Bộ trưởng LĐ-TB&XH lý giải vì sao làn sóng rút BHXH một lần ngày càng gia tăng

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Tình trạng gia tăng số lao động rút bảo hiểm xã hội một lần là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm và đặt câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH sáng 6/6.

Đại biểu Trần Thị Diệu Thuý, Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM cho biết thời gian gần đây làn sóng rút bảo hiểm không những không giảm mà tăng cao, đặc biệt giai đoạn gần đây khi thông tin về việc sửa đổi Luật Bảo hiểm được công bố.

Qua nắm bắt, vấn đề công nhân băn khoăn vẫn là bất an với các chính sách bảo hiểm xã hội. Họ lo sợ chính sách mới sẽ hạn chế quyền tự quyết và mức lương hưu thấp không đủ sống. Vị đại biểu Quốc hội TP HCM đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết giải pháp giải quyết vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (Đoàn Tiền Giang) cũng đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp căn cơ trong sửa luật để giải quyết thực tế lao động nữ trẻ rút bảo hiểm xã hội một lần.

Trả lời các đại biểu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, trước năm 2019, số rút bảo hiểm bình quân một năm khoảng 500.000 người nhưng đến năm 2023 con số này tăng lên gần 900.000 người. "Nếu tình trạng rút bảo hiểm một lần này không được hạn chế lại, giảm bớt đi thì sau này sẽ khó đảm bảo an sinh xã hội và hệ thống chính sách an sinh xã hội khó đảm đương được tính bền vững" - Bộ trưởng nói.

Phân tích lý do vì sao rút bảo hiểm một lần thời gian vừa qua tăng lên, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, trước hết do người lao động thu nhập thấp, khó khăn nên nghĩ ngay đến rút BHXH một lần. “Tôi đã để ý kỹ và nghiên cứu kỹ vấn đề này, tuyệt đại bộ phận rút bảo hiểm một lần là rơi vào công nhân lao động, công chức, viên chức rất ít” - Bộ trưởng chia sẻ.

Cùng với việc đối tượng rút BHXH một lần gia tăng ở công nhân, theo Bộ trưởng, vấn đề đáng lưu ý khác là việc rút bảo hiểm một lần gia tăng ở khu vực phía Nam, chiếm tới 72%, phía Bắc và miền Trung ít hơn.

Tiếp tục lý giải vì sao rút bảo hiểm một lần tăng lên, Bộ trưởng nhấn mạnh, không có một quốc gia nào mà có cơ chế rút bảo hiểm một lần dễ dàng như Việt Nam. Tư lệnh ngành LĐ-TB&XH chia sẻ, một chuyên gia được Liên hợp quốc đánh giá là người giỏi nhất trong lĩnh vực bảo hiểm đã nhận xét Việt Nam “hào phóng quá” trong việc cho rút bảo hiểm một lần.

Phân tích thêm, Bộ trưởng cho biết thông lệ quốc tế chỉ cho rút chủ yếu trong 2 trường hợp: Một là khi mắc bệnh nan y; hai là chuyển sang định cư ở nước ngoài. Còn ở nước ta thì rút tự do.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng chỉ ra, quyền lợi khi rút rất cao, đóng có 8% nhưng được hưởng toàn bộ phần đóng của Nhà nước, của doanh nghiệp. “Thực ra phải hiểu rằng số đóng của Nhà nước và doanh nghiệp cũng là cho người lao động, nên dẫn đến nhiều trường hợp có khi chưa muốn rút nhưng thấy lợi ích tốt hơn nên rút, sau đó một thời gian lại tham gia” - Bộ trưởng nhìn nhận.

Vẫn theo tư lệnh ngành LĐ-TB&XH, một nguyên nhân nữa là do chúng ta làm chưa tốt việc tổ chức tuyên truyền, vận động. Bộ trưởng ví dụ, tại TP Hà Nội vừa rồi cứ 10 người đi rút thì vận động, thuyết phục 6 người trở lại không rút nữa. Vào một số doanh nghiệp ở TP HCM, Đồng Nai thấy nếu như khi công nhân đến chúng ta tuyên truyền, vận động thì có một tỷ lệ không rút nữa.

Về giải pháp, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho biết cần sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội theo hướng không hạn chế quyền, tăng quyền lợi cho người đóng. Tại Kỳ họp tới, Quốc hội sẽ bàn các phương án khác nhau để có những quy định xử lý vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần hiệu quả nhất.