Thủ tướng: Phát huy tối đa nguồn lực từ cộng đồng 6 triệu người Việt ở nước ngoài

Toản cảnh Hội nghị.

Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại đầu cầu trụ sở Chính phủ với đầu cầu các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Dự hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; chủ tịch UBND, lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng và lãnh đạo 94 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Theo Bộ Ngoại giao, 6 tháng đầu năm 2024, công tác ngoại giao kinh tế đã được triển khai một cách bài bản và hiệu quả, đóng góp thực chất vào phát triển kinh tế-xã hội. Điều này thể hiện trên 3 nội dung gồm: (1) đóng góp duy trì cục diện đối ngoại thuận lợi cho phát triển đất nước và đẩy mạnh thu hút nguồn lực phục vụ các động lực tăng trưởng; (2) góp phần củng cố động lực tăng trưởng thông qua rà soát triển khai các thỏa thuận tự do hóa thương mại vừa ký kết, nâng cấp thỏa thuận đã có và chủ động đàm phán thỏa thuận mới; (3) tích cực hỗ trợ địa phương, doanh nghiệp, quyết liệt tháo gỡ vướng mắc trong các dự án với tinh thần lấy người dân, địa phương, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Trong 36 hoạt động đối ngoại cấp cao từ đầu năm 2024 đến nay, nội dung kinh tế tiếp tục trở thành trọng tâm, mang lại các kết quả cụ thể, thực chất, ký kết được nhiều cam kết, thỏa thuận hợp tác với các đối tác. Công tác rà soát tình hình thực hiện các cam kết, thỏa thuận quốc tế được triển khai quyết liệt với cơ chế họp định kỳ hàng tháng, với gần 400 thỏa thuận của các bộ, ngành và các địa phương được rà soát, góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai và tháo gỡ vướng mắc.

Ngoại giao kinh tế đã tích cực hỗ trợ kết nối, xúc tiến, quảng bá, tháo gỡ rào cản thương mại, thúc đẩy các hướng đi mới, như phát triển ngành Halal, qua đó mở rộng thị trường cho các ngành, lĩnh vực, địa phương và doanh nghiệp. Trong 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đón nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn vào Việt Nam, như NVIDIA, Apple, Intel, Google, Inforsys, Siemens... các đoàn hàng trăm doanh nghiệp lớn từ Bắc Âu, Mỹ, Canada, Nhật Bản...

Cùng với đó, tiếp tục tranh thủ tối đa lợi thế mạng lưới 16 FTA đã ký với 60 đối tác, thúc đẩy đàm phán nâng cấp nhiều FTA hiện hành và tăng tốc đàm phán FTA với các đối tác mới; tích cực tham mưu, thúc đẩy đầu tư, thu hút nguồn lực để phát triển các ngành mới, đột phá.

Bên cạnh những kết quả đạt được, các đại biểu thẳng thắn thừa nhận, ngoại giao kinh tế có lúc chưa thực sự nhạy bén, sáng tạo; hợp tác kinh tế với một số địa bàn chiến lược còn chưa tương xứng với khuôn khổ quan hệ, khâu xử lý và tháo gỡ vướng mắc trong một số dự án chưa thực sự quyết liệt, rốt ráo; nỗ lực khai thác thị trường tiềm năng chưa có nhiều kết quả cụ thể mang tính đột phá; công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp đôi lúc còn chưa đồng bộ, có độ trễ…

