Đừng cả tin vào ozone!

Từ cuối năm 2012, nhiều vụ việc liên quan đến thực phẩm ủ thuốc sâu, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc vươn, hay hoa quả được tiêm hóa chất thúc chín, phun thuốc ép chín khiến người tiêu dùng hoang mang. Nhiều gia đình đã chuyển sang tự cung tự cấp. Có nhà thì đặt rau, củ, quả, thực phẩm ở quê gửi lên ăn cả tuần. Nhiều bà nội trợ thì cố gắng dành dụm tiền để mua bằng được chiếc máy rửa rau ozone với những lời quảng cáo là sản phẩm hữu dụng với các gia đình trong tình trạng rau quả thực phẩm bị ô nhiễm và bảo quản bằng thuốc bảo quản, hóa chất, diệt khuẩn, loại bỏ thuốc trừ sâu và làm sạch các chất bảo vệ thực vật...

Chỉ vì nghe quảng cáo

Lợi dụng lòng tin của những người tiêu dùng có tí am hiểu về máy khử độc, nhiều cơ sở bán máy sục ozone đã phóng đại công năng của chúng lên làm người tiêu dùng “giàu trí tưởng bở”. Các cơ sở bán máy đã dùng mọi chiến thuật để qua mắt người tiêu dùng, làm họ lầm tưởng rằng, chiếc máy này như một phép màu nhiệm, nó có thể đánh bật mọi độc tố trong thực phẩm. Thế là họ ồ ạt đi mua theo một trào lưu. Tát nước theo mưa, nhiều công ty làm hàng giả, hàng nhái, nhập lậu về bán trên thị trường. Nhiều bà con đã bị mắc lừa mà không hề hay biết.

Bà Trần Thanh Hạnh, 67 tuổi, hiện đang sống tại Kim Liên (Hà Nội) đã không ngần ngại bỏ số tiền hơn 2 triệu đồng để mua một máy khử độc thực phẩm bằng khí ozone của một nhóm nhân viên tiếp thị bán dạo. Họ đến tận nhà chào mời và biểu diễn với lời quảng cáo rằng, ozone có thể phân hủy toàn bộ thuốc bảo quản thực phẩm trên rau, củ, quả. Thế là đi chợ về bà phải bỏ toàn bộ thực phẩm vào để sục khí ozone. Khi tôi hỏi bà rằng: “Bà có biết khí ozone là gì không?”. Bà trả lời: “Chịu chết, thực ra tôi cũng không biết phải sục trong bao lâu, chỉ biết rằng, cái máy này sẽ sục hết thuốc sâu trong rau củ thì tôi mua, còn họ bảo cứ sục càng lâu càng sạch”.

Chị Lê Thu Hiền ở Long Biên (Hà Nội) cho biết, nghe theo quảng cáo công năng, tác dụng “tuyệt vời” của máy sục khí ozone, chị đã bỏ ra cả tháng lương để mua được một chiếc máy về dùng với mục đích “giải độc” thực phẩm. “Nghe người bán giới thiệu, máy “giải độc” cho thực phẩm có công năng “trừ khử” hoàn toàn thuốc trừ sâu và diệt 99,99% vi khuẩn có hại trong rau quả. Máy cũng được quảng cáo là có thể khử mùi hôi trong tủ lạnh, lò vi sóng, bảo quản thực phẩm tươi ngon lâu hơn, làm nước tiệt trùng bát đĩa, diệt khuẩn trong không khí… nên đã mua về sử dụng”. Vì thế, hằng ngày, sau khi mua rau, quả, thịt tại chợ về, trước khi chế biến chị đều cho vào máy “giải độc” trong vòng 5-10 phút. Mặc dù đã sử dụng máy “giải độc” thực phẩm bằng khí ozone từ mấy năm qua nhưng chị Hiền cũng không biết thực hư công dụng của máy đến đâu, chị chỉ biết sau khi ngâm rau, quả trong 10 phút thì rau xanh hơn, các loại quả trông đẹp hơn...

Cùng chung nỗi lo sống chung với thực phẩm “bẩn”, chị Bảo Ngọc ở Hoàng Hoa Thám (Hà Nội) cho biết, gia đình chị mua máy sục ozone được hơn 2 tháng. Hằng ngày, khi mua rau, củ, quả, thịt về chế biến chị đều cho vào máy “giải độc”. Sau 5-10 phút sục khí ozone, miếng thịt lợn trông đỏ hơn, tươi hơn.

