Bộ Xây dựng lấy ý kiến bãi bỏ loạt điều kiện trong đào tạo lái xe

Cắt giảm điều kiện và thủ tục trong đào tạo lái xe

Theo Quyết định số 1757/QĐ-TTg ngày 18/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ rà soát, đề xuất phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý. Với đào tạo lái xe - lĩnh vực liên quan trực tiếp tới hàng triệu người dân và doanh nghiệp - Bộ Xây dựng đã đề xuất bãi bỏ khoảng 30% điều kiện đầu tư, kinh doanh, tương đương 10 điều kiện cụ thể.

Nổi bật trong nhóm điều kiện được bãi bỏ là các yêu cầu mang tính hình thức hoặc không còn phù hợp với thực tế. Ví dụ, quy định người đứng đầu cơ sở đào tạo lái xe bắt buộc phải là hiệu trưởng hoặc giám đốc được bãi bỏ, thay vào đó chỉ cần người đại diện hợp pháp chịu trách nhiệm trước pháp luật. Hay yêu cầu phải có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý giáo dục nghề nghiệp cũng được đề xuất xóa bỏ.

Với đào tạo lái xe - lĩnh vực liên quan trực tiếp tới hàng triệu người dân và doanh nghiệp - Bộ Xây dựng đã đề xuất bãi bỏ khoảng 30% điều kiện đầu tư, kinh doanh, tương đương 10 điều kiện (Ảnh minh họa).

Ở khía cạnh cơ sở vật chất, nhiều quy định về diện tích tối thiểu cũng được điều chỉnh linh hoạt hơn. Cụ thể, quy định cơ sở đào tạo phải có diện tích đất tối thiểu 1.000 m² sẽ không còn bắt buộc, mà chỉ yêu cầu có đủ hệ thống phòng học theo quy mô đào tạo. Điều kiện diện tích phòng học không nhỏ hơn 48 m²/phòng cũng được loại bỏ, nhằm tạo điều kiện cho các cơ sở nhỏ nhưng vẫn đủ năng lực hoạt động.

Một số quy định về phương tiện và sân bãi tập lái cũng được bãi bỏ hoặc đơn giản hóa. Chẳng hạn, cơ sở không còn bị ràng buộc tỷ lệ ô tô tải từ 2.500 - 3.500 kg chiếm tối đa 30% tổng số xe tập lái, hay việc bắt buộc phải có nhà chờ với ghế ngồi tại sân tập. Các quy định về số lượng xe sát hạch, sân sát hạch được sử dụng đồng thời cho đào tạo và sát hạch cũng được nới lỏng.

Đáng chú ý, Bộ Xây dựng cũng đề xuất bỏ quy định giáo viên dạy lái xe phải có giấy phép lái xe tương ứng hạng xe đào tạo trở lên hoặc có số năm kinh nghiệm lái xe nhất định. Thay đổi này mở rộng nguồn nhân lực tham gia giảng dạy, đồng thời giảm rào cản cho các cơ sở đào tạo trong tuyển dụng.

Cùng với việc cắt giảm, dự thảo Nghị định bổ sung một quy định mới gắn với chuyển đổi số. Theo đó, các cơ sở đào tạo lái xe sẽ phải có hệ thống ứng dụng định danh và xác thực điện tử để nhận diện chính xác học viên từ khâu đăng ký học đến khi đăng ký sát hạch. Yêu cầu này vừa phòng ngừa tiêu cực, gian lận, vừa tạo tiền đề xây dựng hệ thống dữ liệu số xuyên suốt, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Ban Chấp hành Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Không chỉ dừng ở việc cắt giảm điều kiện, Bộ Xây dựng còn đề xuất điều chỉnh hàng loạt thủ tục hành chính. Các thủ tục như cấp giấy phép đào tạo lái xe, cấp phép xe tập lái, bổ sung hoặc cấp lại xe tập lái, cấp lại giấy chứng nhận giáo viên dạy thực hành đều được tinh giản. Dự thảo bổ sung hình thức nộp hồ sơ trực tuyến, rút ngắn thời gian giải quyết và công nhận giá trị pháp lý của hồ sơ điện tử tương đương bản giấy. Điều này giúp giảm chi phí, thời gian cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời tạo môi trường minh bạch, hiện đại trong quản lý nhà nước.