Các đại biểu đề nghị tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả, thực chất các hoạt động đối ngoại cấp cao, lồng ghép nội hàm kinh tế và công nghệ vào chương trình nghị sự; rà soát định kỳ, đôn đốc tiến độ triển khai các cam kết, thỏa thuận; thúc đẩy các động lực tăng trưởng, đặc biệt là khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; nâng cao hàm lượng dự báo trong nghiên cứu, tham mưu phục vụ Chính phủ điều hành kinh tế-xã hội, tập trung vào các xu thế phát triển mới trên thế giới và trong khu vực; tăng cường phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, đặc biệt kết nối, hỗ trợ doanh nghiệp; cung cấp cho doanh nghiệp nhiều thông tin hơn về nhu cầu, tiềm năng hợp tác, các chính sách pháp luật liên quan kinh tế của các nước… nhằm thúc đẩy hoạt động ngoại giao kinh tế thiết thực, hiệu quả hơn.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài phải bám sát yêu cầu phát triển đất nước và nhu cầu của các doanh nghiệp, địa phương trong nước, làm tốt việc kết nối kinh tế thế giới với nền kinh tế Việt Nam.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, hằng quý, Thủ tướng tổ chức hội nghị với các trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài với mục đích kết nối nền kinh tế Việt Nam với kinh tế thế giới, hỗ trợ doanh nghiệp, sản xuất kinh doanh, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, thúc đẩy tham gia vào chuỗi cung ứng, liên kết trên toàn cầu, góp phần thực hiện Chỉ thị 15 của Ban Bí thư về ngoại giao kinh tế, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ của năm 2024 và cả nhiệm kỳ theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Khái quát những kết quả nổi bật trong phát triển kinh tế-xã hội 6 tháng đầu năm, Thủ tướng cho biết, kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, tăng trưởng được thúc đẩy, tăng trưởng GDP quý II phục hồi mạnh, đạt 6,93%, tính chung 6 tháng đạt 6,42%, cao hơn nhiều cùng kỳ năm 2023 (3,84%) và vượt kịch bản đề ra.

Các cân đối lớn được bảo đảm và có thặng dư. An ninh năng lượng, an ninh lương thực, cân đối cung cầu lao động được bảo đảm; xuất khẩu tiếp tục tăng mạnh, xuất siêu lớn. Nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài quốc gia và bội chi ngân sách nhà nước được kiểm soát tốt, thấp hơn nhiều giới hạn quy định.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng; an sinh xã hội được bảo đảm; đời sống nhân dân được cải thiện. Phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh; chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng-an ninh được tăng cường; đối ngoại và hội nhập quốc tế được mở rộng, nhất là công tác ngoại giao kinh tế.

Thủ tướng nhấn mạnh, nguyên nhân của những kết quả đạt được là nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, mà thường xuyên, trực tiếp là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sự chung sức, đồng lòng của của người dân, doanh nghiệp và sự hợp tác, hỗ trợ của bạn bè, đối tác quốc tế trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng biểu dương, hoan nghênh sự đóng góp của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, của doanh nghiệp và nhân dân vào những thành tựu chung của đất nước; đánh giá các cơ quan đại diện Việt Nam ngày càng có kinh nghiệm hơn, hành động quyết liệt hơn, cụ thể hơn, bài bản, chuyên nghiệp, hiệu quả hơn, chúng ta tự hào và tin tưởng các cơ quan sẽ làm tốt hơn nữa trong thời gian tới.

Phân tích tình hình quốc tế ảnh hưởng tới Việt Nam, Thủ tướng chỉ rõ, điều kiện hiện nay vẫn khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, vì vậy chúng ta không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác dù những kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm rất đáng trân trọng, hoan nghênh.

Theo Thủ tướng, kinh nghiệm rất quan trọng là càng khó khăn, áp lực thì càng phải nỗ lực hơn, phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, phân công công việc "rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ hiệu quả"; khi tổ chức thực hiện phải kiểm tra, đánh giá, đôn đốc, rút kinh nghiệm.

Theo Thủ tướng, chúng ta đã xác định mục tiêu tăng trưởng cao hơn cho cả năm 2024 (từ 6,5-7%), đồng thời tiếp tục đẩy mạnh triển khai 3 đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng và nhân lực. Cùng với đó, chúng ta ưu tiên cho tăng trưởng, làm mới các động lực truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, các ngành mới nổi như chíp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây…), lấy đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ làm động lực phát triển.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài phải cùng Đảng, Nhà nước và nhân dân tập trung thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ nói trên; tiếp tục giữ vững, thúc đẩy đà phát triển, khí thế phát triển đang có và khắc phục những tồn tại, hạn chế, bất cập.

Theo đó, phải bám sát yêu cầu phát triển đất nước và nhu cầu của các doanh nghiệp, địa phương trong nước, làm tốt việc kết nối kinh tế thế giới với nền kinh tế Việt Nam, kết nối doanh nghiệp nước ngoài với doanh nghiệp Việt Nam, kết nối các địa phương của các nước với các địa phương Việt Nam.

