Jamal Khashoggi là ai mà lại bị thủ tiêu?

Thổ Nhĩ Kỳ sẽ công bố sự thật “trần trụi” về cái chết của nhà báo Ả-rập Xê-út

Thế giới ngày 22/10: Arab Saudi nói vụ sát hại Khashoggi là "sai lầm nghiêm trọng"

Phương Tây nói gì về nguyên nhân cái chết của nhà báo Khashoggi?

Nhà báo Arập Xêút Jamal Khashoggi

Nhà báo Arập Xêút Jamal Khashoggi đã không xuất hiện trở lại sau khi ông đi vào tòa nhà lãnh sự quán của Arập Xêút ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 2/10/2018. Ban đầu người ta nói ông này bị mất tích nhưng sau đó dưới áp lực của truyền thông, giới chính trị các nước phương Tây đã vào cuộc và yêu cầu Arập Xêút phải có câu trả lời. Cuối cùng, hơn hai tuần sau thông báo mất tích, Tổng chưởng lý Arập Xêút, Sheikh Saud Al-Mojeb xác nhận về cái chết của ông Khashoggi. Ông Al-Mojeb giải thích rằng nhà báo Khashoggi đã bị giết sau một cuộc ẩu đả trong lãnh sự quán.

Tuy nhiên, lời giải thích này không thuyết phục được giới truyền thông và chính khách các nước. Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Đức cho rằng lý do mà Ryad đưa ra để giải thích về cái chết của nhà báo Khashoggi là không thuyết phục, trong khi Tổng thống Pháp kêu gọi một cuộc điều tra "tỉ mỉ, đáng tin". Thậm chí ngày 20/10, Tổng thống Mỹ tuyên bố đe dọa trừng phạt Arập Xêút, ngay cả khi nước này là một đồng minh thân cận của Mỹ tại Trung Đông.

Trong lúc này, những tiết lộ về nhà báo Khashoggi tiếp tục được khui trên các báo. Ngày 21/10, một tờ báo Thổ Nhĩ Kỳ cho biết nhà báo xấu số này đã bị hỏi cung, bị tra tấn. Theo tờ báo Thổ Nhĩ Kỳ Yeni Safak, ông Khashoggi đã bị chặt nhiều ngón tay, rồi bị chặt đầu. Một bác sĩ pháp y đã xẻ thi thể nạn nhân ra từng mảnh ngay trong phòng làm việc của lãnh sự Arập Xêút. Mọi chuyện diễn ra trong vòng 7 phút, tờ báo Yeni Safak dẫn nguồn tin thân cận trong chính quyền Ankara cho biết.

Bằng chứng cho bài viết trên báo Yeni Safak là một đoạn băng thu âm. Trong đó người ta nghe thấy tiếng lãnh sự Arập Xêút, Mohammed Al Otaibi, phản đối những tay đồ tể được Ryad gửi sang Thổ Nhĩ Kỳ. Lập tức có tiếng nói đáp trả: "Im mồm, nếu muốn toàn mạng khi mày về nước".

An ninh Thổ Nhĩ Kỳ nhận diện 15 người thuộc nhóm "đặc nhiệm" được lệnh thủ tiêu Khashoggi. Thêm một tiết lộ gay cấn khác là một trong số 15 người thuộc nhóm "đặc nhiệm" nói trên vừa thiệt mạng trong một vụ tai nạn xe hơi ngày 18/10/2018.

Để hiểu được nhà báo Arập Xêút Jamal Khashoggi là người như thế nào và vì sao ông lại bị thủ tiêu, tờ Le Figaro của Pháp ra ngày 21/10 dành một bài báo dài giới thiệu với độc giả.

Theo Le Figaro, Jamal Khashoggi đã ba lần dùng cơm tối với trùm khủng bố Osama Bin Laden, người chủ mưu loạt tấn công 11/9 trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Hai gia đình Bin Laden và Khashoggi biết nhau rất rõ. Jamal một thời từng là bạn đồng hành của Osama. Dòng họ Bin Laden làm giàu trong ngành xây dựng, còn chú ruột của nhà báo Jamal là một nhà môi giới trong các thương vụ mua bán vũ khí giữa Arập Xêút với Hoa Kỳ.

Ông nội của nhà báo Jamal Khashoggi là bác sĩ riêng của nhà vua Abdelaziz al Saoud, người sáng lập ra vương quốc Arập Xêút. Nhà báo vừa bị sát hại này trước đây từng lui tới hoàng cung, chơi thân với các ông hoàng của triều đại Al Saoud và thậm chí đã từng cố vấn cho các hoàng thân.

Năm ngoái, khi hoàng thái tử Mohammed Ben Salman tiến hành cuộc răn đe những tiếng nói chống đối, nhà báo Jamal Khashoggi thu xếp hành lý sang định cư tại Hoa Kỳ. Ở Washington, ông quen biết rất nhiều, từ giới truyền thông đến các chính khách và cả các nhân viên tình báo.

Tại Mỹ, Jamal Khashoggi vẫn thường xuyên lui tới với các nhà ngoại giao Arập Xêút, đều đặn được nhắc nhở đừng quá nhiệt tình kêu gọi cải tổ ở Arập Xêút.

Cho đến nay, 18 người Arập Xêút đã bị bắt vì liên quan đến vụ án. Nhà vua Salman của Arập Xêút cũng đã sa thải quan chức tình báo cấp cao của nước này, Ahmad al-Assiri, và cố vấn cao cấp của hoàng gia, Saud al-Qahtani. Đây là hai trợ lý thân cận của Thái tử Mohammed bin Salman.

Ngày 21/10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết Ankara đang tìm kiếm công lý trong vụ việc nhà báo Jamal Khashoggi chết trong lãnh sự quán ở Istanbul, và họ sẽ công bố toàn bộ sự thật về việc này.