàn cho Thủ đô.

Đại diện CropLife Việt Nam: Ba nhóm công nghệ tập trung để giảm phát thải trồng trọt.

Theo đại diện CropLife Việt Nam, Hiệp hội và các doanh nghiệp tin rằng đổi mới khoa học thực vật là trụ cột giúp Việt Nam đạt mục tiêu giảm phát thải trong trồng trọt. Ba nhóm công nghệ đang được tập trung gồm: Giải pháp bảo vệ thực vật tiên tiến như thuốc sinh học, drone phun chính xác, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), giúp giảm hóa chất và nhiên liệu, đồng thời giảm phát thải CO₂.

Cây trồng công nghệ sinh học, trong đó nhiều giống đã được canh tác tại Việt Nam - giúp giảm đầu vào, tiết kiệm năng lượng, khuyến khích canh tác không cày xới, qua đó tăng khả năng hấp thu carbon trong đất.

Cây trồng chỉnh sửa gen dù chưa thương mại hóa, nhưng mở ra tiềm năng tạo ra giống cây chịu hạn, kháng sâu bệnh, thích ứng biến đổi khí hậu và giảm phát thải sinh học.

Những mô hình như canh tác sắn tuần hoàn ở Tây Ninh, chuyển đổi cây trồng ở Đồng Tháp, hay canh tác lúa cải tiến tại Hà Nội đang góp phần hiện thực hóa mục tiêu lớn của ngành nông nghiệp Việt Nam: giảm 43,5 triệu tấn CO₂e vào năm 2030 theo cam kết Net Zero 2050.