Triển vọng mới trong hợp tác kinh tế - thương mại giữa Việt Nam và Pakistan

Trong ngày 14/10, tại Thủ đô Islamabad, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã có buổi hội đàm với Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan Jam Kamal Khan nhằm trao đổi các biện pháp tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại hai nước, hướng tới mục tiêu phát triển thực chất và bền vững hơn trong thời gian tới; tham dự và phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Pakistan và ký Tuyên bố khởi động đàm phán Thỏa thuận thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan (VPPTA)...

Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan Jam Kamal Khan.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên hội đàm với Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan

Tại hội đàm, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã trao đổi các giải pháp thúc đẩy kim ngạch thương mại song phương, tháo gỡ rào cản thương mại, Thỏa thuận Thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan (VPPTA)...

Liên quan đến hợp tác thương mại, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, Việt Nam xác định Pakistan là một trong những đối tác tiềm năng hàng đầu tại Nam Á, có vị trí chiến lược trong mạng lưới sản xuất - thương mại kết nối từ Đông Nam Á sang Nam Á và Trung Đông. Tuy nhiên, thương mại hai nước tăng trưởng chưa tương xứng tiềm năng. Năm 2023, kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 705 triệu USD. Năm 2024, đạt khoảng 850 triệu USD, và trong 9 tháng đầu năm 2025, con số này mới đạt gần 600 triệu USD.

Để sớm đạt kết quả về hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị hai nước nhanh chóng dỡ bỏ hàng rào thuế quan đối với hàng hóa của mỗi nước; đẩy mạnh kết nối vận tải và logistics...

Toàn cảnh hội đàm

Về hợp tác đầu tư giữa doanh nghiệp hai nước, Bộ trưởng đề nghị hai Bên khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp hợp tác đầu tư trong các ngành dệt may, da giày; nông sản và thực phẩm Halal; cơ khí, chế biến, chế tạo, công nghiệp, vật liệu và năng lượng; dược; công nghệ số và đổi mới sáng tạo. Đây là những ngành mà cả hai nước đều có thế mạnh và có thể bổ sung cho nhau thay vì cạnh tranh.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng thẳng thắn chỉ rõ, doanh nghiệp hai nước hiện vẫn gặp nhiều khó khăn liên quan đến các quy định về kiểm dịch, tiêu chuẩn kỹ thuật, thủ tục cấp phép nhập khẩu. Một số mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam đang gặp khó khăn do thuế suất cao cùng các rào cản kỹ thuật và quy định kiểm dịch. Bộ trưởng đề nghị Pakistan nghiên cứu, xem xét giảm thuế, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hàng hóa Việt Nam tiếp cận thị trường.

Về Thỏa thuận Thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan (VPPTA), Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, việc hai nước khởi động đàm phán và ký kết VPPTA là bước đi vô cùng quan trọng, có ý nghĩa chiến lược và thực tiễn sâu sắc, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Lãnh đạo hai nước trong việc từng bước nâng tầm hợp tác chính trị, kinh tế - thương mại và đầu tư song phương.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên.

Trước hết, Thỏa thuận Thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan sẽ giúp giải quyết trực tiếp những vướng mắc hiện nay về thuế quan và phi thuế quan, mở đường cho hàng hóa hai nước thâm nhập vào nhau thuận lợi hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn. Không chỉ vậy, việc cắt giảm thuế nhập khẩu có chọn lọc, kết hợp đơn giản hóa thủ tục hải quan và quy tắc xuất xứ, sẽ giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh và mở rộng quy mô giao thương.

Thứ hai, VPPTA góp phần quan trọng và quyết định trong việc nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa hai nước trong bối cảnh mỗi nước đều đang tham gia nhiều Hiệp định Thương mại tự do (FTA) và Thỏa thuận thương mại ưu đãi (PTA) với các đối tác khác. Khi có khuôn khổ ưu đãi riêng, hàng hóa của hai nước sẽ không bị bất lợi so với sản phẩm từ các thị trường thứ ba, từ đó tạo động lực mới cho doanh nghiệp khai thác thị trường của nhau một cách bền vững hơn.

