Ả Rập Xê-út chi tiêu kỷ lục giữa lúc giá dầu ảm đạm

(Ảnh minh họa)

Theo dự thảo ngân sách năm 2026 công bố hôm 2/12, Riyadh dự kiến chi 1,3 nghìn tỷ riyal (khoảng 350 tỷ USD) trong năm tới và giữ mức chi tiêu xấp xỉ như vậy đến năm 2027. Mức chi này đồng nghĩa với thâm hụt vào khoảng 3,3% GDP trong năm 2026. Nhưng đây là điều mà nhiều người bên ngoài không hiểu: ở Ả Rập Xê-út, thâm hụt ngân sách không bị xem là tín hiệu nguy hiểm, mà là một công cụ.

Bộ trưởng Tài chính Mohammed Al-Jadaan nói rõ rằng thâm hụt là một lựa chọn chính sách. Chừng nào lợi suất từ các khoản đầu tư của vương quốc - du lịch, logistics, sản xuất, sáng kiến AI và các dự án Vision 2030 - cao hơn chi phí đi vay, chính phủ cảm thấy thoải mái khi chấp nhận thâm hụt. Nợ công của Ả Rập Xê-út vẫn thấp theo tiêu chuẩn toàn cầu, dưới 40% GDP, cho phép họ vay thêm mà không khiến nhà đầu tư lo ngại.

Trong khi đó, giá dầu không đứng về phía Riyadh. Brent ở vùng 60 USD/thùng thấp hơn nhiều so với mức được cho là cần thiết để Ả Rập Xê-út cân bằng ngân sách. Doanh thu dầu mỏ đã hồi phục nhẹ so với mức đáy hồi mùa xuân nhưng vẫn thấp hơn trung bình 5 năm. Đó là lý do vương quốc này trở thành một trong những nhà đi vay tích cực nhất tại các thị trường mới nổi, huy động gần 20 tỷ USD từ phát hành nợ quốc tế trong năm nay.

Cùng lúc, các quan chức Ả Rập Xê-út âm thầm rà soát lại một số dự án lớn trong Vision 2030 - không phải để hủy bỏ, mà để kéo giãn tiến độ và điều chỉnh quy mô nhằm tránh làm "nóng" nền kinh tế quá mức.

Hiện khu vực ngoài dầu mỏ chiếm hơn một nửa GDP thực, và chính phủ kỳ vọng nền kinh tế sẽ tăng 4,6% trong năm 2026 và 3,7% trong năm 2027, được thúc đẩy bởi du lịch và các ngành công nghiệp mới.

Thông điệp từ Riyadh vẫn như nhiều năm qua: thị trường dầu mỏ không còn quyết định nhịp độ cải cách. Vương quốc sẽ tiếp tục chi tiêu, tiếp tục vay nợ và tiếp tục thúc đẩy quá trình chuyển đổi kinh tế - ngay cả khi giá dầu không chịu "hợp tác".