Hoán đổi linh hoạt - hướng mở cho dự trữ xăng dầu quốc gia

Theo Tờ trình Dự án Nghị quyết về cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030, Bộ Công Thương cho biết lĩnh vực dự trữ xăng dầu đang bộc lộ nhiều hạn chế kể từ khi Luật Dự trữ quốc gia được ban hành năm 2012. Việc quản lý hiện chưa đáp ứng yêu cầu “linh hoạt, kịp thời, tránh lãng phí và thất thoát” như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 342-TB/VPTW.

Bộ Công Thương đề nghị bổ sung cơ chế “hoán đổi hàng linh hoạt”, cho phép chuyển đổi chủng loại xăng dầu dự trữ một cách trực tiếp, an toàn (ảnh minh họa)

Một trong những vướng mắc lớn nằm ở quy định tại Điều 51 Luật Dự trữ quốc gia, yêu cầu hàng dự trữ phải được “cất giữ riêng”. Trong bối cảnh Việt Nam chưa có kho dự trữ xăng dầu quốc gia thuộc sở hữu Nhà nước, phần lớn kho chứa đều do doanh nghiệp đầu mối quản lý, quy định này khiến chi phí đầu tư, vận hành và hao hụt tăng cao. Bộ Công Thương cho rằng xăng dầu là mặt hàng đồng nhất, có thể kiểm soát chất lượng, khối lượng qua hệ thống đo lường và giám sát điện tử, vì vậy cần cho phép hình thức bảo quản linh hoạt, phù hợp với đặc thù mặt hàng và công nghệ hiện đại.

Ngoài ra, quy định hiện hành yêu cầu danh mục dự trữ phải tương ứng với chủng loại kinh doanh phổ biến, nhưng khi thị trường thay đổi - như chuyển từ RON 92 sang RON 95 hay DO 0,25S sang DO 0,05S - việc chuyển đổi gặp nhiều trở ngại do phải qua các bước đấu giá, đấu thầu kéo dài. Cơ chế này không phù hợp với biến động nhanh của giá dầu thế giới, dễ gây chênh lệch giá, thất thoát ngân sách và gián đoạn nguồn dự trữ. Thực tế, từ khi Luật Dự trữ quốc gia có hiệu lực đến nay, chưa có cuộc đấu giá xăng dầu dự trữ quốc gia nào được thực hiện thành công.

Để khắc phục, Bộ Công Thương đề nghị bổ sung cơ chế “hoán đổi hàng linh hoạt”, cho phép chuyển đổi chủng loại xăng dầu dự trữ một cách trực tiếp, bảo đảm an toàn, liên tục và hiệu quả. Đồng thời, trong trường hợp thuê bảo quản, xăng dầu dự trữ quốc gia có thể được lưu giữ chung với hàng kinh doanh của doanh nghiệp, với điều kiện bảo đảm đúng số lượng, chất lượng và an toàn theo quy định. Doanh nghiệp bảo quản có trách nhiệm luân phiên đổi hàng để duy trì chất lượng và tính sẵn sàng của nguồn dự trữ.

Bộ Công Thương kỳ vọng những điều chỉnh này sẽ được Quốc hội xem xét, nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ và linh hoạt hơn cho hoạt động dự trữ xăng dầu quốc gia, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và tối ưu hóa nguồn lực trong giai đoạn phát triển mới.

Khuyến khích nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư phát triển hạ tầng dự trữ, cung ứng xăng dầu, khí đốt

Xây dựng Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu: Cân nhắc quy định nâng số ngày dự trữ lưu thông

Nâng gấp đôi mức dự trữ xăng dầu