Nhà khoa học - doanh nghiệp “bắt tay” khai thác nguồn thảo dược thiên nhiên Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc phát biểu tại diễn đàn.

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc cho biết, Việt Nam là quốc gia có dân số lớn với gần 100 triệu dân, nhu cầu về các sản phẩm sinh học, hóa dược, vắc xin… rất khổng lồ. Việt Nam cũng là nước nhiệt đới với khí hậu đa dạng, hệ động, thực vật rất phong phú. Vì vậy, diễn đàn tổ chức để tìm ra những giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, viện nghiên cứu và nhà khoa học trong việc nghiên cứu, sản xuất các hợp chất sinh học.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc nhấn mạnh: "Với vai trò quản lý nhà nước, Bộ Khoa học Công nghệ sẽ cùng đồng hành với doanh nghiệp và các nhà nghiên cứu nhằm tìm kiếm các giải pháp, các định hướng chính sách từng bước đưa các ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực công nghệ sinh học trực tiếp phục vụ sản xuất, phát triển kinh tế, xã hội theo chủ trương của Chính phủ".

Toàn cảnh diễn đàn

Tại diễn đàn các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp dược liệu Việt Nam đã chỉ ra thực trạng khai thác và ứng dụng dược liệu vẫn còn nhiều khó khăn với các tham luận “Một cách tiếp cận mới trong nghiên cứu, sản xuất và thương mại hóa thực phẩm chức năng từ nguồn cây dược liệu Việt Nam”; “Tình hình thực tế về thảo dược và tiềm năng phát triển tại Việt Nam”; “Traphaco với chuỗi giá trị từ cây đinh lăng”…

PGS Lê Mai Hương chia sẻ tại diễn đàn.

Chia sẻ tại diễn đàn, PGS Lê Mai Hương, Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam cho biết, bà từng nghiên cứu nhiều sản phẩm cố nguồn gốc từ thiên nhiên, trong đó có nấm đầu khỉ. Nhóm nghiên cứu đã nuôi cấy thành công trong môi trường dịch thể và tạo sản phẩm thử nghiệm trên dòng tế bào ung thư.

Kết quả cho thấy các hoạt tính có tác động rõ trong ức chế hình thành và gây độc tế bào ung thư. Các thử nghiệm trên chuột ở liều điều trị dự phòng 2 – 3 tuần thấy đạt tăng cường hệ miễn dịch 51,85% so với đối chứng là 11,75%. Tỉ lệ chuột sống sót so với nhóm đối chứng là hơn 56%. Nhóm nghiên cứu đã ra được sản phẩm cuối cùng và mất 20 năm, nhưng PGS Hương chỉ ra nhiều khó khăn khi đưa sản phẩm ra thị trường, đó là kinh nghiệm, vốn, rào cản về chứng nhận, thủ tục hành chính.

Theo ông Hoàng Minh Châu, Công ty Cổ phần Nam dược, nguồn dược liệu phục vụ sản xuất ở Việt Nam hiện nay chủ yếu là từ nguồn thu hái ngoài tự nhiên hoặc dược liệu nhập khẩu trôi nổi xuất xứ chưa rõ ràng, chất lượng không bảo đảm. Việt Nam đã bắt đầu quy hoạch, khuyến khích hình thành các vùng trồng dược liệu tuy nhiên sản lượng vẫn còn ít chưa đủ đáp ứng cho sản xuất. Về công nghiệp chiết xuất toàn phần khi sấy khô ở nhiệt độ cao kéo dài sẽ làm giảm các hoạt tính của hợp chất. Trong khi đó, công nghệ của chúng ta còn lạc hậu nên hiệu suất thấp; bao bì sản phẩm chất lượng và thẩm mỹ kém, có những thành phần của bao bì tác động ảnh hưởng đến chất lượng của hoạt chất.

TS Kum Dongwha, Viện trưởng VKIST phát biểu tại diễn đàn

Để tận dụng tiềm năng và ứng dụng hiệu quả các hợp chất có hoạt tính sinh học trong tự nhiên ở Việt Nam, theo các chuyên gia, cần hỗ trợ các doanh nghiệp tăng khả năng tiếp cận đầu tư các công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng, tiêu chuẩn của sản phẩm; thành lập tổ chức ngành nghề riêng đại diện cho các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh các sản phẩm chăm sóc sức khỏe có nguồn gốc thiên nhiên; xây dựng danh mục cây thuốc, hoàn thiện các phần nghiên cứu cơ bản cho danh mục này để các doanh nghiệp khi cần sử dụng có được thông tin nhanh, chính xác, rút ngắn thời gian nghiên cứu sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên...

Trước các bài toán khó khăn mà các doanh nghiệp, nhà khoa học gặp phải, TS Kum Dongwha, Viện trưởng VKIST cho biết, Viện sẽ bắt tay cùng doanh nghiệp cung cấp các giải pháp công nghệ và là cầu nối giữa các ngành công nghiệp và trường đại học, viện nghiên cứu, mang lại cơ hội để doanh nghiệp Việt tiếp cận công nghệ tiên tiến, tạo ra sản phẩm chiếm lĩnh thị trường.

Nguyễn Hoan

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại dược liệu và sản phẩm y dược cổ truyền

Hy vọng mới về dược liệu sạch?

Công nghiệp dược: Thừa dược liệu - Thiếu nguyên liệu

Củ thiên ma: dược liệu trời ban