Cuộc quyết đấu giữa 2 cơ quan tình báo KGB và CIA

Gã điệp viên đắt giá nhất

Một kế hoạch mới toanh, trong đó người được tuyển tham gia khóa đào tạo cấp tốc với chỉ huy trưởng chương trình huấn luyện Jack Platt, cựu thủy quân lục chiến và từ lâu là mục tiêu hấp dẫn của KGB. Tối nay, Gerber mời Jim Olson dự buổi huấn luyện thực hiện tại Washington D.C, trong đó điệp viên tương lai phải bằng mọi giá giao thành công bộ “hồ sơ mật” cho đối tượng trong khi bị “KGB” (nhân viên FBI đóng giả) theo dõi sát nút.

Khuôn viên cơ quan tình báo CIA của Mỹ.

Từng chỉ huy các chiến dịch Moscow, Jim Olson là đồng nghiệp được Gerber tin cậy. Buổi tham gia chương trình huấn luyện bất ngờ bị hủy. Khi đến, Olson thông báo một tin chấn động: Paul Stombaugh, tình báo CIA, trên danh nghĩa Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Mỹ tại Nga mới bị chộp tại Moscow!

Với Gerber, vụ Stombaugh bị bắt chẳng khác nào một phát đạn bắn trúng mình. Thế là tay điệp viên thâm niên 25 năm quan trọng nhất của CIA tại Moscow, Paul Stombaugh, đã sa lưới. Như vậy Adolf Grigoryevitch Tolkachev – gián điệp Liên Xô trị giá hàng tỉ đôla với mật danh GTVANQUISH làm việc cho CIA – hẳn cũng có thể gặp nguy hiểm. Tối nay, theo kế hoạch, Stombaugh có cuộc hẹn với Tolkachev...

Ống tai nghe phát ra thông điệp ngắn gọn: “Narziss”. Trong chiếc xe thùng kín mít không cửa sổ đậu góc phố Moscow, trung tướng KGB Sergeyevich Krassilnikov chuyển mình trên ghế.

Ông biết gã điệp viên CIA mật danh Narziss sắp sa bẫy. Cái mồi giăng đêm nay quá hấp dẫn và bất ngờ. KGB tìm được một người nhân dạng giống Adolf Tolkachev và nhiệm vụ anh ta thật đơn giản: tản bộ với quyển sách bìa trắng kẹp nách và chân mang đôi giày của Tolkachev. Cách “Tolkachev” vài chục mét, Paul Stombaugh xuất hiện.

Ông nhanh chóng bị túm quẳng vào chiếc xe thùng, trước khi kịp gặp “Tolkachev” giả. Cái bẫy được giăng không chỉ bắt Stombaugh mà còn nhằm đánh lừa CIA rằng dù Stombaugh bị chộp nhưng Tolkachev vẫn an toàn và có thể tiếp tục hoạt động cho Mỹ. CIA không hề biết rằng Tolkachev đã nằm gọn trong tay KGB.

Adolf Tolkachev trong một kỳ nghỉ ở biển Baltic đầu những năm 1970

Sắp sang tuổi 60, Tolkachev là một trong những khoa học gia hàng đầu, có mặt trong chương trình thiết kế máy bay tuyệt mật của Liên Xô. Ông đã bán mình cho CIA 6 năm, hoạt động với hai mật danh CKSPHERE và GTVANQUISH (GT là hai mẫu tự viết tắt, chỉ khu vực địa lý).

Trong hơn nửa thập niên, Tolkachev tuồn hàng chục ngàn tài liệu tuyệt mật cho CIA. Trước cuộc hẹn với Stombaugh hai tháng, Tolkachev bị nhóm KGB dưới sự chỉ huy của Vladimir Sharavatov và lực lượng đặc nhiệm Alfa chộp tại Rogachevskoye Shosse gần nhà mình ở ngoại ô, cách Moscow 25 km.

Cây bút Mont blanc

Khi bị bắt, Tolkachev không chút kháng cự và người ta vội vàng lột sạch quần áo của hắn và thọc sợi dây thừng to vào mồm để phòng trường hợp đối tượng nuốt thuốc độc luôn mang sẵn trong người. KGB có một bài học kinh nghiệm đắt giá về trường hợp tương tự, xảy ra 8 năm trước.

Đó là vụ Alexander Ogorodnik, trợ lý Đại sứ Liên Xô tại Colombia. Trong thời gian làm việc tại Bogota (Colombia), Ogorodnik – vốn có vợ tại Nga – lao vào cuộc tình vụng trộm với một phụ nữ Tây Ban Nha. Nhờ thiết bị nghe trộm, CIA biết tỏng nội dung các cuộc “mật đàm” trăng hoa giữa Ogorodnik và người tình, gọi từ Tòa Đại sứ Liên Xô.

Chánh văn phòng CIA tại Bogota đến gặp người phụ nữ và cô đồng ý thuyết phục “tình lang” làm gián điệp cho CIA, với hy vọng đó là cách giữ chân vĩnh viễn Ogorodnik tại phương Tây. Chấp nhận phản bội Liên Xô, Ogorodnik tạo điều kiện cho CIA chụp tất cả tài liệu mà tòa đại sứ Liên Xô gửi về Bộ Ngoại giao Liên Xô ở Moscow.

Khung cảnh bên ngoài trụ sở Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô (KGB)

Tiếp đó, Ogorodnik – mật danh TRIGON – nghe lời CIA xin chuyển sang bộ phận ngoại giao. Ogorodnik được CIA bí mật huấn luyện mánh lới nghề gián điệp ngay tại Bogota để chuẩn bị cho công tác mới tại Moscow. Trước khi rời Bogota, Ogorodnik yêu cầu được gặp tay nhân viên CIA làm việc với mình tại Moscow.

Trong cuộc gặp viên chức CIA Jack Downing ở Bogota, Ogorodnik nói rằng mình sẽ không liều mạng làm việc cho Mỹ nếu CIA không đưa thuốc tự tử. Từ 1974-1977, Ogorodnik trở thành một trong những gián điệp đắt giá nhất của CIA. Và đến khi bại lộ, Ogorodnik vẫn không tiết lộ gì cho KGB bởi nhanh tay lấy cây bút máy Mont blanc xịt thuốc độc vào họng...

Chiếc bẫy kỳ diệu

Moscow, 20.10 phút, ngày 13-6-1985. Paul Stombaugh ngồi trên băng ghế trước một tòa nhà cũ nát. Mùi phân chó bốc nồng nặc. Tối nay, Stombaugh có cuộc gặp quan trọng với Tolkachev. Do không biết rõ địa hình khu vực, Stombaugh đến sớm hơn giờ hẹn 20 phút. Lướt mắt, Stombaugh thấy xung quanh không có gì bất thường, nếu không kể chiếc rơ moóc đậu trên đường Kastanayevskaya cách khoảng 50 m.

Stombaugh uống từng ngụm nước trong chai vodka, trông như một công nhân Nga mệt mỏi sau ngày làm việc. Tiếp đó, Stombaugh thọc tay vào bụng kiểm tra máy ghi âm. Tất cả những gì sắp bàn với Tolkachev đều phải được ghi lại.

(Còn tiếp)