3 vấn đề "nóng" của ngành điện

Hệ thống điện vận hành căng thẳng

Ông Trịnh Mai Phương

Ông Trịnh Mai Phương cho biết, hệ thống điện quốc gia đang vận hành căng thẳng. Điển hình, ngày 21-6-2019, công suất tiêu thụ toàn hệ thống đã lên tới 38.147 MW, phá vỡ mọi kỷ lục trước đó. Con số này cũng vượt kỷ lục năm 2018 tới 3.000 MW, tức là cao hơn cả công suất thiết kế của Nhà máy Thủy điện Sơn La (2.400 MW).

Từ năm 2018 và trong nửa đầu năm 2019, tình trạng khô hạn dẫn tới nhiều hồ thủy điện đang cạn kiệt và dần về mực nước chết. Cùng với đó, nguồn than cho sản xuất điện tại một số nhà máy nhiệt điện gặp khó khăn, ảnh hưởng đến cung cấp nguồn điện cho hệ thống.

“Thời gian trước, hệ thống điện quốc gia còn có dự phòng. Nếu một số nhà máy điện không bảo đảm vận hành thì hệ thống điện vẫn có thể bù đắp được. Hiện tại, do không còn dự phòng, nếu nhà máy điện lớn nào không bảo đảm phát điện sẽ ảnh hưởng đến hệ thống điện quốc gia, từ đó bắt buộc phải tiết giảm phụ tải” - ông Trịnh Mai Phương cho biết.

Trưởng ban Truyền thông EVN cũng thông tin thêm, tại nhiều thời điểm, hệ thống điện quốc gia đã phải huy động nguồn nhiệt điện dầu với giá thành sản xuất 3.000-5.000 đồng/kWh. Theo tính toán, từ nay đến hết năm 2019, EVN phải huy động hơn 2 tỉ kWh điện chạy dầu.

Trong bối cảnh Việt Nam chưa thể khởi công dự án điện lớn nào trong nhiều năm trở lại đây, nhiều dự án nguồn điện lớn do các doanh nghiệp ngoài EVN đầu tư trong Quy hoạch điện VII điều chỉnh đã bị chậm tiến độ, chắc chắn tình hình cung ứng điện trong những năm tới vẫn gặp nhiều thách thức.

Điện gió, điện mặt trời phát triển ồ ạt

Ông Trịnh Mai Phương thông tin, trong khi hệ thống điện quốc gia gặp khó khăn về nguồn điện, sự bổ sung từ nguồn điện mặt trời, điện gió là rất quý.

Nhà máy Điện mặt trời Vĩnh Tân 2 do Tổng công ty Phát điện 3 làm chủ đầu tư đã vận hành thương mại từ ngày 22-6-2019

Thời điểm cuối tháng 6-2019, cả nước có 89 nhà máy điện gió và điện mặt trời hòa lưới với tổng công suất đặt gần 4.544 MW, chiếm 8,3% tổng công suất của hệ thống điện quốc gia. Con số này đã vượt xa so với Quy hoạch điện VII điều chỉnh (850 MW điện mặt trời vào năm 2020).

Trong đó, tại 2 tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận hiện có 38 nhà máy điện gió, điện mặt trời với tổng công suất đặt 2.027 MW và dự kiến tăng lên đến 4.240 MW vào tháng 12-2020. Mặc dù công suất tại chỗ rất lớn nhưng nhu cầu phụ tải của 2 tỉnh này lại rất nhỏ. Theo tính toán, sự phát triển nóng này đã dẫn tới thực trạng đa số các đường dây, trạm biến áp các cấp 110-500kV trên địa bàn hai tỉnh đều quá tải, có đường dây quá tải lên đến 360%. Mức mang tải của các đường dây còn tiếp tục tăng lên trong thời gian tới.

Nếu thời gian để triển khai một dự án điện mặt trời chỉ mất khoảng 6 tháng, thậm chí ngắn hơn, thì để thực hiện một dự án lưới điện truyền tải 220 kV, 500 kV phải mất khoảng 3-5 năm. EVN đã và đang nỗ lực tối đa để triển khai nhanh nhất có thể các dự án giải tỏa công suất các nhà máy điện gió, điện mặt trời đang vận hành. EVN cũng mong muốn nhận được sự chia sẻ, hỗ trợ từ chính quyền các địa phương và các chủ đầu tư dự án điện mặt trời, điện gió trong vấn đề này.

Nếu tình trạng quá tải kéo dài thì tất cả các bên đều bị thiệt hại. EVN mong muốn phát được hết công suất nguồn điện từ điện gió, điện mặt trời, bởi giá điện gió, điện mặt trời dù có đắt (2.086 đồng/kWh) nhưng vẫn rẻ hơn nhiệt điện dầu (3.000-5.000 đồng/kWh).

“EVN xác định việc giải tỏa công suất các dự án năng lượng tái tạo là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Thời gian qua, EVN đã chỉ đạo quyết liệt các doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ các dự án lưới điện. Đồng thời, lãnh đạo EVN cũng đã làm việc với lãnh đạo các địa phương nhằm đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng cho các dự án”, ông Phương nhấn mạnh.

Hóa đơn tiền điện tăng cao

Trong tháng 4 và tháng 5-2019, dư luận xã hội phản ánh tình trạng hóa đơn tiền điện tăng cao. Vấn đề này đã được Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ báo cáo trước Quốc hội. Bộ Công Thương và EVN đã giải thích thỏa đáng trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Thực thi chỉ đạo của Chính phủ, Thanh tra Chính phủ đã và đang tiếp tục làm việc ở các doanh nghiệp của EVN để kiểm tra, xác minh việc chấp hành quy định của pháp luật trong điều chỉnh mức giá bán lẻ điện từ ngày 20-3-2019, phương pháp tính giá và việc thu tiền điện. Sau khi có kết quả được đoàn thanh tra công bố, EVN sẽ cung cấp thông tin tới người dân.

Vừa qua, trên mạng xã hội tiếp tục có một số tài khoản phản ánh hóa đơn tiền điện tăng cao. Đối với những trường hợp phản ánh có thông tin cụ thể, EVN đều yêu cầu đơn vị điện lực quản lý phải kiểm tra ngay và có biên bản làm việc với khách hàng. Qua giải thích, các hộ gia đình đều hiểu rõ nguyên nhân dẫn tới hóa đơn tiền điện tăng cao, trong đó chủ yếu do nắng nóng kéo dài, nhu cầu sử dụng máy điều hòa không khí cao hơn.