Các cơ quan đại diện cần thúc đẩy quan hệ chính trị-ngoại giao, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển; mở rộng thị trường, thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, giao lưu nhân dân, du lịch.

Để góp phần thúc đẩy động lực xuất khẩu, Thủ tướng cũng yêu cầu các cơ quan đại diện cần đẩy mạnh quảng bá ra thế giới về các mặt hàng, sản phẩm của Việt Nam với chất lượng cao, giá thành cạnh tranh; cũng như tăng cường giới thiệu về môi trường, đầu tư kinh doanh của Việt Nam, nhất là về các chính sách mới, các thành tựu phát triển hạ tầng, đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Thủ tướng lưu ý các địa phương, doanh nghiệp đẩy mạnh kết nối với các cơ quan đại diện ở nước ngoài, tập trung phát triển, nâng cao chất lượng, xuất khẩu những sản phẩm thế mạnh, có khả năng cạnh tranh, những mặt hàng mà thế giới có nhu cầu, các sản phẩm, mặt hàng đặc sản, đáp ứng yêu cầu phát triển, yêu cầu chuyển đổi xanh của các nước, giải quyết bài toán trước mắt và cả lâu dài.

Các bộ ngành làm tốt chức năng quản lý nhà nước, định hướng sự phát triển, công tác quy hoạch, nhất là quy hoạch vùng nguyên liệu phù hợp xu thế phát triển của thế giới.

Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan tiếp tục đàm phán, ký kết các FTA, thúc đẩy việc mở rộng các thị trường Trung Đông, Nam Mỹ, châu Phi, sản phẩm Halal; theo dõi sát tình hình về các biện pháp phòng vệ thương mại của các nước áp dụng đối với sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam để có biện pháp ứng phó từ sớm, từ xa; tiếp tục thúc đẩy đà phục hồi du lịch, nghiên cứu chính sách visa phù hợp để tạo thuận lợi hơn nữa cho du khách; tận dụng những cơ hội có thể để xuất khẩu lao động ra các nước.

Các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, các bộ, ngành, doanh nghiệp tập trung nghiên cứu các giải pháp mới, đột phá để thu hút đầu tư, tài chính cho phát triển; nắm bắt từ sớm, từ xa các xu thế phát triển, khoa học và công nghệ, kinh nghiệm và kỹ năng quản lý để thúc đẩy chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao năng lực quản trị theo hướng thông minh, hiện đại, đặc biệt trong các ngành, lĩnh vực mới nổi để "bắt kịp, tiến cùng và vượt lên".

Thủ tướng cũng yêu cầu phát huy tối đa nguồn lực từ cộng đồng 6 triệu người Việt Nam ở nước ngoài, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người Việt Nam ở nước ngoài với tinh thần chủ động, hiệu quả và chia sẻ để bà con vừa sinh sống, lao động, học tập ổn định, thuận lợi, vừa có điều kiện đóng góp cho đất nước.

Trên cơ sở đề xuất của các bộ, ngành, địa phương, Chính phủ sẽ tiếp tục nỗ lực cải thiện môi trường hợp tác đầu tư, kinh doanh với tinh thần quý sau tốt hơn quý trước, năm sau tốt hơn năm trước, nhiệm kỳ sau tốt hơn nhiệm kỳ trước. Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu phối hợp trong nước, ngoài nước với tinh thần luôn sẵn sàng, chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả trên cơ sở nắm chắc tình hình, bám sát xu thế, quyết liệt triển khai, hành động sáng tạo, giải quyết các công việc theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Thủ tướng giao các cơ quan sớm ban hành thông báo kết luận với mong muốn sau hội nghị, công tác ngoại giao kinh tế sẽ được đẩy mạnh, kết nối trong nước và ngoài nước mạnh mẽ, thực chất, hiệu quả hơn, phát hiện và tận dụng mọi cơ hội hợp tác phát triển đất nước, nắm bắt từ sớm, từ xa các xu thế, mang lại hiệu quả cụ thể, lợi ích thiết thực cho đất nước, người dân và doanh nghiệp.