Ukraine: Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych cầu cứu Nga bảo vệ!

Cũng trong ngày 27-2, Chủ tịch Thượng viện Nga Valentina Matvienko tuyên bố, về mặt pháp lý ông Viktor Yanukovych vẫn là Tổng thống chính thức của Ukraine. Theo giải thích của bà Valentina Matvienko, đến thời điểm này các thủ tục luật pháp về việc hủy bỏ quyền lực của ông Viktor Yanukovych vẫn chưa được tiến hành. Trước đó, Thủ tướng Nga Dimitry Medvedev từng đặt câu hỏi về tính pháp lý của chính quyền lâm thời tại Ukraine bởi Tổng thống được bầu hợp pháp trong cuộc bầu cử năm 2010 là ông Viktor Yanukovych.

Ngày 27-2, tờ Telegraph cho biết, ông Victor Yanukovych đã đến Nga bằng máy bay đêm 25-2 và đang ở trong một khu nghỉ dưỡng cao cấp Sanitorium Barvikha trên đường cao tốc Rublyovka - Uspenskoe ở phía Tây thủ đô. Trước đó (26-2), Chủ tịch Ủy ban các vấn đề quốc tế của Hội đồng Liên bang Nga, ông Mikhail Margelov cho biết, Moskva sẽ không cho ông Viktor Yanukovych tị nạn. Theo Facebook của phóng viên Mikhail Mischishina, ông Viktor Yanukovych đang ở một tu viện trên núi Athos của Macedonia và trên đường chạy trốn Tổng thống bị phế truất bị đột quỵ.

Trong khi đó, Tổng thống tạm quyền Ukraine Oleksandr Turchinov cảnh báo, sự di chuyển của Hạm đội Biển Đen đóng tại Crimea sẽ bị xem là hành động xâm lược bằng quân sự. Trước đó (26-2), Tổng thống tạm quyền Oleksander Turchinov đã đảm nhận cương vị Tổng Tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine và đưa ra cảnh báo về những dấu hiệu ly khai đang ngày càng gia tăng và những mối đe dọa đối với lãnh thổ sau khi Tổng thống Viktor Yanukovych bị phế truất. 

Theo hãng tin UNIAN, Cơ quan an ninh Ukraine (SBU) đã điều nhân viên đến Simferopol thuộc khu vực tự trị Crimea nhằm ngăn chặn đoàn xe bọc thép BTR của Nga đang tiến vào thành phố này với lý do để thiết lập các chốt kiểm soát bảo vệ cơ sở trọng yếu của Hải quân Nga đóng quân tại đây. Những động thái này xuất hiện khi những người dân thân Nga đụng độ với nhóm người Tatars và chiếm giữ tòa nhà quốc hội và chính quyền ở thành phố Simferopol, thủ phủ của Crimea, khu vực tự trị của Ukraine có đông người sắc tộc Nga sinh sống. Và Bộ Ngoại giao Nga đã tuyên bố, Moskva sẽ kiên quyết bảo vệ quyền lợi của kiều dân Nga tại đây. Ngày 25-2, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đã cử đặc phái viên tới thủ đô Kiev để thảo luận với các quan chức cấp cao nước này và khẳng định cam kết của Liên hợp quốc trong việc trợ giúp Ukraine vượt qua cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay.

Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh tiến hành một cuộc tập trận khẩn cấp nhằm kiểm tra khả năng sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng vũ trang trên khắp khu vực phía Tây nước Nga trong bối cảnh quan hệ giữa Moskva và phương Tây đang trở nên căng thẳng do cuộc khủng hoảng tại Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết, theo lệnh của Tổng thống Putin, các lực lượng thuộc Quân khu phía Tây đã được đặt trong tình trạng báo động lúc 14 giờ ngày 26-2 (theo giờ địa phương). Hãng thông tấn RIA Novosti cho biết, Hạm đội Biển Đen đã được tăng cường để đề phòng các trường hợp khiêu khích. Bộ trưởng Quốc phòng các nước thành viên NATO đang họp tại Brussels (26-2) đã ra tuyên bố khẳng định ủng hộ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.

Ngày 27-2, Bộ trưởng Phát triển Kinh tế Nga Alexei Ulyukayev cho biết, Moskva sẽ thảo luận các vấn đề kinh tế của Ukraine với các tổ chức quốc tế, chính phủ Mỹ và Liên minh châu Âu (EU). Vụ trưởng Vụ quan hệ quốc tế thuộc Bộ Tài chính Nga Andrey Bokarev cũng xác nhận, Moskva sẽ không đứng ngoài các đàm phán với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) về hỗ trợ tài chính cho Ukraine. Theo ước tính, Ukraine cần khoảng 35 tỷ USD viện trợ để cải thiện nền kinh tế, nhưng Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết, Washington mới có kế hoạch cho Ukraine vay 1 tỷ USD. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ Jen Psaki lại tuyên bố, Washington chưa có quyết định về khoản vay cho Ukraine. Ông John Kerry còn cho rằng, bất cứ một biện pháp can thiệp quân sự nào vào lãnh thổ Ukraine đều là sai lầm lớn.

