Dự thảo Nghị định mở đường tín dụng đặc thù cho EVN

Một trong những nội dung quan trọng nhất, đồng thời nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các cơ quan quản lý, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, là đề xuất Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phê duyệt cấp tín dụng vượt giới hạn đối với EVN, các đơn vị thành viên và người có liên quan để triển khai các dự án điện lực nằm trong Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia (Quy hoạch điện VIII) và Quy hoạch tỉnh.

Theo báo cáo tổng hợp của Bộ Tài chính, EVN đang đứng trước nhu cầu vốn đầu tư rất lớn nhằm triển khai hàng loạt dự án nguồn và lưới điện theo Quy hoạch điện VIII. Nhu cầu huy động vốn trong giai đoạn 2025-2030 được đánh giá là “tăng đột biến”, đặc biệt với các dự án truyền tải, chuyển đổi năng lượng và các công trình điện cấp bách đảm bảo an ninh cung ứng điện.

Trong cơ cấu vốn cho các dự án điện, vốn vay luôn chiếm tỷ trọng chủ đạo, trong khi năng lực tự có của Tập đoàn bị bào mòn đáng kể do biến động chi phí đầu vào, cơ chế giá chưa linh hoạt và nghĩa vụ đầu tư liên tục tăng.

Tuy nhiên, theo Điều 136 Luật Các tổ chức tín dụng, ngân hàng chỉ được cấp tín dụng cho một khách hàng không vượt quá 15% vốn tự có, và không vượt quá 25% khi bao gồm cả khách hàng và người có liên quan. Với những dự án đầu tư hệ thống điện có quy mô hàng chục ngàn tỷ đồng, hạn mức này khiến nhiều ngân hàng không thể tham gia, hoặc chỉ tham gia với tỷ lệ rất nhỏ so với nhu cầu vốn của EVN.

Chính vì vậy, dù Luật Các tổ chức tín dụng cho phép Thủ tướng xem xét cho vay vượt giới hạn trong “trường hợp đặc biệt”, nhưng quy trình trình - thẩm định - phê duyệt cho từng dự án thường kéo dài, gây áp lực lên tiến độ đầu tư các công trình truyền tải và nguồn điện chiến lược.

Dự thảo Nghị định lần này vì thế đặt mục tiêu sử dụng cơ chế phân cấp, giao Thủ tướng ủy quyền cho Ngân hàng Nhà nước trực tiếp phê duyệt, nhằm rút ngắn thời gian, giảm thủ tục và tạo điều kiện để EVN tiếp cận vốn kịp thời.

Theo Bộ Tài chính, việc trao thẩm quyền cho Ngân hàng Nhà nước phê duyệt các khoản cấp tín dụng vượt giới hạn là phù hợp trong bối cảnh EVN đang phải đảm đương vai trò nòng cốt trong thực hiện Nghị quyết 55-NQ/TW và Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Các công trình điện trong Quy hoạch điện VIII và các quy hoạch tỉnh được xác định là công trình trọng điểm, có ý nghĩa sống còn đối với an ninh năng lượng, tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội. Vì vậy, nhu cầu phê duyệt nhanh các khoản vay lớn là cần thiết và hợp lý.

Đề xuất này cũng xuất phát từ thực tế: khả năng hợp vốn của hệ thống ngân hàng trong nước chưa đáp ứng kịp nhu cầu của một khách hàng có quy mô lớn như EVN. Việc huy động vốn từ các khoản vay nước ngoài lại cần thời gian chuẩn bị rất dài, chịu rủi ro tỷ giá và nhiều điều kiện kèm theo.

Bộ Tài chính nhấn mạnh rằng, trao quyền cho Ngân hàng Nhà nước - cơ quan trực tiếp quản lý hệ thống tín dụng - sẽ giúp đảm bảo tính chuyên môn, đồng thời vẫn giữ được sự giám sát của Thủ tướng thông qua cơ chế ủy quyền theo quy định của pháp luật.

Theo dự thảo, việc ủy quyền không áp dụng tràn lan mà chỉ dành cho các dự án điện thuộc Quy hoạch điện quốc gia và quy hoạch cấp tỉnh, tức chỉ bao gồm những dự án đã được phê duyệt, có tính cấp thiết hoặc ảnh hưởng trực tiếp tới cân bằng hệ thống điện.

Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhiều dự án truyền tải 500kV, các trung tâm nguồn điện lớn, và các dự án chuyển tiếp năng lượng đang gặp áp lực về tiến độ giải ngân vốn.

Việc được tiếp cận tín dụng vượt giới hạn giúp EVN: Tăng khả năng thu xếp vốn nhanh, đặc biệt với các dự án có tổng mức đầu tư rất lớn; Giảm nguy cơ chậm tiến độ, tránh ảnh hưởng tới vận hành hệ thống điện quốc gia; Mở rộng cơ hội hợp vốn của nhiều ngân hàng, giảm gánh nặng tập trung rủi ro vào một tổ chức tín dụng; Tạo dư địa tài chính để triển khai công nghệ mới, hướng tới mục tiêu chuyển đổi năng lượng và hiện đại hóa lưới điện; Phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền trong các nghị quyết mới của Đảng và Nhà nước

Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất các cơ chế đặc thù khác, như: Cơ chế cho vay lại khi chuyển giao dự án và tài sản điện lực; Quyền huy động vốn nhàn rỗi trong nội bộ tập đoàn; Quy định đặc thù về đánh giá lại tài sản điện lực đã hết khấu hao; Cơ chế điều chuyển tài sản, dự án giữa EVN và các công ty con; Quy định về khấu hao, ghi tăng vốn nhà nước và xử lý tài sản chuyển giao từ các dự án BOT.

Những nội dung này tạo thành một hệ thống cơ chế tài chính hoàn chỉnh, giúp EVN có đủ công cụ để tự chủ hơn, linh hoạt hơn trong quản trị tài chính và điều hành đầu tư…

	EVN tăng tốc hoàn thành các dự án nguồn và lưới điện lớn
	EVN khẩn trương khôi phục cấp điện sau bão số 13, hoàn thành trước 10/11
	EVNNPT ký thỏa thuận hợp tác tài trợ vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước với Ngân hàng Phát triển Việt Nam
	Đóng điện dự án đường dây 220kV phục vụ nhập khẩu điện từ Lào về Việt Nam