Al-Assad phải bị đánh bại trước IS?

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu tuyên bố: “Ankara chỉ cho quân qua Syria nếu chiến dịch không kích nhắm vào cả IS lẫn quân đội của Tổng thống Syria Al-Assad”.

Sau một thời gian “bịt tai” trước tiếng kêu cứu của những người Kurds ở Syria và sự nài nỉ của các đồng minh, Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ vừa chính thức tuyên bố nước này sẽ không tham gia vào “cuộc phiêu lưu” ở Syria nếu cộng đồng quốc tế không có những động thái cần thiết và đưa ra một chiến lược toàn diện.

Phát biểu tại một cuộc họp của Đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền ngày hôm qua, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu, khẳng định Ankara chỉ có thể tham gia liên minh quốc tế nếu liên minh này đồng ý thiết lập một khu vực an toàn hoặc một khu vực cấm bay ở Syria.

Tuyên bố trên của ông Davutoglu được đưa ra trong bối cảnh các tướng lĩnh quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ chuẩn bị khởi động các cuộc đàm phán về việc Ankara tham gia cuộc chiến chống IS.

“Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” là những gì đang diễn ra giữa Washington và Ankara. Hôm 13/10, Mỹ tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ cho phép họ sử dụng các khu căn cứ quân sự, nhất là căn cứ Incirlik, cho các chiến đấu cơ của liên quân để chống IS. Nhưng hôm sau, phía Ankara đã bác bỏ thông tin trên, khẳng định rằng chỉ cho phép sử dụng khu căn cứ trên nhằm mục đích nhân đạo và hậu cần. Bất chấp những lời kêu gọi khẩn thiết của người dân Kurds và của liên minh, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vẫn cắm chân tại chỗ ở biên giới, ngắm nhìn xung đột diễn ra tại Kobani từ xa.

Trong hơn một tuần qua, cộng đồng người Kurds ở Thổ Nhĩ Kỳ đã xuống đường biểu tình bạo động, khiến hàng chục người thiệt mạng và hàng nghìn công trình xây dựng bị phá hủy, trước thái độ chần chừ của Thổ Nhĩ Kỳ trong chống lại cuộc tấn công của IS tại Kobani - nơi có đa số người Kurds sinh sống. Thậm chí tại tỉnh Hakkari ở miền đông nam, Đảng Công nhân Kurdistan (PKK) đã nổ súng vào một chốt quân sự trong khu vực. Để đáp trả, ngày 13/10, các chiến đấu cơ của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã ném bom các phần tử đòi ly khai ở khu vực này.

Lập trường của Thổ Nhĩ Kỳ đã bị nhiều ý kiến chỉ trích, cho rằng Ankara đang quá bị ám ảnh bởi mục tiêu lật đổ chế độ của Tổng thống Syria Al-Assad. Tiếp đến là ngăn chặn bằng mọi giá sự hình thành khu tự trị người Kurds tại Syria.

Để thoát khỏi bế tắc, Tổng thống Erdogan dường như đang tiến hành một chiến lược khá mạo hiểm. Đó là để cho Kobani rơi vào tay quân IS và sẽ đặt mình vào vị thế người “cứu rỗi”. Binh lính Thổ Nhĩ Kỳ lúc đó sẽ được triển khai một cách chính thức để quét sạch quân IS, nhưng cũng đồng thời để thiết lập ở đó “vùng an toàn” nổi tiếng của mình, đặt dấu chấm hết giấc mơ một khu tự trị Kurds tại Syria. Đây là “một mũi tên trúng hai đích” của Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngày sau tuyên bố của Ankara, chính quyền Syria đã phản ứng mạnh mẽ. Bộ Ngoại giao Syria hôm qua nhấn mạnh rằng Damas không chấp nhận việc lập ra các vùng đệm ở bất cứ nơi nào tại Syria và bất kể căn cứ vào lý do gì.

Tại cuộc họp với Tư lênh quân đội các nước trong liên minh chống tổ chức IS tại Washington ngày 14/10, Tổng thống Mỹ Obama khẳng định trước mắt ông quan tâm đến việc tiêu diệt IS hơn là chế độ của Tổng thống Al-Assad.