Thứ ba, Thỏa thuận đạt được giữa hai nước sẽ thiết lập một khuôn khổ pháp lý ổn định, rõ ràng và minh bạch, giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư, mở rộng sản xuất, đẩy mạnh xuất nhập khẩu và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng song phương và khu vực. Đây cũng là bước chuyển quan trọng từ mong muốn hợp tác sang cơ chế hợp tác có tính ràng buộc và đo lường được, phản ánh cam kết chính trị mạnh mẽ của hai Chính phủ trong việc thúc đẩy quan hệ kinh tế song phương thực chất và hiệu quả.

Thứ tư, VPPTA sẽ góp phần đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu, giúp hai nền kinh tế giảm dần sự phụ thuộc vào số ít thị trường lớn, tăng cường khả năng chống chịu trước biến động kinh tế - thương mại toàn cầu, đồng thời tạo thêm dư địa phát triển độc lập, tự chủ và bền vững cho doanh nghiệp hai nước.

Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan Jam Kamal Khan.

Nhất trí với những đề xuất của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan Jam Kamal Khan ghi nhận những ý kiến thẳng thắn và thiện chí của phía Việt Nam. Bộ trưởng Thương mại Pakistan cũng bày tỏ mong muốn hai nước tăng cường hợp tác không chỉ trong lĩnh vực thương mại hàng hóa mà còn mở rộng sang các lĩnh vực như thương mại dịch vụ, đầu tư, công nghiệp Halal, ngân hàng, hàng không dân dụng, và y tế.

Cũng theo Bộ trưởng Thương mại Pakistan, Pakistan và Việt Nam có mối quan hệ hữu nghị dựa trên sự tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau. Trong những năm qua, sự hợp tác giữa hai nước đã mở rộng trên nhiều lĩnh vực và hiện nay, Pakistan mong muốn đưa quan hệ đối tác Việt Nam - Pakistan lên một tầm cao mới.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Jam Kamal Khan đánh giá cao sự phát triển kinh tế và tiến bộ công nghiệp của Việt Nam trong những năm gần đây. Ông cho rằng, những yếu tố này là nguồn cảm hứng cho các nền kinh tế đang phát triển.

Pakistan, với nền tảng công nghiệp đang phát triển, vị trí chiến lược và các cơ hội đầu tư mới nổi, mang lại tiềm năng to lớn cho hợp tác hai nước, đặc biệt là trong lĩnh vực đa dạng hóa thương mại, hợp tác công nghiệp và chuyển giao công nghệ.

Chính vì vậy, Bộ trưởng Thương mại Pakistan đề nghị hai bên tiếp tục thúc đẩy các cơ chế hợp tác song phương, tăng cường trao đổi đoàn doanh nghiệp, xúc tiến thương mại để tận dụng tối đa các cơ hội thị trường.

Cũng trong hội đàm, hai Bộ trưởng đã thống nhất:

Thứ nhất, hai Bên đã thống nhất khởi động đàm phán Thỏa thuận Thương mại ưu đãi và bắt đầu đàm phán ngay ngày mai, phấn đấu ký kết vào cuối năm nay. Đây là khung pháp lý quan trọng giúp hàng hóa hai nước được hưởng ưu đãi thuế và thủ tục xuất nhập khẩu, tăng sức cạnh tranh và mở ra chương mới cho hợp tác kinh tế Việt Nam - Pakistan.

Thứ hai, hai Bên đồng ý tăng cường kết nối doanh nghiệp, xúc tiến thương mại và đầu tư, đặc biệt trong các lĩnh vực: Dệt may, công nghiệp Halal, nông sản - thủy sản chế biến, hàng tiêu dùng, vật liệu xây dựng, năng lượng, khoáng sản và logistics.

