Tập đoàn Viễn thông Hoa Vĩ hoạt động gián điệp?

Từ việc bác bỏ cáo buộc gián điệp

Theo ông Eric Xu, những cáo buộc của ông Michael Hayden về Hoa Vĩ trong cuộc phỏng vấn với Tạp chí Financial Review của Australia hôm 19/7 là mang tính bôi nhọ, vô căn cứ. Ông Michael Hayden cho rằng, Hoa Vĩ  làm gián điệp cho Trung Quốc và Bắc Kinh đã tham gia hoạt động gián điệp không giới hạn chống phương Tây. Ngoài ra, mạng lưới tình báo phương Tây đã có bằng chứng vững chắc về việc Hoa Vĩ làm gián điệp cho Chính phủ Trung Quốc.

Ông Michael Hayden thậm chí còn tuyên bố, Hoa Vĩ từng tiếp cận ông mấy năm trước nhưng bất thành trong việc thuyết phục cựu Giám đốc CIA ủng hộ tập đoàn này tham gia vào cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc quan trọng của Mỹ. Ông Eric Xu đã bác cáo buộc này, đồng thời khẳng định, Hoa Vĩ không hề liên lạc với ông Michael Hayden như cựu Giám đốc CIA tuyên bố.

Người phụ trách toàn cầu của Hoa Vĩ về an ninh mạng John Suffolk đánh giá phát biểu của ông Michael Hayden là những lời gièm pha cũ rích, vô căn cứ và vu khống, đồng thời thách cựu Giám đốc CIA công bố bằng chứng. Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược (CSIS) tại Washington James Lewis cho rằng, những bình luận của cựu Giám đốc CIA phản ánh quan điểm của Chính phủ Mỹ. Đây là lần đầu tiên một quan chức cấp cao Mỹ khẳng định: có bằng chứng buộc tội Hoa Vĩ làm gián điệp cho Chính phủ Trung Quốc.

Trụ sở Tập đoàn Viễn thông Hoa Vĩ

Cách đây 3 tháng (9/5), người sáng lập kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị Hoa Vĩ, ông Nhậm Chính Phi bất ngờ xuất hiện để bác bỏ mọi cáo buộc nhắm vào Tập đoàn Viễn thông Hoa Vĩ. Theo Hãng tin Reuters, đây là lần đầu tiên sau hơn 25 năm, ông Nhậm Chính Phi chấp nhận trao đổi với giới truyền thông. Tại cuộc phỏng vấn, ông Nhậm Chính Phi tuyên bố, không có mối liên hệ nào tới những vấn đề an ninh mạng mà Mỹ gặp phải trong quá khứ, hiện tại cũng như tương lai bởi thiết bị của Hoa Vĩ ít được dùng trong các hệ thống mạng của Mỹ.

Tính đến giữa năm 2011, Hoa Vĩ có 12 chi nhánh và 7 trung tâm nghiên cứu - phát triển tại Mỹ, trong đó 75% nhân viên là người mang quốc tịch Mỹ. Nhưng trong năm 2011, Mỹ đã chặn đứng vụ Hoa Vĩ mua Hãng máy tính 3Leaf Systems tại California. Nguyên Bộ trưởng Thương mại Gary Locke là một trong những người vận động quyết liệt chống lại sự thâm nhập của Hoa Vĩ vào Mỹ. Hoa Vĩ là nhà cung cấp lớn thứ hai thế giới về thiết bị - kỹ thuật viễn thông, hoạt động tại hơn 140 quốc gia, sử dụng 1.700 nhân viên tại Mỹ, với doanh số tại nước này lên đến 1,3 tỉ USD năm 2011 so với 765 triệu USD năm 2010. Có tin nói rằng, mặc dù chiếm đáng kể thị phần viễn thông thế giới với vô số hợp đồng béo bở tại nhiều nước nhưng đến nay Hoa Vĩ vẫn không thể ký được hợp đồng nào, dù đơn lẻ, với các hãng viễn thông khổng lồ của Mỹ, từ AT&T, Sprint, T-Mobile đến Verizon.

Tại phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ ngày 13/9/2012, đại diện Trung Hưng Thông Tấn (ZTE Corp) cho biết, doanh số thiết bị hạ tầng viễn thông của họ cung cấp cho Mỹ năm 2011 chưa đến 30 triệu USD, trong khi chỉ riêng hai nhà cung cấp lớn của phương Tây (Nokia Siemens Networks và Alcatel Lucent) đã chiếm tới 14 tỉ USD. FBI từng xem xét cáo buộc ZTE Corp bán thiết bị máy tính cho Iran (vi phạm luật cấm vận của Mỹ). ZTE Corp là nhà sản xuất điện thoại di động lớn thứ tư thế giới với 90.000 công nhân rải rác thế giới.

