PC Đà Nẵng: Kiểm soát tốt tổn thất nhờ các chương trình quản lý

Mỗi năm giảm 0,05%

Có thể thấy rằng, để đạt được mức tổn thất điện năng theo lộ trình dự kiến cho giai đoạn 2015-2020, mỗi năm giảm 0,05%, đòi hỏi rất nhiều nỗ lực trong các công tác quản lý cũng như đầu tư. Bên cạnh việc thực hiện các giải pháp kỹ thuật nhằm giảm tổn thất điện năng thì việc quản lý kiểm soát TTĐN theo thời gian thực tại các cấp điện áp cũng góp phần quan trọng trong việc theo dõi để đưa ra giải pháp cụ thể.

PC Đà Nẵng là một trong các công ty điện lực có mức tổn thất thấp của EVN

Với định hướng đo xa toàn bộ hệ thống đo đếm, từ năm 2013, PC Đà Nẵng đã hợp đồng với Công ty Tư vấn đầu tư phát triển hạ tầng viễn thông để cung cấp dịch vụ đo xa. Sau đó, PC Đà Nẵng đã xây dựng hệ thống thu thập và quản lý dữ liệu công tơ (IFC) từ hệ thống đo xa. Dựa vào hệ thống này, người quản lý sẽ biết được tình trạng vận hành của hệ thống đo đếm tại các trạm biến áp 110kV và 22kV như: dòng điện, điện áp, công suất phản kháng, tác dụng… theo biểu đồ 30 phút điện.

Trên cơ sở hệ thống thu thập dữ liệu công tơ từ xa IFC, PC Đà Nẵng đã xây dựng 2 chương trình hỗ trợ quản lý kỹ thuật, quản lý vận hành gồm: chương trình TOOS và chương trình Hỗ trợ quản lý kỹ thuật từ đo xa (AMIS). TOOS là chương trình tối ưu hóa hoạt động của máy biến áp, dựa trên cơ sở này, đơn vị sẽ đưa ra giải pháp hoán chuyển hoặc san tải phù hợp. Đối với AMIS là chương trình tổng hợp tự động theo thời gian thực, theo dõi kiểm soát các TBA/TI non tải - quá tải, TBA bất đối xứng dòng điện, TBA có cosφ thấp, thiếu bù - quá bù, đánh giá chất lượng điện áp…

Đồng thời, để quản lý kiểm soát TTĐN theo thời gian thực tại các cấp điện áp đã có nhiều chương trình được xây dựng nhằm hỗ trợ cho việc này.

Theo đó, trong năm 2015, PC Đà Nẵng đã theo dõi tổn thất hằng ngày của lưới 110 kV thông qua chương trình Hỗ trợ quản lý kỹ thuật từ đo xa. Chương trình này đưa ra được số liệu tổn thất công suất kèm theo biểu đồ, tổn thất điện năng hằng ngày, hàng tháng của đoạn lưới và cả lưới 110kV của PC Đà Nẵng tại bất kì thời điểm nào một cách nhanh chóng. Việc theo dõi hằng ngày cũng đã giúp phát hiện xử lý nhanh các trường hợp sự cố đo đếm, gây tổn thất lưới 110 kV tăng cao bất thường. Năm 2015, chương trình đã phát hiện kịp thời tổn thất bất thường đoạn đường dây 110 kV từ E9 đến trạm 110 kV Liên Chiểu (E9.2) từ ngày 18/5/2015 đến ngày 22/5/2015, nguyên nhân được xác định là do sự cố đo đếm do sét đánh tại trạm 220 kV Hòa Khánh (E9) gây hỏng công tơ đo đếm 173, 174 vào ngày 18/5/2015. Năm 2019, nhờ chương trình này, Công ty cũng đã phát hiện kịp thời sự cố đo đếm do mất áp tại TU C12 TBA 220kV Hòa Khánh vào ngày 23/01/2019 qua việc theo dõi tổn thất máy biến áp trạm E9.