Ngày 26-2, Trưởng công tố Ukraine Oleh Makhnytsky thông báo, Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych đã bị đưa vào danh sách truy nã quốc tế. Ông Viktor Yanukovych bị truy nã về “tội giết người hàng loạt” - liên quan đến các vụ xả súng sát hại nhiều người biểu tình trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Trước đó, Bộ trưởng Nội vụ tạm quyền Ukraine Arsen Avakov tuyên bố, khởi tố ông Viktor Yanukovych vì tội giết người hàng loạt. Cũng trong ngày 26-2, Phó trưởng công tố Ukraine Mykola Golomcha khẳng định, ông Viktor Yanukovych vẫn ở Ukraine, nhưng không cho biết thêm chi tiết.

Trong một diễn biến liên quan, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã hối thúc Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) lên án sự nổi lên của "chủ nghĩa dân tộc và phátxít mới" ở khu vực phía Tây Ukraine. Ngoại trưởng Sergei Lavrov cũng phản đối việc tổ chức bầu cử tổng thống trước thời hạn tại Ukraine vào ngày 25-5 vì cho rằng việc này đi ngược lại thỏa thuận giữa chính quyền Tổng thống Viktor Yanukovych và phe đối lập tại Kiev hôm 21-2. Nga là nước duy nhất cho đến nay vẫn yêu cầu áp dụng thỏa thuận này. Ngoài ra, ông Sergei Lavrov cũng khẳng định chính thức, Moskva không can thiệp vào cuộc khủng hoảng ở Ukraine, đồng thời nhấn mạnh Kiev không nên bị buộc phải lựa chọn giữa Nga và phương Tây.

Theo Bộ Ngoại giao Nga, trong cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Tổng thư ký OSCE Lamberto Zannier, hai bên đã trao đổi về tình hình Ukraine cũng như khả năng OSCE đóng góp nhằm ổn định tình hình nước này. Được biết, mấy ngày qua, những kẻ quá khích đã giật đổ nhiều biểu tượng đoàn kết dân tộc, như tượng đài chiến sĩ vô danh giải phóng phátxít hay tượng Nguyên soái Nga đánh bại Napoleon, Mikhail Kutuzov. Không những thế, những biểu tượng phát xít hay ủng hộ tư tưởng cực hữu cũng tràn ngập các thành phố như Lvov hay Kiev. Ba quốc gia trong EU là Bulgaria, Hungary và Romania cũng vừa chỉ trích quyết định của Quốc hội Ukraine về việc hủy bỏ luật ngôn ngữ ở nước này.

Trong khi đó, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), bà Catherine Ashton tuyên bố (26-2), sẽ thảo luận với Ngoại trưởng Sergei Lavrov vào ngày 6-3 với tâm điểm là cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Ngày 25-2, Uỷ viên châu Âu về các vấn đề kinh tế và tiền tệ Olli Rehn tuyên bố, ủng hộ việc tổ chức một hội nghị của các nhà tài trợ nhằm bàn việc viện trợ tài chính cho Ukraine. Tuyên bố được ông Olli Rehn đưa ra chỉ 1 ngày sau khi Bộ Tài chính Ukraine cho biết nước này cần khoảng 35 tỉ USD để duy trì nền kinh tế trong năm 2014, 2015 và cho rằng, các khoản thanh toán đầu tiên cần phải được thực hiện trong vòng 1-2 tuần tới.

Nếu Moskva ngừng hỗ trợ cho Kiev, nền kinh tế Ukraine có thể sẽ lâm nguy bởi theo ước tính của ngân hàng Commerzbank, trong năm 2014, Ukraine cần phải thanh toán 6,5 tỷ USD nợ nước ngoài và cần thêm 6,5 tỷ USD khác để bù đắp thâm hụt tài khoản vãng lai. Bên cạnh đó, Kiev cũng cần 1 tỷ USD để thanh toán số tiền mua khí đốt còn nợ của Nga. Phản ứng trước khả năng Kiev mất khả năng trả nợ trong ngắn hạn, đồng hryvnia của Ukraine đã mất giá hơn 6% so với USD, mức mất giá lớn nhất trong một phiên giao dịch đối với đồng hryvnia kể từ tháng 2-2009.

Đông Ngàn - Từ Sơn