Sự cố tắc nghẽn trên kênh đào Suez liệu bao giờ kết thúc?

Sự cố bắt đầu vào hôm thứ Ba (23/3) khi gió mạnh thổi qua khu vực và làm tung cát bên bờ kênh đào dài 120 dặm, nối Địa Trung Hải ở phía bắc với Biển Đỏ ở phía nam. Đường thủy hẹp, một số nơi rộng dưới 205 mét đã gây ảnh hưởng tầm nhìn khi điều hướng tàu. Tuy vậy, con tàu Ever Given vẫn thẳng hướng từ Trung Quốc qua kênh đào để đến Rotterdam. Cơn gió mạnh với tốc độ 46 dặm/giờ đã phủ đầy lớp bụi quanh con tàu khiến phi hành đoàn mất kiểm soát và xoay ngang con tàu, gần như tắc nghẽn toàn bộ kênh. Hai hoa tiêu của kênh đào đã có mặt trên tàu khi nó bị mắc cạn vào khoảng 5:40 sáng. Tốc độ cuối cùng của con tàu là 13,5 hải lý/giờ vào khoảng 5:30 sáng. Hiện chưa có báo cáo về thương tích hoặc ô nhiễm gây ra bởi sự cố.

Sự cố tắc nghẽn trên kênh đào Suez xảy ra hôm thứ Ba (23/3)

Đại lý tàu biển Inchcape cho biết các nỗ lực làm nhẹ bớt con tàu dài khoảng 400 mét và nặng 200.000 tấn trước khi kéo nó ra khỏi vị trí mắc cạn đang được tiến hành hết sức vất vả.

Các tàu chở container đã tăng gần gấp đôi kích thước trong thập kỷ qua khi thương mại toàn cầu mở rộng, khiến công việc di chuyển những con tàu như vậy khó khăn hơn nhiều khi chúng gặp sự cố.

Mặc dù nhiều năm qua, các tuyến đường quan trọng như kênh đào Suez đã được mở rộng và đào sâu hơn để đáp ứng các tàu cỡ lớn, công việc giải cứu các con tàu siêu trường siêu trọng này vẫn tốn rất nhiều sức lực khi chúng bị mắc kẹt.

Tình hình dường như căng thẳng đến mức một đội cứu hộ tinh nhuệ ngày thứ Năm (25/3) đã được huy động để kéo con tàu Ever Given thoát ra khỏi chỗ mắc cạn. Tuy nhiên, cơ hội để giải cứu con tàu có thể phải chờ đến Chủ nhật hoặc thứ Hai tới khi thủy triều đạt đỉnh.

Cơ quan quản lý kênh đào Suez chưa đưa ra bình luận về thời điểm giao thông có thể tiếp tục trở lại.

Khoảng 12% thương mại toàn cầu đi qua kênh đào Suez. Với ý nghĩa chiến lược đó, các cường quốc trên thế giới đã từng tranh giành nhau khi kênh đào được hoàn thành vào năm 1869. Hiện tại, sự cố tàu Ever Given mắc cạn ở phần phía nam của kênh đào đã ảnh hưởng chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đã căng thẳng bởi sự bùng nổ thương mại điện tử do đại dịch.

Theo ước tính sơ bộ của Lloyd’s List, việc tắc nghẽn trên kênh đào Suez tiêu tốn khoảng 400 triệu USD/giờ, với lượng hàng hóa qua kênh đào Suez từ phía Tây mỗi ngày trị giá khoảng 5,1 tỷ USD, còn lượng hàng hóa từ phía đông trị giá khoảng 4,5 tỷ USD. Hiện có khoảng 165-185 tàu đang chờ để đi qua kênh đào, trong đó có 10 tàu chở dầu với tổng cộng 13 triệu thùng.

Các công ty dầu mỏ đang chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất. Theo một nhà môi giới, từ hôm thứ Tư (24/3), các công ty dầu mỏ đã thăm dò phương án thuê tàu hoặc vận chuyển qua đường ống tránh tuyến đường này. Tuy nhiên, đó chỉ là phương án dự phòng vì giải pháp thay thế chính không hấp dẫn khi phải đi vòng qua cực nam của châu Phi.

Sự cố tắc nghẽn trên kênh đào Suez xảy ra vào thời điểm giá dầu đầy biến động. Giá dầu thô tăng trên 70 USD/thùng vào đầu tháng này nhờ Ả Rập Xê út cắt giảm sản lượng và giảm xuống gần 60 USD/thùng trong tuần này do sự chậm trễ trong chương trình vắc xin ngừa Covid-19 của châu Âu. Giá dầu thô Brent đã tăng hơn 5% vào hôm thứ Tư (24/3).

Nhật Linh (Nguồn Bloomberg)