Hiệu quả cao từ quyết sách đúng

Tháng 11-1997 là một dấu mốc quan trọng, tạo tiền đề cho việc phát triển lưới điện hạ áp nông thôn của Việt Nam khi Nghị quyết kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa X đã nêu: “Giao cho ngành điện xây dựng quy chế trực tiếp quản lý lưới điện nông thôn, tính lại giá bán điện hợp lý, trước mắt công bố giá trần áp dụng đối với nông thôn; cùng các bộ hữu quan lập phương án trình Chính phủ quyết định việc đầu tư xây dựng các công trình điện nông thôn theo tinh thần Nhà nước và nhân dân cùng làm”.

Điện về bản (Hà Giang 6-2018)

Tháng 2-1998, Nghị quyết kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa X đã cụ thể hóa một trong những chỉ tiêu quan trọng: “Phấn đấu nâng số xã có điện lên 71%. Ban hành quy chế ngành điện lực trực tiếp quản lý lưới điện nông thôn”.

Song hành với đó là những chỉ đạo kịp thời, quyết liệt của Chính phủ trong việc hiện thực hóa các chỉ tiêu về lưới điện hạ áp nông thôn thông qua hàng loạt các quyết định, cơ chế chính sách.

Đến nay, sau 22 năm thực hiện Nghị quyết kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa X, ngành điện Việt Nam, trực tiếp là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã thực hiện tốt và đưa lưới điện hạ áp nông thôn về đích trước thời gian mà Quốc hội quy định.

Từ khi thành lập Tổng công ty Điện lực Việt Nam năm 1995, nay là EVN, việc cung cấp điện cho khu vực nông thôn luôn được EVN đặc biệt quan tâm, chú trọng. Một mặt, EVN tập trung nguồn vốn đầu tư phát triển lưới điện, cấp điện cho các huyện, xã, hộ dân chưa có điện, nâng cao tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện, một mặt EVN tăng cường công tác quản lý cung cấp điện sau khi tiếp nhận, quản lý lưới điện hạ áp nông thôn để các hộ dân được sử dụng điện có chất lượng tốt và mua điện theo giá do Chính phủ quy định.

Vào thời điểm năm 1997, điện lưới quốc gia mới được cung cấp đến 426/470 huyện, đạt tỷ lệ 90,6%; 5.698/9.022 xã, đạt tỷ lệ 63,2%; 6.031/11.881 nghìn hộ dân nông thôn sử dụng điện lưới quốc gia, chỉ đạt 50,76%. Nhưng đến năm 2010, cả nước đã có 100% số huyện có điện, năm 2018 có 100% xã có điện và đến nay, năm 2019 có 99,47% hộ dân được sử dụng điện, trong đó có 99,18% hộ dân nông thôn được sử dụng điện lưới quốc gia. Mức độ phủ điện của Việt Nam đã cao hơn một số nước trong khu vực như Philippines (93%), Indonesia (98,1%), Lào (93,6%)...

Khi tổng kết 15 năm điện khí hóa nông thôn và vận động vốn ODA cho Việt Nam để thực hiện Chương trình điện khí hóa nông thôn, bà Victoria Kwa Kwa, nguyên Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam đã cho biết, Việt Nam đã thành công rất ấn tượng trong điện khí hóa nông thôn, trở thành mô hình mà WB muốn nhân rộng ra nhiều nước.

Để có được kết quả khả quan và đáng khích lệ về lưới điện hạ áp nông thôn trong thời gian qua, EVN đã thực hiện một khối lượng công việc khổng lồ để cải tạo và đầu tư xây dựng mới lưới điện nông thôn. Tổng số vốn đầu tư lên tới hơn 120.000 tỉ đồng, trong đó riêng nguồn vốn vay ODA của các tổ chức quốc tế hơn 78.300 tỉ đồng (tương đương 3,7 tỉ USD). Cùng với tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn thôn, EVN cũng thực hiện tiếp nhận lưới điện và cung cấp điện trực tiếp tại 11/12 huyện đảo: Cát Hải, Bạch Long Vỹ, Vân Đồn, Cô Tô, Cồn Cỏ, Lý Sơn, Phú Quý, Trường Sa, Côn Đảo, Phú Quốc, Kiên Hải. Sau khi tiếp nhận, EVN đã tăng cường đầu tư hệ thống điện, cấp điện bằng lưới điện quốc gia cho các huyện đảo với tổng vốn đầu tư hơn 7.500 tỉ đồng.

Quá trình phát triển lưới điện hạ áp nông thôn

EVN đã thực hiện nhiều giải pháp, phối hợp với các địa phương tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn thôn, giải quyết những bất cập khi các tổ chức quản lý điện địa phương không đủ năng lực quản lý, vận hàng, hộ dân nông thôn phải đóng góp nhiều chi phí và mua điện với giá cao. Từ xuất phát điểm EVN chỉ quản lý bán điện trực tiếp tại 2.126/8.841 xã có điện, chiếm tỷ lệ 24%, EVN đã thực hiện tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn của hơn 6.000 xã, cung cấp điện trực tiếp tới các hộ dân nông thôn. Sau khi EVN tiếp nhận, cải tạo, đầu tư bình quân mỗi xã khoảng 1,5 tỉ đồng, nhu cầu sử dụng điện của các hộ dân nông thôn đáp ứng nhanh. EVN xây dựng kế hoạch đầu tư cho mỗi xã khoảng 5-10 tỉ đồng nhằm hoàn chỉnh hệ thống điện.

Với tỷ lệ 100% số xã, phường, thị trấn có điện, việc chuyển cho EVN tiếp nhận và vận hành lưới điện hạ áp nông thôn đã cho thấy sự đúng đắn, kịp thời trong việc thay đổi cơ chế chính sách phù hợp với thực tiễn. Việc EVN tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn, tăng tỷ lệ hộ dân được cung cấp điện lên tới 99,18% đã góp phần thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, đẩy mạnh tốc độ phát triển kinh tế tại mọi vùng miền của đất nước, riêng lĩnh vực nông, lâm ngư nghiệp đã được tiếp đà tăng trưởng tốt trên 2% liên tục trong 5 năm qua.

Những nỗ lực của EVN đã được Đảng và Chính phủ ghi nhận với việc được trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất vì những đóng góp xuất sắc trong việc thực hiện phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” giai đoạn 2011-2020.