"Bom nợ" 300 tỷ USD của ông lớn địa ốc Trung Quốc sắp nổ, ai bị ảnh hưởng?

"Sự sụp đổ của Evergrande sẽ là phép thử lớn nhất mà hệ thống tài chính của Trung Quốc phải đối mặt trong nhiều năm trở lại đây", Mark Williams, trưởng nhóm chuyên gia kinh tế châu Á tại Capital Economics, nhận định.

Vì sao nên nỗi?

Sau khi liên tục tăng trưởng nhanh chóng trong nhiều năm và dồn dập mua tài sản vào thời điểm kinh tế Trung Quốc bùng nổ, Evergrande hiện ngập trong "núi" nợ 300 tỷ USD.

Tập đoàn bất động sản mắc nợ nhiều nhất thế giới này đang chật vật trả nợ cho các nhà cung cấp của mình. Nhiều tuần qua, giới đầu tư được cảnh báo tới hai lần về nguy cơ Evergrande có thể vỡ nợ.

Ngày 14/9, Evergrande cho biết doanh số bán bất động sản của họ có thể tiếp tục giảm mạnh trong tháng này sau khi đã tụt dốc trong nhiều tháng trước. Tình hình dòng tiền của tập đoàn vì thế cũng ngày càng tồi tệ.

Evergrande là tập đoàn bất động sản khổng lồ và có tầm ảnh hưởng lớn, nên nếu sụp đổ, nó có thể gây thiệt hại không chỉ cho nền kinh tế Trung Quốc mà còn lan ra cả nước ngoài.

Giới nhà băng đã triển khai các biện pháp ứng phó khi nhận thấy tình trạng dòng tiền xấu đi của tập đoàn. Một số ngân hàng ở Hồng Kông, bao gồm HSBC và Standard Chartered, đều từ chối gia hạn các khoản vay mới cho người mua hai nhà tại hai dự án khu dân cư chưa hoàn thành của Evergrande, Reuters cho biết.

Các cơ quan xếp hạng nhiều lần hạ xếp hạng của tập đoàn này với lý do liên quan tới vấn đề thanh khoản của công ty. Vấn đề của Evergrande trở nên trầm trọng vào năm ngoái khi Trung Quốc ban hành quy định nhằm kiềm soát chi phí đi vay của các công ty bất động sản. Theo đó, Trung Quốc đưa ra mức nợ trần dựa trên dòng tiền mặt, tài sản và vốn của doanh nghiệp.

Giá cổ phiếu của Evergrande lao dốc gần 80% kể từ đầu năm nay. Giao dịch trái phiếu của tập đoàn cũng liên tục bị các sàn giao dịch chứng khoán Trung Quốc tạm dừng trong những tuần qua.

Evergrande làm gì?

Thương hiệu Evergrande xuất hiện ở khắp mọi nơi. Hoạt động kinh doanh chính của tập đoàn là bất động sản và nó là công ty bất động sản lớn thứ hai Trung Quốc tính về doanh số bán hàng.

Evergrande sở hữu hơn 1.300 dự án bất động sản ở khắp 280 thành phố tại Trung Quốc. Mảng quản lý dịch vụ bất động sản của tập đoàn tham gia vào gần 2.800 dự án ở hơn 310 thành phố tại quốc gia này.

Tập đoàn có 7 công ty con hoạt động ở nhiều lĩnh vực như xe điện, chăm sóc sức khỏe, sản phẩm tiêu dùng, sản xuất video và truyền hình và điều hành công viên giải trí.

Tập đoàn cho biết họ có 200.000 nhân viên nhưng lại gián tiếp tạo ra hơn 3,8 triệu việc làm mỗi năm.

Cổ phiếu và trái phiếu của Evergrande được đưa vào các chỉ số trên khắp châu Á.

Evergrande sụp đổ, ai sẽ bị ảnh hưởng?

Nếu Evergrande sụp đổ, các bên sẽ bị ảnh hưởng bao gồm ngân hàng, nhà cung cấp, người mua nhà và nhà đầu tư. Tuần này, tập đoàn đã lên tiếng cảnh báo những rắc rối của họ có thể dẫn đến nguy cơ vỡ nợ trên diện rộng.

Evergrande cho biết nếu họ không thể trả nợ, nó sẽ dẫn đến tình trạng vi phạm chéo, một tình huống xảy ra khi người đi vay vỡ nợ tại một hợp đồng vay khác.

Ngân hàng

Ngân hàng sẽ là một trong những ngành đầu tiên bị ảnh hưởng nếu sự sụp đổ của Evergrande gây ra bất kỳ tác động lây lan nào trong lĩnh vực bất động sản ở Trung Quốc, ông Williams của Capital Economics cho biết.

"Việc ngành ngân hàng thất bại do sự sụp đổ của các doanh nghiệp bất động sản lớn là kịch bản khả dĩ nhất và duy nhất có thể dẫn đến một cuộc "hạ cánh cứng" của Trung Quốc. Và việc các thị trường tài chính hiện không phát tín hiệu báo động không có nghĩa là kịch bản đó sẽ không xảy ra", theo ông Williams.

