Danh hiệu và huy chương

Năng lượng Mới số 437

Danh sách này đang làm “nóng” dư luận. Nhiều diễn đàn, mạng xã hội đã lên tiếng khi Minh Hằng, Chí Trung rớt khỏi danh sách đề cử NSND và nghệ sĩ hải ngoại Hoài Linh… bị gạt ra khỏi danh sách NSƯT. Lý do chính của các trường hợp rớt đài này là vì: “Thiếu Huy chương Vàng Hội diễn Nghệ thuật toàn quốc” (!?)

Nghệ sĩ Ưu tú Chí Trung chính thức bị gạt ra khỏi danh sách Nghệ sĩ Nhân Dân

Nhiều nghệ sĩ đã lên tiếng không đồng tình với tiêu chí “Huy chương” cùng với những khai báo dài dòng trong hồ sơ đề cử. Thậm chí, có người lên tiếng sẽ nói không với việc xin được phong tặng danh hiệu nghệ thuật cao quý này.

Dù chưa qua hết cơn bạo bệnh và không muốn nói nhiều, NSƯT Hán Văn Tình - Lão Quềnh vẫn phàn nàn vì quá nhiều bất cập trong quy định xét tặng. Ví dụ như việc muốn được phong danh hiệu NSND cần phải đạt 2 Huy chương Vàng hội diễn cấp quốc gia. Đây là điều khá nực cười bởi các hội diễn thường diễn ra 5 năm một lần và chủ yếu dành cho các thế hệ diễn viên trẻ. Không lẽ những diễn viên lớn tuổi lại tranh giành xuất diễn với các đàn em để được huy chương! Nhiều nghệ sĩ xứng đáng được phong tặng NSƯT, NSND lần này đã bị gạt ra là điều rất đáng tiếc.

Tất nhiên, cũng cần phải nói thêm là nhiều người tuy không được phong NSƯT, NSND nhưng trong lòng khán giả họ đã có vị trí rất vững chắc. Đó mới là vinh dự nghề nghiệp thực sự, đáng trân trọng. Việc phong danh hiệu NSƯT, NSND đang ngày càng mất đi nhiều ý nghĩa. Ngay trong ngành với nhau, các đồng nghiệp cũng không còn dành cho nhau sự tôn trọng. Các bạn trẻ mới đi theo con đường nghệ thuật cũng không coi trọng những người có danh hiệu mà không có cống hiến cho nghệ thuật. Có nhiều nghệ sĩ được phong danh hiệu do cả nể, thậm chí người trong ngành cũng không biết và khán giả không biết họ là ai.

Chợt nhớ khi Hán Văn Tình nhập viện, người hâm mộ “ngã ngửa” khi biết lương hiện tại của ông chỉ hơn 5 triệu đồng mà vẫn là cao so với nhiều đồng nghiệp khác. Đây là lý do vì sao nhiều người không đi theo sân khấu dân tộc là bởi đãi ngộ quá bèo. Bản thân Lão Quềnh cũng phải xin xuất viện vì không đủ tiền chữa trị. Rất may đã có một bệnh viện tư nhân cưu mang và đài thọ toàn bộ chi phí chữa trị nên ông mới khỏi bệnh và có thể quay trở lại với khán giả.

Hán Văn Tình đã được phong NSƯT cách đây 14 năm và từ đó đến nay, nghệ sĩ Hán Văn Tình vẫn luôn cố gắng phấn đấu phục vụ khán giả và cũng mong có ngày được tôn vinh là NSND. Tuy nhiên, với quy định ngặt nghèo như hiện nay, có thể khẳng định là ông vĩnh viễn không bao giờ đạt được danh hiệu NSND vì ông còn thiếu 1 Huy chương Vàng theo quy định.

Trong bối cảnh 5 năm hội diễn mới có một lần và điều kiện sức khỏe của Hán Văn Tình như thế này, quả thực rất khó với nghệ sĩ sắp về hưu.

NSƯT Chí Trung (Nhà hát Tuổi trẻ) bị loại khỏi danh sách xét phong danh hiệu NSND vì chưa đủ số Huy chương Vàng hội diễn sân khấu.

Sau gần 30 năm gắn bó với sân khấu, nghệ sĩ - Trưởng đoàn kịch II kiêm Phó giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ cho biết, anh giành được 6 Huy chương Vàng và 8 Huy chương Bạc qua các kỳ hội diễn. Kể từ sau khi được xét tặng danh hiệu NSƯT, Chí Trung cũng giành nhiều giải thưởng ở những kỳ hội diễn khác nhau. Từ năm 1997 tới nay, nghệ sĩ Chí Trung đã có 2 Huy chương Vàng và 2 Huy chương Bạc, 21 lần đạt danh hiệu nghệ sĩ thi đua của nhà hát, 3 lần cấp Bộ, được Thủ tướng Chính phủ khen tặng. Năm 2013, anh đoạt Huy chương Vàng tại Liên hoan Sân khấu kịch Lưu Quang Vũ.

Liệu có phải tiêu chí xét tuyển danh hiệu NSND đang khá mù mờ, rắc rối và chưa công tâm - Chí Trung nêu câu hỏi. Bởi theo anh, vẫn có những người không hề có Huy chương Vàng nào vẫn đạt danh hiệu này.

Chí Trung cho hay, ngay từ đầu anh đã làm hồ sơ và ghi rất đầy đủ các hạng mục cần thiết. Thậm chí Nhà hát Tuổi trẻ cũng đã kiểm tra và bổ sung những thông tin cho anh.

“Sao Thần nông” quen thuộc với bà con nông dân cũng cho rằng, các nghệ sĩ hài thường không được ưu ái như các nghệ sĩ chính kịch trong công tác xét tuyển. Danh hiệu NSND cao quý nếu được xét tuyển công bằng và công nhận đúng thành tích của nghệ sĩ, với giá trị nghệ thuật, các nghệ sĩ như Xuân Hinh, Thành Lộc hay Hoài Linh xứng đáng được ghi nhận danh hiệu NSND từ lâu rồi. Anh cũng bày tỏ, danh hiệu NSND không phải mục đích sống và anh vẫn biểu diễn để cống hiến hết mình bằng cái tâm và mong mỏi của khán giả.

Còn NSƯT Minh Hằng lại thấy buồn nhưng không tiếc. Với chị, giá trị thật qua từng vai diễn cũng như sự nhọc nhằn với nghệ thuật của người nghệ sĩ nằm trong lòng khán giả. Chị nói sẽ cố gắng lao động nghệ thuật nghiêm túc để luôn là người nghệ sĩ của nhân dân.

Thì ra gần 50 hồ sơ đề nghị phong tặng lần này bị loại vì không đủ tiêu chuẩn. Ngoài NSƯT Chí Trung và Minh Hằng, các nghệ sĩ miền Nam như Hoài Linh, Trịnh Kim Chi, Quốc Thái, Minh Thúy cũng bị loại.

Đã đến lúc Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch cần xem lại tiêu chí có “huy chương” trong quy định xét duyệt danh hiệu nghệ sĩ cao quý này!