"Nhiều người hỏi tôi liệu có xảy ra chiến tranh hay không?"

Diễn biến biển Đông đã và đang phức tạp khi chủ quyền biển đảo của Việt Nam đang bị xâm phạm. Thời của ông khi đất nước đấu tranh chống giặc ngoại xâm với tinh thần dân tộc cao, thanh niên nô nức tòng quân khiến kẻ thù khiếp sợ. Nếu bây giờ, khi đất nước lâm nguy thì chúng ta có thể hiệu triệu được sức mạnh của toàn dân, nhất là với lớp trẻ không, thưa ông?

Ông Vũ Mão: Nhìn từ lịch sử của dân tộc ta, đoàn kết là một yếu tố quan trọng và quyết định sự sinh tồn của đất nước. Chúng ta có 54 dân tộc anh em và trải qua hàng ngàn năm chống quân xâm lược, Việt Nam đã trở thành mảnh đất giàu truyền thống cách mạng. Để có một Việt Nam thống nhất và hùng mạnh như ngày nay, các thế hệ người Việt đã phải trả giá rất đắt.

Vì thế, hơn bao giờ hết, thế hệ trẻ Việt Nam đã và đang gánh trọng trách với lịch sử: Giữ vững đất nước, chủ quyền, biên giới, biển đảo; Tiếp tục xây dựng đất nước giàu mạnh hơn.

Tinh thần yêu nước trong mỗi con người là bất diệt, vì thế hãy tin rằng khi đất nước lâm nguy, chúng ta sẽ đoàn kết để tiếp tục tạo ra sức mạnh nội lực, cống hiến để xứng đáng với các thế hệ cha ông.

Ông Vũ Mão - nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội.

Ông đánh giá như thế nào về hành động người dân biểu tình yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan khỏi địa phận biển của Việt Nam và đỉnh điểm tại Bình Dương đã xảy ra việc công nhân tự ý bỏ việc, đập phá nhà máy Trung Quốc?

Ông Vũ Mão: Theo tôi không nên có những thái độ ứng xử có tính bài xích người Trung Quốc trên đất nước của chúng ta, dù nhìn ở góc độ nào thì những hành động như vậy cũng chỉ đổ thêm dầu vào lửa, làm cho nhiều người dân Trung Quốc càng nghĩ sai về nhân dân Việt Nam.

Gây ra căng thẳng trên biển Đông là do lãnh đạo Trung Quốc, còn người dân Trung Quốc vẫn rất tốt, cho nên chúng ta phải thật bình tĩnh để có những biện pháp tuyên truyền phù hợp cho người Trung Quốc hiểu rõ bản chất sự việc. Tôi tin rằng người Trung Quốc cũng rất yêu hòa bình, bởi vì họ đã từng hứng chịu chiến tranh, họ hiểu giá trị của cuộc sống này, những tranh chấp không đáng có và quá phi lý như vậy cần phải chấm dứt càng sớm càng tốt.

Như vậy, chúng ta phải lên án mạnh mẽ để ngăn chặn mưu đồ xấu Trung Quốc nhưng cũng đồng thời phải giữ hòa khí tránh những đụng độ trên biển Đông, thưa ông?

Ông Vũ Mão: Người dân Việt Nam và nhân dân Trung Quốc chẳng ai muốn có chiến tranh cả. Ở trên mạng, một số trang Trung Quốc cho rằng hơn 90% người dân Trung Quốc ủng hộ sử dụng quân sự với Việt Nam, thực chất chỉ là một sự dối trá.

Chúng ta phải đặt câu hỏi ngược lại: Liệu người Trung Quốc thực sự muốn có chiến tranh? Chiến tranh thì họ được gì ngoài mất mát đau thương? Việt Nam cũng vậy, đất nước đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh, vì thế chúng ta luôn quý trọng cuộc sống hòa bình và sẽ làm tất cả những gì có thể để giữ yên bờ cõi với những phương cách ứng xử trong hòa bình. Bởi vậy khi nhiều người lo ngại đã hỏi tôi: Liệu chiến tranh có xảy ra không? Tôi đã trả lời rằng điều ấy sẽ không xảy ra.

Tôi cũng đề nghị, bằng nhiều biện pháp, cần phải thông tin tuyên truyền để người dân Trung Quốc thực sự hiểu rõ, quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam. Hãy để người dân Trung Quốc hiểu, khu vực đặt giàn khoan 981 là một sự xâm phạm nghiêm trọng đối với chủ quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam. Hãy để người dân Trung Quốc thấy rằng, nhiều trang mạng ở nước họ đang nói dối, bôi nhọ người dân và đất nước Việt Nam luôn yêu chuộng hòa bình.

Tôi nghĩ rằng, trước việc Trung Quốc leo thang ở biển Đông, nhân dân Việt Nam chúng ta càng cần nêu cao tinh thần đồng tâm nhất trí, đoàn kết một lòng, tin tưởng ở sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước ta. Đồng thời chúng ta kêu gọi nhân dân các nước trên thế giới hiểu rõ sự thật, hết lòng ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của chúng ta. Chúng ta kiên quyết đấu tranh và có sự liên kết chặt chẽ trong khối Asean thì chắc chắn Trung Quốc cũng phải nhận ra lẽ phải, không thể có những việc làm vô đạo lý như vậy.

Vậy khi chúng ta áp dụng mọi biện pháp hòa bình mà Trung Quốc vẫn nghênh ngang, tiếp tục có hành động gây hấn thì phải ứng xử thế nào, thưa ông?

Ông Vũ Mão: Vừa qua, thái độ của Đảng và Nhà nước Việt Nam đã rất cương quyết và đúng đắn. Quan điểm là bảo vệ từng lãnh hải, vùng biển của mình. Ngày 11/5, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24 tại thủ đô Nay Pyi Taw của Myanmar và có bài phát biểu quan trọng về tình hình biển Đông đã đánh giá đúng tâm tư, nguyện vọng của người dân Việt Nam. Đây là lần đầu tiên sau 20 năm, ASEAN đã có một tuyên bố chung và vấn đề biển Đông. Đó là một tín hiệu đáng mừng. Việt Nam đang làm đúng và cần phải mạnh mẽ hơn nữa.

Tôi kiến nghị lãnh đạo Đảng và Nhà nước cần phát huy khối đại đoàn kết dân tộc để nhân dân chúng ta hiểu rõ và đúng đắn nhất về vùng biển, lãnh thổ của Việt Nam cũng như những quy định về luật pháp quốc tế. Việc người dân biểu tình ôn hòa là đúng đắn nhưng chúng ta không nên có những hành động cực đoan với người Trung Quốc tại Việt Nam.

Tôi xin nhấn mạnh lại, nhân dân Việt Nam và nhân dân Trung Quốc là anh em, là bạn bè láng giềng. Điều quan trọng nhất bây giờ là Trung Quốc cần rút giàn khoan ra khỏi vùng biển Việt Nam để tránh những đụng độ không đáng có. Về phía Việt Nam, trong lúc này vẫn phải giữ thái độ bình tĩnh, kiên trì. Cuộc đấu tranh này còn lâu dài, phải tỉnh táo và sáng suốt.

Tôi tin chúng ta sẽ giải quyết được vấn đề này một cách tốt đẹp nhất mà không ảnh hưởng đến tinh thần hòa bình của nhân dân hai nước và quốc tế.

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!

Thảo Phượng