Hiểm họa lão hóa dân số ở Nhật mới chỉ bắt đầu

Một góc phố ở Tokyo ngày 27/3/2017

Trước tiên, người ta lo ngại tình trạng lão hóa dân số sẽ khiến hàng trăm ngành nghề truyền thống, trong đó có những nghề chỉ có ở Nhật Bản bị xóa sổ. Những nghệ nhân cao tuổi trong các nghề này hiện được người Nhật coi là “các kho báu sống”.

Chính phủ Tokyo lo ngại, với tỉ lệ sinh 1,44 con/phụ nữ như hiện nay, nước Nhật sẽ bước vào suy thoái dân số kể từ năm 2040.

Sự lão hóa dân số gây ra nhiều phiền phức cho xã hội Nhật hiện nay và sắp tới.

Năm 2017, chi phí chăm sóc y tế cho người cao tuổi chiếm 32,5% ngân sách cho an sinh xã hội. Con số này chỉ là 17,6 % vào năm 2000.

Thêm vào đó, tình trạng bấp bênh lại tăng ở giới trẻ, nhiều người không đóng bảo hiểm an sinh xã hội, không đóng góp vào quỹ lương hưu. Và tới năm 2065, chỉ có 1,3 người lao động/1 người hưởng chế độ hưu trí. Tỉ lệ này là 2,3 vào năm 2015.

Để chuẩn bị cho cú sốc lão hóa dân số, khắc phục thực trạng quá tải về ngân sách chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, chính phủ Nhật dự tính giảm lương hưu, tăng khoản đóng góp của những người trên 70 tuổi dư dả về tài chính, cắt giảm hỗ trợ của nhà nước trong chữa trị các bệnh tốn kém nhiều chi phí.

Để bù đắp thiếu hụt nhân công, chính phủ Nhật Bản cũng khuyến khích phụ nữ và người cao tuổi làm việc. Hiện nay, 20% số người cao tuổi ở Nhật vẫn còn đi làm. Đây là tỉ lệ cao kỷ lục ở các nước phát triển.

Còn về vấn đề người nhập cư, một chuyên gia cho biết, Nhật Bản còn phải làm rất nhiều việc, cả về văn hóa và thủ tục hành chính để có thể tiếp nhận người nhập cư. Hồi tháng 11/2016, Thủ tướng Abe cho biết, có khả năng sẽ cho phép những người có bố hoặc mẹ là người nước ngoài được phép đảm nhiệm các vị trí lãnh đạo trong ngành ngoại giao và an ninh.

Tuy nhiên, ông Abe lạc quan tin rằng, công nghệ người máy, trí thông minh nhân tạo và các công nghệ điều khiển từ xa sẽ giúp tăng năng suất lao động. Nhật Bản cũng cho rằng đây là cơ hội để phát triển công nghệ Nhật Bản.