Chợ trời Tây Ban Nha

Thực ra, đi qua biên giới Pháp - Tây Ban Nha đối với người dân giáp biên giới Ille Sur Têt (tỉnh Pyrénées-Orientales trong vùng Languedoc-Roussillon, phía nam nước Pháp) không quá xa và khó khăn, thậm chí còn dễ dàng hơn việc đến một số vùng ở đầu kia đất nước Pháp. Vượt chừng 60 cây số, với đường cao tốc chất lượng châu Âu chỉ là “chuyện vặt”, thế là chúng tôi đã tới chợ trời Tây Ban Nha ở Figuerres.

Hàng dưa muối ở chợ trời

Ông Claude Gendre, cư dân Ille Sur Têt hầu như sang Tây Ban Nha hằng tháng để mua trái cây ở chợ trời. Dù là một người vô cùng kỹ tính trong lựa chọn thực phẩm, nhất là rau quả tươi, nhưng ông Claude vẫn hào hứng chọn mua trái cây ở chợ trời Figuerres. Nếu là ở Pháp, ông Claude chỉ chọn những cửa hàng bán trái cây và rau củ trồng bằng phương pháp hữu cơ, tuyệt đối ông không mua những thực phẩm nuôi trồng công nghiệp với hóa chất bảo quản và phân bón vô cơ. Chỉ trong vòng chưa đầy nửa tiếng trong chợ, ông Claude và vợ đã mua được hơn chục loại nông sản như quả bơ, táo, cam, đu đủ, chuối, kiwi, sơn trà, lê, chanh, củ cải đen, su hào, rau mùi, khoai tây, dầu ô liu, mật ong...

Hàng thịt

Chúng tôi cũng dừng lại nhiều phút để ngắm hàng thịt xông khói với cả dãy đùi lợn treo lủng lẳng thật hấp dẫn. Có tới gần trăm loại sản phẩm chế biến sẵn từ thịt lợn như giăm bông, xúc xích, thịt lợn muối, thịt hun khói, dồi lợn khô, lạp xưởng mỗi thứ có tới dăm bảy loại khác nhau do cách chế biến và gia vị. Khi tham quan gian hàng các sản phẩm chế biến từ thịt lợn, tôi nhớ đến doanh nhân Antoni, người sở hữu thương hiệu thịt lợn chế biến sẵn Antoni của Cộng hòa Czech.

Hàng hoa tươi và cây cảnh

Trong một lần sang Việt Nam năm 2008 để tìm cách chuyển giao công nghệ chế biến thịt lợn cho người Việt Nam, Antoni cho biết doanh nghiệp của ông có tới hơn 80 sản phẩm thức ăn sẵn khác nhau chế từ thịt lợn. Tôi đã rất thán phục trước công nghệ chế biến thực phẩm ấn tượng của người châu Âu. Trong khi đó, Việt Nam cũng nuôi nhiều lợn và thịt lợn là thức ăn chính trong mâm cơm của mỗi người Việt mà món chế biến sẵn từ thịt lợn của Việt Nam bán ngoài thị trường chỉ có giò, chả, nem chạo, lạp xưởng, thịt quay, dồi, đếm chưa đủ mười món cả thảy. Điều này phải chăng do chúng ta còn thiếu sáng tạo, hay vì chúng ta không có một nền công nghiệp chế biến thực phẩm nói chung và thịt lợn nói riêng?

Hàng thủ công

Chợ trời Figuerres còn tươi mát, sinh sôi bởi các hàng bán hoa xen giữa các hàng thực phẩm. Có nhiều loại hoa, cây nhỏ trang trí trên cửa sổ hoặc lan can như vạn niên thanh, dâm bụt, đỗ quyên, xương rồng, cúc, dạ yến thảo, lan, thạch thảo, hoa hồng, hồng môn, thiên tuế, huệ, lan Ý, hoa bỏng, uất kim hương, oải hương... Người Pháp, Tây Ban Nha và người châu Âu nói chung rất yêu hoa và cây cảnh, họ đặc biệt chú ý đến việc trang trí cho bậu cửa sổ bằng hoa tươi.

Đi trên đường phố châu Âu trong các khu dân cư, tôi thích nhất được đi bộ nhẩn nha ngắm nhìn những ô cửa sổ trông ra phố luôn đặt các chậu hoa nhỏ rực rỡ hoa tươi “chiêu đãi” mắt du khách qua đường. Hoa trên bậu cửa sổ các gia đình châu Âu luôn kín hoa từ gốc đến ngọn, những đóa hoa hào phóng nở hết mình thể hiện sức sống mạnh mẽ, khiến những ô cửa sổ có vẻ đẹp hết sức lãng mạn.

Những ô cửa sổ với các chậu hoa xinh đẹp ấy còn thể hiện tâm hồn phong phú, trẻ trung và đôi bàn tay chăm chút của người chủ gia đình. Đi qua những ô cửa sổ tràn ngập hoa tươi, chắc chắn chủ nhân của ngôi nhà là phụ nữ, hoặc đó là một cặp vợ chồng hạnh phúc, chứ không phải gia chủ là đàn ông độc thân. Bởi lẽ thường, đàn ông vun tiền, đàn bà vun hoa.

Hàng trái cây

Thu hút không kém là gian hàng bán đồ thủ công ở chợ trời Figuerres. Những chiếc làn cói, giỏ đan bằng nhành liễu, giỏ đựng bánh mì, đựng trái cây, hoặc ống đựng nĩa bằng gỗ, đĩa gỗ, thìa đảo trứng bằng gỗ, muỗng gỗ, lót cốc bằng cói, đay... thật đáng yêu và sẵn lòng chiều chuộng các bà nội trợ mơ mộng. Vẻ đẹp tự nhiên của chất liệu cùng với kiểu dáng đồng quê châu Âu khiến cho những món đồ thủ công này luôn trường tồn và giữ vị trí quan trong trong những căn bếp Âu. Một chiếc giỏ đan bằng nhành liễu đựng đầy trái cây, rau củ có lẽ là hình ảnh ấm áp ngọt ngào nhất trong những căn bếp Âu.

Đùi lợn hun khói

Xách nặng túi đựng trái cây và rau củ, tôi vẫn chưa muốn rời chợ trời Figuerres. Biết bao giờ tôi mới có dịp trở lại nơi này, để tận hưởng không khí mua bán vui vẻ, ấm nồng hạnh phúc như thế. Một không khí rất châu Âu mà lại vô cùng gần gũi, thân thương với một người châu Á như tôi. Cũng có thể vì đây cũng là chợ trời, cách bày hàng tràn lan từ dưới nền đất lên tới quầy kệ cũng giông giống như chợ trời Việt nên đã níu giữ tình cảm của tôi thật bền như thế.

Hàng cá

Hàng ốc sên

Chợ trời Âu là nơi để nông dân có thể bán trực tiếp nông sản của mình tới tay người tiêu dùng, khuyến khích người nông dân gắn bó với ruộng đồng và công việc của mình, cũng là nơi để người mua tìm đến cảm giác mua được những món thực phẩm được sản xuất thủ công, chứ không phải loại thực phẩm sản xuất công nghiệp hóa hoặc biến đổi gen. Một cảm giác an toàn và thích thú, sự giao lưu gần gũi và hiệu quả giữa người sản xuất và người tiêu thụ.