Đề xuất khôi phục ưu đãi thuế GTGT cho nông sản ở khâu thương mại

Việc sửa đổi Luật Thuế GTGT được xác định là yêu cầu cấp bách để hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí, cải thiện dòng tiền và sớm khôi phục hoạt động sản xuất.

Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 26/11/2024 và dự kiến có hiệu lực từ 1/7/2025. Tuy nhiên, ngay trong quá trình chuẩn bị triển khai, Bộ Tài chính, Chính phủ đã liên tục nhận được kiến nghị từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp phản ánh nhiều điểm bất cập của luật, chủ yếu tập trung ở nhóm hàng nông sản và các điều kiện hoàn thuế.

Thứ nhất, quy định doanh nghiệp phải nộp thuế GTGT 5% đầu vào đối với sản phẩm nông nghiệp mua bán qua khâu thương mại đã khiến dòng tiền của doanh nghiệp bị “đọng” đáng kể. Với các mặt hàng chủ lực có tỷ lệ xuất khẩu lớn như cá da trơn, hồ tiêu, cà phê…, doanh nghiệp phải nộp rồi mới được hoàn thuế, gây lãng phí thời gian, tăng chi phí tài chính và giảm hiệu quả kinh doanh. Trong khi đó, các tổ chức tín dụng lại không cho vay bổ sung phần thuế này như vốn lưu động.

Ước tính chỉ trong 6 tháng cuối năm 2025, số thuế GTGT 5% mà doanh nghiệp phải tạm nộp lên tới: 5.000 tỷ đồng đối với ngành cà phê, ca cao; hơn 2.000 tỷ đồng đối với ngành lương thực và hơn 2.100 tỷ đồng đối với ngành hồ tiêu. Đây là khoản vốn lớn phải ứng trước, tạo áp lực dòng tiền lên hàng loạt doanh nghiệp nông nghiệp.

Thứ hai, quy định hiện hành dẫn tới sự thiếu công bằng khi nông sản, thủy sản sản xuất trong nước chịu thuế GTGT ở khâu thương mại, trong khi sản phẩm cùng loại nhập khẩu lại không chịu thuế khi vào Việt Nam. Điều này gây bất lợi cạnh tranh cho hàng hóa nội địa.

Thứ ba, việc đưa thức ăn chăn nuôi vào nhóm không chịu thuế GTGT khiến doanh nghiệp sản xuất trong nước không được khấu trừ hay hoàn thuế đầu vào, làm tăng giá thành và giảm sức cạnh tranh so với sản phẩm nhập khẩu vốn cũng không chịu thuế.

Cuối cùng, điều kiện hoàn thuế hiện nay yêu cầu người mua chỉ được hoàn khi người bán đã kê khai, nộp thuế - một thủ tục gây chậm trễ, tiềm ẩn rủi ro và đặt doanh nghiệp xuất khẩu vào thế bị động, bởi họ không có công cụ để kiểm tra nghĩa vụ thuế của đơn vị bán hàng.

Trên cơ sở tổng hợp đầy đủ các phản ánh, Bộ Tài chính đánh giá những bất cập trên có tác động trực tiếp đến doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế nhiều khu vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi mưa bão và lũ lụt. Việc sửa đổi Luật Thuế GTGT được xác định là yêu cầu cấp bách để hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí, cải thiện dòng tiền và sớm khôi phục hoạt động sản xuất.

Theo khoản 2 Điều 26 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trong các trường hợp cấp bách, cơ quan trình dự án luật có thể đề nghị Quốc hội ban hành ngay tại kỳ họp. Thực hiện quy định này, ngày 26/11/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, đã ký Tờ trình số 1090/TTr-CP gửi Quốc hội về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT.

Dự thảo Luật lần này đưa ra ba nhóm sửa đổi lớn nhằm trực tiếp xử lý các điểm nghẽn:

Khôi phục quy định: sản phẩm nông nghiệp ở khâu thương mại không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT nhưng được khấu trừ thuế đầu vào. Điều này giúp doanh nghiệp không phải tạm nộp 5% thuế GTGT đối với hàng nông sản như hiện nay, giảm đáng kể tình trạng “nộp rồi lại hoàn”, giải phóng dòng tiền và giảm áp lực tài chính.

Sửa quy định về thuế GTGT đối với hàng hóa sử dụng làm thức ăn chăn nuôi. Việc điều chỉnh theo đúng quy định của pháp luật về thức ăn chăn nuôi giúp doanh nghiệp sản xuất trong nước không còn phải trả thêm chi phí thuế đầu vào, từ đó hạ giá thành sản phẩm, tăng sức cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu.

Bỏ điều kiện hoàn thuế “người bán đã kê khai, nộp thuế”. Quy định mới sẽ rút ngắn đáng kể thời gian hoàn thuế cho doanh nghiệp xuất khẩu, giảm rủi ro và chấm dứt tình trạng doanh nghiệp bị phụ thuộc vào nghĩa vụ thuế của đối tác bán hàng, một yếu tố mà họ không thể kiểm soát.

Với những sửa đổi tập trung vào xử lý các vướng mắc lớn nhất về thuế GTGT trong lĩnh vực nông nghiệp và xuất khẩu, dự thảo Luật được kỳ vọng sẽ tháo gỡ kịp thời khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy phục hồi sản xuất kinh doanh sau bão lũ, đồng thời góp phần tạo môi trường thuế công bằng, minh bạch và khuyến khích phát triển kinh tế.

	Hoàn thuế GTGT tăng 8% so với cùng kỳ
	Đề xuất giảm thuế VAT đối với xăng dầu đến hết năm 2026
	Quốc hội thông qua Nghị quyết giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2026
	Quốc hội thông qua Luật sửa đổi 8 luật tài chính, đầu tư: Tăng phân cấp, tạo đột phá cải cách thủ tục