Thứ ba, hai Bên nhất trí phối hợp xử lý các rào cản, điểm nghẽn trong thương mại song phương như kết nối hàng không, logistics; phối hợp tháo gỡ các rào cản phi thuế quan, các quy định kiểm dịch, tiêu chuẩn kỹ thuật hiện nay vẫn đang gây khó cho doanh nghiệp.

Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Pakistan và Lễ ký Tuyên bố khởi động đàm phán VPPTA

Chiều cùng ngày, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã đồng chủ trì Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Pakistan và Lễ ký Tuyên bố khởi động đàm phán VPPTA.

Đáng chú ý, Diễn đàn còn có sự tham dự của 5 Bộ trưởng Pakistan: Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Pakistan, Bộ trưởng Nghiên cứu và An ninh Lương thực Pakistan, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp và Sản xuất Pakistan, Bộ Hàng hải Pakistan.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Pakistan.

Phát biểu tại Diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Việt Nam và Pakistan là 2 nền kinh tế ở khu vực châu Á đang phát triển rất năng động, có tổng quy mô dân số hơn 350 triệu người và đều ở vị trí chiến lược kết nối hai khu vực trọng yếu là Đông Nam Á và Nam Á. Cả hai đều có những thế mạnh riêng biệt:

Nếu Pakistan là quốc gia có nguồn tài nguyên phong phú, công nghiệp dệt may, da giày, dược phẩm và ngành thực phẩm Halal phát triển, đang vươn lên mạnh mẽ ở khu vực Nam Á; thì Việt Nam đang được cộng đồng quốc tế đánh giá là một trong những nền kinh tế phát triển rất năng động, là điểm sáng trong bức tranh kinh tế của khu vực và thế giới.

Hiện nay, kim ngạch thương mại giữa hai nước chưa đầy 1 tỷ USD/năm - một con số còn rất khá nhỏ so với tiềm năng, lợi thế và quan hệ tốt đẹp của 2 nước. Nếu kết nối các chuỗi giá trị, có đường bay thẳng và tuyến vận tải biển trực tiếp, khai thác các ưu đãi thuế quan trong khuôn khổ Thỏa thuận Thương mại song phương, thì con số này có thể tăng gấp 5 - 10 lần chỉ trong vài năm tới.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng gợi mở một số giải pháp thúc đẩy thương mại hai nước:

Thứ nhất, hợp tác trong lĩnh vực dệt may và da giày, lĩnh vực được coi là bổ trợ tự nhiên giữa 2 nước.

Thứ hai là nông sản và thực phẩm Halal. Việt Nam là nước có khả năng sản xuất, xuất khẩu nông sản đứng đầu thế giới, với chất lượng cao đặc trưng của vùng nhiệt đới gió mùa; trong khi Pakistan là thị trường tiêu thụ lớn và có ngành công nghiệp Halal phát triển mạnh.

Thứ ba, công nghiệp, vật liệu và năng lượng là nền tảng hợp tác dài hạn. Việt Nam sẵn sàng chào đón doanh nghiệp Pakistan cung ứng nguyên vật liệu hoặc đầu tư vào công nghiệp, vật liệu, cơ khí, hóa chất và năng lượng sạch. Ngược lại, doanh nghiệp Việt Nam cũng mong muốn có thể tham gia các dự án thăm dò khai thác dầu khí, phát triển năng lượng tái tạo, pin mặt trời, truyền tải điện hoặc cơ khí chế tạo tại Pakistan - nơi đang có nhu cầu rất lớn về điện và năng lượng.

Thứ tư, hợp tác đầu tư trong lĩnh vực dược phẩm. Ngành dược của Pakistan và Việt Nam đều đang phát triển mạnh mẽ, với tiềm năng hợp tác lớn nhờ vào lợi thế nguyên liệu đặc trưng bổ trợ lẫn nhau.

Thứ năm, hợp tác trong lĩnh vực công nghệ số và đổi mới sáng tạo. Cả Việt Nam và Pakistan đều sở hữu lực lượng lao động trẻ, năng động và có khả năng tiếp cận nhanh với công nghệ mới. Hai nước có thể hợp tác trong việc phát triển các giải pháp công nghệ số, chia sẻ kinh nghiệm về chuyển đổi số và xây dựng các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới.

