Ngân sách quốc phòng chậm lại, Trung Quốc sẽ hạn chế hoạt động ở Biển Đông?

Trong phần khai mạc kỳ họp thường niên ngày 5/3, Quốc hội Trung Quốc công bố báo cáo ngân sách cho biết chi tiêu cho quốc phòng năm 2019 sẽ tăng 7,5% so với năm 2018. Tổng ngân sách quốc phòng lên đến khoảng 177,49 tỷ USD, có thể dành cho việc tăng lương quân nhân và phát triển các vũ khí, khí tài quân sự mới.

Hải quân Trung Quốc

Năm 2018, ngân sách quốc phòng Trung Quốc tăng 8,1%. Trong giai đoạn từ năm 2011-2015, tăng chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc luôn nằm ở mức hai con số.

Tốc độ tăng ngân sách quốc phòng của Trung Quốc năm 2019 được giải thích theo hai cách khác nhau. Nhiều phương tiện truyền thông của phương Tây và Nhật Bản cáo buộc Trung Quốc đang "phô trương sức mạnh cơ bắp". Còn truyền thông Trung Quốc nhấn mạnh rằng, tốc độ tăng ngân sách quốc phòng đã chậm lại so với năm 2018. Con số tăng ngân sách quốc phòng Trung Quốc mỗi năm tương quan khá chặt chẽ với tốc độ tăng trưởng GDP so với năm trước, và với sự thay đổi giá cả. Có lẽ, đối với ngân sách quốc phòng có những chỉ số giảm phát đặc biệt có tính đến sự thay đổi giá cả của các thiết bị quân sự và nhiên liệu... Các chỉ số này khác với chỉ số giảm phát GDP và chỉ số giá sản xuất được công bố, nhưng tương quan với chúng.

Chính bởi vậy tốc độ tăng trưởng GDP hai chữ số trong bối cảnh tăng giá các sản phẩm công nghiệp và nhiên liệu dẫn đến việc tốc độ ngân sách quân sự cũng có hai chữ số. Sự chậm lại của nền kinh tế Trung Quốc hiện nay và mức lạm phát thấp làm cho tốc độ tăng ngân sách quốc phòng giảm 6-7%. Có lẽ, tác động của các sự kiện chính trị đến tốc độ gia tăng chi tiêu quân sự là không đáng kể.

Sự tăng trưởng chậm của ngân sách quốc phòng trong năm tới của Trung Quốc đang được các quan chức ở Bắc Kinh bù đắp bằng ngân quỹ từ các nguồn phi quốc phòng trong năm nay, từ các cơ quan dân sự và thậm chí của các công ty tư nhân, để củng cố kiểm soát quân sự trong vùng Biển Đông có tranh chấp, theo AFP.

AFP dẫn lời học giả Oh Ei Sun, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Quan hệ Quốc tế Singapore, nói: “Sự bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông là một nỗ lực toàn diện, gồm cả của quân đội và khu vực tư nhân”.

Ông Oh Ei Sun tóm tắt lại: “Do đó chúng ta có thể thấy sự sụt giảm nhẹ trong các hoạt động thuần là quân sự do thiếu ngân sách nhưng các nỗ lực đòi chủ quyền một phạm vi rộng lớn trên Biển Đông thì tôi nghĩ là sẽ vẫn diễn ra”.

Một chuyên gia khác là ông Stephen Nagy, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Công giáo Quốc tế ở Tokyo, cho biết rất nhiều dự án xây dựng cơ sở hạ tầng của quân đội Trung Quốc lấy tiền từ các ngân quỹ phi quốc phòng ở địa phương và quốc gia.

Báo Hồng Kông: Ngân sách quốc phòng của Trung Quốc cần minh bạch hơn

Trung Quốc "né" tiết lộ chi tiêu quốc phòng