Trong số những người nước ngoài được Hoa Vĩ thuê và tin cậy phải kể đến William Plummer, hiện là Phó chủ tịch kiêm phát ngôn viên của Hoa Vĩ tại khu vực Bắc Mỹ. Tính đến nay, Hoa Vĩ đang là nhà cung cấp thiết bị viễn thông lớn thứ 2 và là nhà sản xuất smartphone lớn thứ 5 thế giới.

Tới những câu hỏi chưa lời đáp

Tập đoàn Viễn thông Hoa Vĩ từng nhiều lần tuyên bố không liên quan đến chính phủ hay quân đội Trung Quốc và cũng không nhận tiền tài trợ từ Bắc Kinh, nhưng trên thực tế vẫn còn nhiều tranh cãi xung quanh chủ đề này. Giới chuyên gia Mỹ cảnh báo, Tập đoàn Viễn thông Hoa Vĩ đang tận dụng sự thống trị tuyệt đối ở thị trường châu Phi để phục vụ các mục tiêu tình báo kinh tế và quốc phòng của Trung Quốc. Theo khảo sát của Tạp chí Foreign Policy, hiện Hoa Vĩ có văn phòng ở 18 quốc gia châu Phi và đã đầu tư hàng tỉ USD để xây dựng mạng lưới viễn thông tại lục địa đen kể từ cuối thập niên 90 của thế kỷ trước.

Điện thoại giá rẻ của Hoa Vĩ tràn ngập khắp châu Phi, nhưng tập đoàn viễn thông không chỉ bán điện thoại, cáp quang, thiết bị viễn thông... mà còn xây dựng mạng lưới viễn thông cho chính quyền các nước châu Phi. Hơn 1 năm trước (tháng 6/2012), Hoa Vĩ ký hợp đồng 700 triệu USD để xây dựng mạng di động ở Ethiopia và từng đạt thỏa thuận điều hành mạng lưới viễn thông của Nigeria, Zambia. Tại Angola, Hoa Vĩ sẽ xây mạng lưới di động 4G cho hãng di động Nhà nước Movicel. Từ năm 2012 đến nay, Zambia, Ethiopia và Zimbabwe đã nhờ Trung Quốc giám sát các mạng lưới viễn thông kỹ thuật số của nước mình.

Chuyên gia Chris Demchak thuộc Học viện Hải quân Mỹ cho biết, phần lớn nhân lực điều hành các hệ thống của Hoa Vĩ ở châu Phi đều là người Trung Quốc. Do đó, Hoa Vĩ kiểm soát được toàn bộ hạ tầng công nghệ của các nước trong khu vực. Và tin tặc Trung Quốc có thể sử dụng hạ tầng này để thực hiện các vụ tấn công trên mạng nhắm vào các mục tiêu phương Tây. Cựu Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Michael Chertoff từng khuyến cáo, nếu xây dựng hệ thống chứa toàn bộ dòng dữ liệu, hoàn toàn có thể gắn những “cửa sau” bí mật nhằm gài phần mềm gián điệp. Ông Michael Chertoff khẳng định, đây là vấn đề chiến lược của các nước châu Phi và Mỹ. Theo cựu Giám đốc CIA Michael Hayden và Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), với việc Hoa Vĩ kiểm soát hạ tầng viễn thông các nước châu Phi, Trung Quốc dễ dàng nắm rõ mọi thông tin về các chính sách kinh tế, an ninh của các quốc gia này.

Giới truyền thông cho biết, Anh, Mỹ, Australia và nhiều nước từng lo ngại Hoa Vĩ cung cấp linh kiện có thể sử dụng vào mục đích gián điệp. Ngày 18/7, người phát ngôn Chính phủ Anh thông báo, cố vấn An ninh quốc gia Kim Darroch sẽ chủ trì cuộc điều tra về hoạt động của Trung tâm Đánh giá an ninh mạng do Hoa Vĩ điều hành ở thị trấn Banbury thuộc hạt Oxfordshire nhằm bảo đảm an toàn cho mạng lưới viễn thông quốc gia. Quyết định này được đưa ra sau khi Ủy ban An ninh và tình báo thuộc Quốc hội Anh công bố báo cáo, bày tỏ lo ngại Trung Quốc có thể thu thập thông tin tình báo ở Anh thông qua thiết bị viễn thông do Hoa Vĩ cung cấp. Năm 2005, Hoa Vĩ đã ký hợp đồng trị giá nhiều tỉ USD cung cấp thiết bị cho tập đoàn viễn thông British Telecom Group (lớn nhất nước Anh). 

Cách đây gần 5 tháng (22/3), các nhà điều tra Mỹ và Singapore đã chia sẻ thông tin về cái chết gây tranh cãi của nhà khoa học Mỹ Shane Todd, người được phát hiện treo cổ tại Singapore hồi tháng 6/2012. Cha mẹ Shane Todd tin rằng, con họ đã bị sát hại do làm việc cho một công ty Singapore có liên quan tới dự án của Hoa Vĩ. Nhưng cho tới nay mọi thông tin xung quanh vấn đề này vẫn chưa được thông báo chính thức.

Quốc Tuấn - Khắc Dũng