Tại sao EU nghi ngờ có sự “làm giá” dầu mỏ trên thị trường?

15:25 | 16/05/2013

812 lượt xem
Theo dõi PetroTimes trên
|
(Petrotimes) - Ủy ban châu Âu (EC) hôm 14/5 đã thực hiện một cuộc kiểm tra, khám xét bất ngờ trụ sở của một loạt các ông lớn dầu mỏ như BP (Anh), Shell (Anh – Hà Lan), Statoi (Na Uy),… và văn phòng hãng công bố giá dầu Platts ở London để điều tra nghi vấn các công ty này đã “câu kết nâng giá các sản phẩm dầu và nhiên liệu sinh học”.

Giá dầu ảnh hưởng đến mọi hoạt động, lĩnh vực của cuộc sống con người

EC thông báo: “Chỉ cần giá bị bóp méo một chút cũng có thể tác động lớn đến giá dầu thô, dầu tinh chế, nhiên liệu sinh học,..  gây tổn hại nghiêm trọng tới quyền lợi của người tiêu dùng”.

Theo luật chống độc quyền của Liên minh châu Âu (EU), nhà chức trách có thể kiểm tra không báo trước văn phòng của các hãng dầu, nhưng những điều tra như vậy không có nghĩa là các công ty này thực sự có hành động sai trái.

Tuy nhiên, cơ sở để nghi ngờ có sự câu kết “làm giá” giữa Platts và các công ty dầu mỏ ở đây là gì?

Chuyên gia năng lượng Andrew Whittock thuộc Hãng Liberum Capital ở London cho biết, giá mà người tiêu dùng thế giới trả để mua dầu, xăng và các sản phẩm từ dầu thô được xác định bởi một số giá tiêu chuẩn, trong đó có giá dầu Brent trên thị trường Anh và giá dầu ngọt nhẹ Texas trên thị trường New York. Các hãng thông báo giá dầu tính toán giá tiêu chuẩn dựa trên dữ liệu giao dịch dầu thô hằng ngày từ các hãng dầu khí, ngân hàng, quỹ đầu tư...

Đánh giá về tầm quan trọng của các cơ quan định giá có thể dẫn một ý kiến của một thương nhân trên Reuters: “Họ là những kẻ thù yêu thích của chúng ta nhưng chúng ta không thể sống mà không có họ”.

Trong hơn một thế kỷ qua, Platts – một đơn vị của tập đoàn tài chính McGraw Hill Financial, một đại gia và gần như không có đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực định giá, đã cung cấp cho khách hàng các mức giá tiêu chuẩn này.

“Sự định giá của Platts là giá tham chiếu chính cho thị trường dầu mỏ. Vì nếu, nếu đóng cửa Platts ngày mai, thị trường sẽ gặp khó khăn rất lớn”, Olivier Jakob, một chuyên gia tư vấn dầu tại Petromatrix ở Zugh, Thụy Sỹ.

Các bên tham gia thị trường, như các công ty dầu mỏ, các tổ chức tài chính, hãng hàng không,… nộp hồ sơ dự thầu, chào hàng và báo cáo về các giao dịch qua hệ thống thương mại nội bộ của Platts. Trong khoảng 30 – 40 phút cuối của ngày giao dịch, các lệnh giao dịch được khớp liên tục với tốc độ chóng mặt. Do đó, câu hỏi lớn ở đây là liệu có tác động nào điều khiển hệ thống hay không? Bởi việc dồn hồ sơ dự thầu vào cuối ngày như vậy của các công ty dầu mỏ có thể tác động đến giá dầu.

Tuy nhiên, Platts đã phủ nhận và cho rằng hệ thống của họ được kiểm soát chặt chẽ để tránh những “biến động kịch tính và bất ngờ”.

Cuộc điều tra diễn ra trong bối cảnh EU đang tăng cường giám sát các cơ chế thiết lập giá sau vụ bê bối lãi suất Libor và đúng lúc các tổ chức báo giá (PRA) bị Tổ chức quốc tế Các ủy ban Chứng khoán (IOSCO) nhắc nhở phải siết lại lề lối hoạt động và một số công ty năng lượng cùng với các ngân hàng, các nhà giao dịch đã ngừng cung cấp thông tin cho các PRA.

Statoil cho biết các hành vi vi phạm có liên quan đến quá trình thẩm định giá của Platts có thể đã diễn ra từ năm 2002, khi giá dầu giao dịch chỉ ở mức 20USD/thùng, bằng 1 phần 5 mức giá hiện tại. Và thực tế, vào năm 2008 khi giá dầu có lúc vọt lên tới 140 USD/thùng, các nghị sỹ Mỹ đã đặt câu hỏi: Phải chăng giá dầu đang bị thao túng? Tuy nhiên, cho đến trước khi EC hành động thì Mỹ và châu Âu chưa có cuộc điều tra nghiêm túc nào.

Theo New York Times, BP, Shell và Platts cho biết họ đang hợp tác với cuộc điều tra của EC. Trong khi đó, các đối thủ nhỏ hơn của Platts trong lĩnh vực định giá như Argus Media hay ICIS cho biết, họ vẫn chưa bị cơ quan chức năng của EC “rờ” tới.

Linh Linh

  • bidv-tiet-kiem-mua-vang-ron-rang-tai-loc