Dự án Luật Thương mại điện tử: Hoàn thiện hành lang pháp lý, giảm 40% thủ tục hành chính

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân trình bày Tờ trình.

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết dự thảo Luật đã bổ sung 8 nhóm quy định mới, tập trung vào các vấn đề: định vị pháp lý toàn diện cho các mô hình thương mại điện tử (TMĐT); trách nhiệm của chủ quản nền tảng, trong đó có mạng xã hội và nền tảng đa dịch vụ; định danh người bán qua VNeID và giấy tờ hợp pháp; quản lý hoạt động bán hàng qua livestream và tiếp thị liên kết; quy định rõ trách nhiệm của nền tảng TMĐT xuyên biên giới; trách nhiệm các dịch vụ hỗ trợ TMĐT; quy định chi tiết về hợp đồng điện tử; và cơ chế phát triển TMĐT xanh, bền vững, hỗ trợ đối tượng yếu thế, vùng sâu, vùng xa.

Theo đó, dự thảo luật cắt giảm 6/15 thủ tục hiện hành, đồng thời xây dựng mới 9 thủ tục quản lý đối với lĩnh vực mạng xã hội, nền tảng đa dịch vụ và TMĐT xuyên biên giới. Tổng thể, dự thảo giúp giảm khoảng 40% thủ tục hành chính, thực hiện trực tuyến toàn trình.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, sự phát triển nhanh của công nghệ và mô hình kinh doanh mới khiến pháp luật hiện hành bộc lộ hạn chế, như thiếu thống nhất, chưa điều chỉnh các hình thức TMĐT mới, khó kiểm soát hàng giả, hàng kém chất lượng, hay hoạt động xuyên biên giới. Kinh nghiệm quốc tế cũng cho thấy, nhiều quốc gia đã có luật riêng để điều chỉnh toàn diện TMĐT, vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo vừa bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng.

Báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng dự thảo đã có cơ sở chính trị và thực tiễn rõ ràng, nhưng cần rà soát để tránh chồng chéo với các luật hiện hành, đồng thời bảo đảm tính khả thi, đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Ông nhấn mạnh, việc kiểm soát hàng giả, thất thu thuế, hay bảo vệ người tiêu dùng không chỉ dựa vào Luật TMĐT, mà cần sự phối hợp tổng thể của các luật liên quan.

Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đánh giá cao nỗ lực soạn thảo, song lưu ý cần định vị rõ vai trò của Luật TMĐT trong hệ thống pháp luật, tránh “va chạm” với Luật Chuyển đổi số. Ông cũng nhấn mạnh ba vấn đề then chốt để TMĐT phát triển bền vững gồm: hệ thống thanh toán số an toàn, niềm tin của người tiêu dùng, và logistics. Ngoài ra, tác động môi trường từ bao bì và lưu trữ hàng hóa cũng cần được quy định cụ thể.

Ở góc độ an ninh, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, Thượng tướng Lê Tấn Tới nhấn mạnh cần quy định chặt chẽ về kiểm soát hàng hóa cấm, phòng chống rửa tiền, bảo mật dữ liệu cá nhân, bí mật nhà nước và phối hợp chặt với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn đề nghị bổ sung chính sách phát triển hạ tầng TMĐT cho miền núi, biên giới, hải đảo và vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh khởi nghiệp sáng tạo.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh ghi nhận nỗ lực của Chính phủ và cơ quan soạn thảo, đồng thời đề nghị tiếp tục rà soát để dự án luật bám sát các Nghị quyết của Bộ Chính trị về xây dựng pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ông nhấn mạnh, dự thảo cần xác định rõ vị trí của Luật TMĐT trong hệ thống pháp luật, tránh chồng chéo với các luật khác, bảo đảm đồng bộ, giảm chi phí tuân thủ và thúc đẩy phát triển TMĐT xanh, bền vững.

Dự án Luật Thương mại điện tử sẽ tiếp tục được hoàn thiện, trình Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ 10 tới.