Cũng vì tính năng “giải độc” đa năng, nhiều người quay ra trào lưu mua máy khử độc thực phẩm bằng khí ozon (hay còn gọi máy sục bằng khí ozone). Và  với những lời quảng cáo như “rót mật vào tai” của các nhà sản xuất, phân phối, nhập khẩu máy móc, thiết bị tạo, sục khí ozone, sản phẩm này được bán phổ biến tại các siêu thị, trung tâm điện tử, điện máy với giá từ 720 nghìn đồng đến 2,5 triệu đồng/máy. Thậm chí, có nhiều loại máy được quảng cáo là hàng xách tay có giá 5-6 triệu đồng/máy, cá biệt có loại máy lên tới 20 triệu đồng.

Mua làm gì, chỉ tốn tiền

Các chuyên gia cho rằng, người tiêu dùng nên cân nhắc cẩn thận trước khi lựa chọn, quyết định mua, sử dụng. Đặc biệt, các chuyên gia cho rằng, lạm dụng hoặc dùng không đúng cách máy và khí ozone, rất có thể mang lại tác dụng ngược. Cụ thể, để có tác dụng phân hủy các hóa chất trên bề mặt, máy ozone phải đạt nồng độ lớn đủ để sát khuẩn. Nhưng nếu để ozone thoát ra ngoài không khí với lượng lớn thì không tốt cho sức khỏe của người dùng. Nhất là những người có bệnh tiền sử liên quan đến đường hô hấp, khí ozone có thể làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, tiếp xúc nhiều, lâu dài với khí ozone với lượng lớn, rất có thể mắc các bệnh liên quan đến thần kinh, hô hấp. Trong nhiều trường hợp, có thể bị ngộ độc khí ozone và mắc các triệu chứng nhức đầu, khó thở, ho khan. Nặng hơn nữa có thể bị hen suyễn hoặc tổn thương thị giác, đục thủy tinh thể dẫn tới mù lòa.

Theo nghiên cứu và chứng minh từ Viện Vật lý Đại học Bách khoa Hà Nội. Khi sục rau quả qua máy khử độc ozone không thể khử được hoàn toàn mọi độc tố có hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, với một số loại dư chất bảo vệ thực phẩm, hoóc-môn tăng trưởng trong thịt cá cũng có thể giảm với thời gian sục tương đối lâu từ 30-40 phút, còn một số chất độc hại tồn tại trong thực phẩm đã ngấm sâu vào trong thực phẩm thì không thể dùng máy ozone để khử được, chỉ có cách là vứt bỏ nó.

Ông Nguyễn Hồng Anh, Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội cho biết: “Rất nhiều người dân đã gọi điện cho chúng tôi để hỏi về việc có nên dùng máy sục ozone hay không? Và nó có tốt thật hay không? Chúng tôi đã tìm hiểu và tư vấn rằng, máy ozone chỉ có tác dụng vệ sinh bề mặt rau củ, quả. Tức là chúng chỉ có thể làm sạch các vết bẩn và một số vi sinh vật trên bề mặt. Còn đối với những sản phẩm rau, củ, quả sử dụng các chất bảo vệ thực vật và các chất kích thích ngấm vào bên trong của thực phẩm thì máy ozone không có nghĩa lý gì và không thể đào thải được những dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đó ra ngoài. Chính vì vậy, đối với nhiều người dân gọi điện nhờ chúng tôi tư vấn, chúng tôi đều khuyên họ không nên mua máy ozone làm gì cho tốn tiền!”.

Còn theo ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng khẳng định: “Máy sục ozone chỉ làm sạch bề mặt thực phẩm thôi, còn đối với các sản phẩm rau, củ, quả đã ngâm các chất độc để bảo quản thì các chất đã thẩm thấu vào bên trong thì máy ozone chẳng có tác dụng gì”.

Để phòng tránh và sử dụng ozone hiệu quả, người tiêu dùng nên cân nhắc và lựa chọn các thiết bị sục, tạo khí ozone có tính năng tác dụng phù hợp với không gian và sức khỏe gia đình. Đặc biệt, cần mua hàng chính hãng của những doanh nghiệp có thương hiệu và phải được kiểm định, kiểm tra chất lượng. Hơn nữa, cũng cần phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng cũng như tư vấn của nhà sản xuất trước khi sử dụng máy.

Diệu Thuần