Điều chỉnh giá xăng dầu 3 lần một tháng: Việt Nam đang đi ngược quy trình!

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến người dân và các chuyên gia tại Dự thảo Nghị định 83 sửa đổi về kinh doanh xăng dầu, trong đó có nội dung liên quan đến thời gian điều chỉnh giá xăng dầu.

Cụ thể, ngoài phương án thời gian giữa hai lần điều chỉnh giá xăng dầu liên tiếp là 15 ngày như hiện tại, Bộ Công Thương đề xuất thêm phương án 10 ngày một lần (vào các ngày 1, ngày 11 và ngày 21 hằng tháng). Trong trường hợp, các yếu tố cấu thành biến động làm giá cơ sở tăng cao bất thường, trên 10% so với giá của kỳ liền kề trước đó, Bộ Công Thương phải báo cáo Thủ tướng xem xét, cho ý kiến về biện pháp điều hành.

Trao đổi với báo chí, ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, chu kỳ điều chỉnh 10 ngày một lần để phù hợp với cơ chế điều hành giá mặt hàng xăng dầu vẫn có sự kiểm soát của Nhà nước. Biên độ 10 ngày điều chỉnh cũng có lợi hơn khi chủ động và bám sát diễn biến giá thế giới hơn khi giảm và tăng nhanh.

Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, việc nới biên độ giá xăng dầu tăng 10% hoặc giảm sâu mới báo cáo Thủ tướng cũng thuận tiện hơn cho cơ quan điều hành. Bởi với tình hình biến động địa chính trị như hiện nay, cứ 7% phải báo cáo sẽ không tạo ra sự linh hoạt, chờ ý kiến chỉ đạo lâu hơn. Tuy vậy, trong trường hợp có biến động bất thường về giá xăng dầu gây mất cân đối cung cầu sẽ linh hoạt điều chỉnh, chứ không nhất thiết chờ 10 ngày.

Trao đổi với PV PetroTimes, PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, nếu có thể, điều chỉnh giá xăng dầu càng ngắn càng tốt, vì như vậy sẽ bám sát giá thị trường.

“Thời gian điều chỉnh giá xăng dầu càng ngắn càng tốt. Bởi như vậy sẽ sát với giá trên thế giới” - PGS. TS Ngô Trí Long nói.

Cũng theo chuyên gia này, bên cạnh phương án 10 ngày điều chỉnh một lần như đề xuất, Bộ Công Thương có thể xét thêm phương án điều chỉnh trong 7 ngày, hoặc thậm chí 3 ngày điều chỉnh một lần.

“Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói rất đúng, càng điều chỉnh ngắn ngày càng tốt. Nhưng cập nhật theo ngày thì chỉ khi nào cạnh tranh thực sự theo giá thị trường và không phụ thuộc vào nhà nước thì lúc đó mới làm được. Còn như hiện nay, xuống 10 ngày là tốt rồi, nếu xuống 7 ngày thì còn tốt nữa” - chuyên gia Ngô Trí Long nhấn mạnh.

Cùng trao đổi về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong khẳng định, việc cố định các ngày điều chỉnh giá xăng dầu như hiện nay rất phi thị trường, bởi nhiều khi thị trường lên xuống một cách khác thường mà không phải 10 ngày một lần.

“Các động thái điều chỉnh phải bám vào thị trường, chỉ điều chỉnh khi nào thị trường điều chỉnh. Tốt nhất là nên bỏ điều chỉnh theo lịch mà để cạnh tranh tự do, các đơn vị bán buôn và bán lẻ tự quyết định giá và thị trường chấp nhận được thì người ta mua. Ở Việt Nam hiện nay chưa có tự do cạnh tranh. Đáng lẽ phải tự do cạnh tranh sau đó mới tự điều chỉnh giá nhưng hiện mình đang đi ngược lại quy trình nên chưa có tự do cạnh tranh” - TS Nguyễn Minh Phong nói.