Đến tháng 9/2018, PC Đà Nẵng đã xây dựng chức năng Tính toán tổn thất lưới trung áp tích hợp vào chương trình Access hỗ trợ quản lý kỹ thuật giúp thường xuyên theo dõi các xuất tuyến. Từ dữ liệu biểu đồ phụ tải 30 phút được lấy từ hệ thống đo xa, PC Đà Nẵng đã tổng hợp đầu nguồn trung áp: là điện thực nhận (điện nhận - điện giao) được tính trên cơ sở các điểm đo đầu nguồn cấp 22 kV (43X, ranh giới, một số TBA giao nhận) đã được khai báo trên chương trình Hỗ trợ quản lý kỹ thuật và trên web https://gndn.cpc.vn/ (trừ sản lượng cấp khách hàng phía 110 kV như hầm Hải Vân); thương phẩm trung áp: tổng sản lượng/ công suất các đo đếm tại TBA công cộng, chuyên dùng thuộc quản lý của Điện lực. Từ đó, PC Đà Nẵng đưa ra được biểu đồ tổn thất công suất hằng ngày.

Tiệm cận ngưỡng tổn thất kỹ thuật

Đối với lưới điện hạ áp, các điện lực trực thuộc PC Đà Nẵng đã và đang thực hiện tính toán tổn thất hạ áp TBA công cộng trên CMIS hàng tháng, các phiên ghi được thực hiện từ ngày 3 đến hết ngày 17. Đến ngày ghi chỉ số định kỳ, nếu xảy ra tổn thất TBA công cộng bất thường (các tháng trước bình thường), điện lực sẽ phải phúc tra chỉ số của tất cả các khách hàng thuộc TBA để tìm nguyên nhân, đồng thời kiểm tra các trường hợp nghi ngờ trộm cắp điện, các trường hợp chuyển tải… Ngoài ra, ĐMTMN khi phát ngược lên lưới trung áp, tổn thất hạ áp sẽ tăng cao bất thường nếu công tơ trạm không được cài đặt 2 chiều. Chính vì vậy, tháng 5/2020, PC Đà Nẵng đã xây dựng được chức năng tính toán tổn thất hằng ngày lưới hạ áp TBA công cộng để theo dõi các TBA có tổn thất cao trên 5%; phát hiện được điện mặt trời phát ngược lên lưới trung áp, hạ áp các trường hợp san tải gây biến động tổn thất.

Tổn thất điện năng toàn PC Đà Nẵng qua các năm, giai đoạn 2016-2020

Với các công cụ, chương trình Hỗ trợ quản lý kỹ thuật từ đo xa và chương trình TOOS, chức năng tính toán tổn thất điện năng hằng ngày theo cấp điện áp đã góp phần mang lại hiệu quả lớn trong công tác điều hành giảm tổn thất điện năng của PC Đà Nẵng: liên tiếp 5 năm giai đoạn 2016-2020, tổn thất điện năng toàn Công ty cũng như các thành phần cấp điện áp đều giảm so với cùng kỳ; liên tiếp 4 năm 2015-2018, Công ty đã hoàn thành mục tiêu không còn các TBA công cộng có tổn thất lần lượt trên 9%, 8%, 7%, 6%.

Hiện nay, tổn thất của PC Đà Nẵng đã tiệm cận ngưỡng tổn thất kỹ thuật, do vậy khả năng tiếp tục giảm cho các năm tiếp theo là hết sức khó khăn; lúc này, ngoài giải pháp quản lý kỹ thuật vận hành, quản lý kinh doanh, cần giải pháp đầu tư nâng cấp lưới điện với vốn đầu tư rất lớn, trong khi điều kiện tiếp cận nguồn vốn vay ngày càng hạn chế.

Bên cạnh những khó khăn, PC Đà Nẵng vẫn có những thuận lợi nhất định như: tiếp cận sớm các công nghệ đo xa, chủ động khai thác tối đa trong xây dựng các chương trình tiện ích quản lý kỹ thuật, kinh doanh, phục vụ điều hành giảm tổn thất điện năng có hiệu quả. Đồng thời, PC Đà Nẵng có đội ngũ nhân lực có kinh nghiệm quản lý tổn thất điện năng từ khâu phân tích, dự báo, điều tra nguyên nhân tổn thất cao, phát hiện các trường hợp trộm cắp điện; nghiên cứu và ứng dụng tốt các đề tài khoa học, sáng kiến.

Đặc biệt, với sự thống nhất cao, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành từ trên xuống dưới, kết hợp đồng bộ các giải pháp kỹ thuật - vận hành - kinh doanh - kiểm tra giám sát trong công tác giảm tổn thất điện năng… PC Đà Nẵng tiếp tục phấn đấu là đơn vị dẫn đầu trong công tác giảm tổn thất điện năng của EVNCPC, EVN.