Những thuận lợi và cơ hội đang mở ra trong quan hệ hai nước sẽ là nền tảng rất quan trọng, tạo thêm động lực và niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước mở rộng đầu tư sản xuất kinh doanh, đặc biệt là đối với những ngành hàng, mặt hàng mà một bên có thế mạnh, bên kia có nhu cầu và ngược lại; qua đó đưa quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước phát triển lên tầm cao mới, ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, đem lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên.

Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan cho rằng, Thỏa thuận thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan là sáng kiến, tạo thuận lợi cho thương mại hai nước.

Nhất trí với đề xuất của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan cho rằng, thương mại song phương đã chứng kiến ​​những tiến triển đáng khích lệ, nhưng vẫn còn thấp hơn tiềm năng thực sự. Nền kinh tế hai nước đa dạng và bổ sung cho nhau, mang đến những cơ hội to lớn trong các lĩnh vực như dệt may, da giày, dược phẩm, nông nghiệp, chế biến thực phẩm, thủy sản, vật liệu xây dựng và công nghệ thông tin.

Về Thỏa thuận thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan, Bộ trưởng Thương mại Pakistan, đánh giá cao thỏa thuận này và cho rằng sáng kiến ​​này sẽ cung cấp thêm khuôn khổ để tăng cường tiếp cận thị trường, đa dạng hóa các mặt hàng xuất khẩu sang nhau, tạo ra mối quan hệ thương mại cân bằng hơn.

Tại Diễn đàn này, trước sự chứng kiến của các Bộ trưởng, Thứ trưởng phía Pakistan, Đại sứ Việt Nam tại Pakistan và doanh nghiệp hai nước, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và Ngài Jam Kamal Khan, Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan đã chính thức ký Tuyên bố chung khởi động đàm phán Thỏa thuận Thương mại Ưu đãi (PTA) Việt Nam - Pakistan, đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai quốc gia. Hai Bộ trưởng giao các đơn vị chức năng tổ chức đàm phán ngay, phấn đấu hoàn tất đàm phán và ký kết Thỏa thuận trong thời gian sớm nhất và trong điều thuận lợi, phấn đấu hoàn thành trong năm 2025.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và Ngài Jam Kamal Khan, Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan đã chính thức ký Tuyên bố chung khởi động đàm phán Thỏa thuận Thương mại Ưu đãi (PTA) Việt Nam - Pakistan.

Việc khởi động đàm phán Thỏa thuận thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan mang ý nghĩa chiến lược sâu sắc cho cả hai nước. Từ góc độ tiếp cận thị trường, Thỏa thuận sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam và Pakistan thâm nhập thị trường của nhau, đặc biệt trong các lĩnh vực thế mạnh như dệt may (từ bông, sợi của Pakistan đến may mặc của Việt Nam), nông sản, thủy sản, thực phẩm Halal, đồ gỗ, vật liệu xây dựng, dược phẩm…

Bên cạnh đó, Thỏa thuận cũng sẽ tạo môi trường pháp lý ổn định, khuyến khích doanh nghiệp hai nước đầu tư vào các lĩnh vực bổ trợ lẫn nhau, từ chuỗi cung ứng dệt may, nông sản chế biến đến công nghiệp năng lượng và công nghệ. Ngoài ra, đây cũng là nền tảng để hai nước tiến tới Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) toàn diện trong tương lai, tăng cường kết nối khu vực và hỗ trợ hai quốc gia đối phó với các thách thức toàn cầu.

Thỏa thuận Thương mại ưu đãi được kỳ vọng sẽ giúp tận dụng thế mạnh bổ trợ giữa hai nền kinh tế năng động, thúc đẩy kim ngạch thương mại song phương, hiện chưa đầy 1 tỷ USD/năm, tăng gấp 5-10 lần trong vài năm tới.