Dòng người tập trung trước trụ sở Evergrande, ở Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, yêu cầu Evergrande trả tiền (Ảnh: Reuters).

Người mua nhà và nhà đầu tư

Những ngày gần đây, các cuộc biểu tình của người mua nhà và nhà đầu tư liên tục nổ ra ở một số thành phố, dấy lên lo ngại về nguy cơ bất ổn xã hội.

Đầu tuần này, khoảng 100 nhà đầu tư đã có mặt ở trụ sở chính của Evergrande tại Thâm Quyến, yêu cầu tập đoàn hoàn trả các khoản vay đối với những sản phẩm tài chính quá hạn, Reuters đưa tin.

Tâm lý lo sợ đã lan sang thị trường trái phiếu lợi suất cao của châu Á. Theo TS Lombard, lợi suất trên thị trường trái phiếu nước ngoài của châu Á, do các công ty bất động sản thống trị, đã tăng mạnh lên mức trung bình 13%. Điều này cũng có nghĩa là các nhà đầu tư nước ngoài đang rơi vào tình trạng thua lỗ.

"Trong trường hợp có cứu trợ thì các cổ đông nước ngoài gần như sẽ chẳng nhận được gì khi các tài sản của Evergrande được rao bán. Có khả năng lợi ích của các bên cho vay trong nước, gồm hộ gia đình và ngân hàng, sẽ được bảo vệ bằng chính lợi ích mà các cổ đông và trái chủ nước ngoài đáng lẽ nhận được", TS Lombard cho biết.

Nhà cung cấp

Sự thất bại của Evergrande cũng có thể ảnh hưởng đến nhiều ngành công nghiệp khác nếu các nhà cung cấp không được trả tiền. Theo S&P Global Ratings, nhằm duy trì lượng tiền mặt để hoàn trả các khoản vay, Evergrande có thể đang cố thuyết phục các nhà cung cấp và nhà thầu của mình chấp nhận tài sản vật chất như một cách để thanh toán.

Trong báo cáo tháng 8, S&P ước tính trong 12 tháng tới, Evergrande sẽ phải trả hơn 240 tỷ nhân dân tệ (37,16 tỷ USD) cho các nhà thầu, trong đó có khoảng 100 tỷ Nhân dân tệ sẽ đến hạn thanh toán trong năm nay.

Cơ quan xếp hạng Fitch cho biết giới nhà băng có thể cũng bị ảnh hưởng gián tiếp khi các nhà cung cấp cho Evergrande chưa được thanh toán tiền.

Evergrande quá lớn để sụp đổ?

Chính phủ Trung Quốc có thể can thiệp vào vụ việc của Evergrande vì tập đoàn này đóng vai trò quan trọng với ngành bất động sản, theo giới phân tích.

"Evergrande là một tập đoàn bất động sản quan trọng và nếu có chuyện gì xảy ra với họ, đó sẽ là một tín hiệu quan trọng. Tôi tin rằng chính phủ, thậm chí ngân hàng trung ương, sẽ có một số biện pháp để cứu trợ Evergrande", ông Dan Wang, chuyên gia kinh tế tại Hang Seng Bank, nói.

Tuy nhiên, các nhà phân tích khác cho rằng khả năng tập đoàn này tái cấu trúc sẽ cao hơn.

"Khả năng cao nhất là tập đoàn thực hiện tái cấu trúc, trong đó các công ty bất động sản khác sẽ tiếp quan các dự án chưa hoàn thành của Evergrande để đổi lấy một phần quỹ đất", ông Williams của Capital Economics cho biết.

Nhiều khả năng chính phủ sẽ ưu tiên người mua nhà và ngân hàng so với các bên khác, theo Williams. "Ưu tiên hàng đầu của các nhà hoạch định chính sách sẽ là hộ gia đình đã nộp tiền đặt cọc mua nhà tại các dự án chưa hoàn thành. Theo đó, các chủ nợ khác của công ty sẽ bị thiệt hại".

Ngân hàng đầu tư Natixis cho biết chính phủ Trung Quốc sẽ tránh để xảy ra rủi ro hệ thống trước thềm Đại hội Đại biểu toàn quốc năm 2022.

Theo Dân trí

Tin tức kinh tế ngày 18/9: Philippines, Trung Quốc tăng mua gạo Việt Nam

Tổ trọng tài người UAE điều khiển trận tuyển Việt Nam - Trung Quốc

Các công ty dầu khí nhà nước Trung Quốc đang đối mặt với quá trình chuyển đổi năng lượng

Giới kinh doanh bất ngờ với chủng loại dầu thô bán ra từ kho dự trữ chiến lược của Trung Quốc

Trung Quốc tạm dừng nhập khẩu thanh long tại cầu phao tạm Đông Hưng

Khởi tố hình sự chủ kho hàng giả người Trung Quốc

"Gọng kìm" mới của Mỹ đối phó Trung Quốc