Phân định rõ thẩm quyền quản lý và kỳ vọng hiệu quả

Một điểm quan trọng khác trong dự thảo là việc sửa đổi thẩm quyền quản lý nhà nước về sát hạch và đào tạo lái xe. Theo đó, từ ngày 1/3/2025, Bộ Công an chính thức đảm nhận quản lý nhà nước về sát hạch, cấp giấy phép lái xe, trong khi Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm về công tác đào tạo lái xe.

Quy định này được xây dựng trên cơ sở Nghị định số 02/2025/NĐ-CP và Nghị định số 33/2025/NĐ-CP của Chính phủ, đồng thời phù hợp với Kết luận số 121-KL/TW và Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước. Việc phân định rõ chức năng giữa hai Bộ giúp tránh chồng chéo, nâng cao hiệu quả quản lý, đồng thời bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, những thay đổi nêu trên sẽ tác động mạnh đến lĩnh vực đào tạo lái xe. Việc bãi bỏ các quy định cứng nhắc, thiếu thực tiễn sẽ giúp giảm chi phí đầu tư, khuyến khích nhiều cơ sở tham gia, từ đó tăng cạnh tranh và chất lượng dịch vụ. Trong khi đó, việc áp dụng công nghệ số trong quản lý học viên và hồ sơ hành chính sẽ nâng cao tính minh bạch, hạn chế tiêu cực, đảm bảo quyền lợi người học.

Theo thống kê mới nhất, cả nước hiện có 371 cơ sở đào tạo lái xe ô tô và 154 trung tâm sát hạch lái xe ô tô. Đội ngũ giáo viên dạy thực hành lái xe khoảng 48.419 người, với 40.682 xe tập lái các hạng, phần lớn có niên hạn dưới 10 năm. Trong khoảng ba tháng (từ 19/4 đến 30/7/2025), lực lượng Cảnh sát giao thông đã tổ chức 2.001 kỳ sát hạch, tiếp nhận 713.197 hồ sơ, với tỷ lệ đạt khoảng 69,7%.

Tại thời điểm chuyển giao trách nhiệm quản lý sát hạch (tháng 3/2025), cả nước có khoảng 705.000 học viên đã hoàn thành chương trình đào tạo nhưng chưa được sát hạch, cấp giấy phép lái xe. Trong đó, còn tồn gần 36.840 hồ sơ đã hoàn tất đào tạo trước ngày 1/3/2025 nhưng chưa được sát hạch, chủ yếu là hạng C với khoảng 26.502 hồ sơ, chiếm 72,6%.

Với quy mô và áp lực như vậy, việc bãi bỏ những điều kiện không cần thiết và áp dụng công nghệ số được kỳ vọng sẽ giảm chi phí, thúc đẩy sự tham gia của nhiều cơ sở đào tạo, tạo môi trường cạnh tranh, đồng thời nâng cao tính minh bạch và chất lượng đào tạo.

Bộ Xây dựng cho biết sẽ tiếp tục lắng nghe ý kiến đa chiều từ các bộ, ngành, doanh nghiệp, hiệp hội và người dân để hoàn thiện dự thảo. Nếu được ban hành, nghị định sửa đổi sẽ đánh dấu bước chuyển quan trọng trong quản lý đào tạo lái xe từ bước “tiền kiểm” cứng nhắc sang quản lý hậu kiểm thông qua công nghệ - phù hợp xu hướng quốc tế, đem lại lợi ích thực chất cho người dân, doanh nghiệp và Nhà nước.