Phương Tây đang tráo trở về vấn đề Syria?

Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius (trái) và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov trước cuộc họp bàn về Syria ở Matxcơva, Nga, ngày 17/9

Từ mấy ngày qua, trung tâm đối đầu xung quanh Syria đã chuyển qua Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Washington, Paris và London đã chuẩn bị dự thảo tài liệu này. Đó là nghị quyết cho phép sử dụng vũ lực chống Damas nếu Syria không chấp hành ít nhất một điểm trong kế hoạch Nga - Mỹ về đặt vũ khí hóa học Syria dưới sự kiểm soát quốc tế. Dự thảo nghị quyết này dự kiến sẽ được đệ trình Hội đồng Bảo an trước khi kết thúc tuần này.

Nỗ lực của các đối tác phương Tây nhằm thao túng kết luận báo cáo mới nhất của các thanh tra viên Liên Hợp Quốc về việc sử dụng vũ khí hóa học ở ngoại ô Damas hôm 21/8 đã trở quá rõ ràng, cho nên Matxcơva đã phải đưa ra một loạt tuyên bố cứng rắn về vấn đề Syria.

Nga coi mọi nỗ lực không có bằng chứng mà vẫn đổ lỗi cho chế độ Syria sử dụng chất độc là không nghiêm túc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich tuyên bố, điều đó được thực hiện để "phe đối lập khỏi phải chịu trách nhiệm".

Thứ trưởng ngoại giao Nga Sergei Ryabkov hiện đang ở Damas cho rằng phương pháp như vậy là áp đặt và một chiều. Ông cho biết chính quyền Syria đã chuyển cho Matxcơva bằng chứng mới về việc sử dụng vũ khí hóa học của phe đối lập vũ trang.

Tại New York, Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vitaly Churkin đã yêu cầu nhóm các thanh sát viên LHQ trở lại Syria và điều tra sự cố vũ khí hóa học ở Aleppo vào tháng 3 năm nay, cũng như ở ngoại ô Damas vào các ngày 23, 24 và 25/8.

Một số chuyên gia Nga tin tưởng rằng "cuộc tấn công hóa học" mới chống Syria tại Hội đồng Bảo an LHQ đang ẩn chứa nỗ lực của Mỹ, Paris và London nhằm quay trở lại với kế hoạch tấn công Syria. Một trong những chuyên gia hàng đầu của Nga về Trung Đông là ông Simon Baghdasarov bình luận: “Tôi nghĩ rằng, tới đây, Syria có thể phải chịu rất nhiều hành động khiêu khích hơn nữa. Với vũ khí hóa học, cũng như trong các lĩnh vực khác. Phe đối lập Syria định kỳ tổ chức các vụ thảm sát tín đồ Kitô, người Kurd và Alevis. Mai đây họ có thể sắp xếp một số hành động khiêu khích rồi sau đó buộc tội Damas. Phương Tây sẽ tiếp tục tìm kiếm cơ hội quay trở lại can thiệp vũ trang. Bởi vì nếu không có sự can thiệp vũ trang của phương Tây, phe đối lập Syria sẽ không thể giải quyết được bất kỳ nhiệm vụ nào đặt ra cho họ”.

Trong thực tế, không phải tất cả các chuyên gia đều chia sẻ quan điểm này. Một số người cho rằng phương Tây không tìm cách can thiệp trực tiếp vào cuộc xung đột Syria, mà bằng cách gây áp lực lên Damas, phương Tây chỉ cố gắng để kéo dài sự tồn tại của phe đối lập vũ trang Syria. Chuyên gia Sergey Demidenko thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược Nga nói: “Phương Tây thực sự không muốn tham gia vào cuộc xung đột ở Syria bằng vũ trang, nhưng rất muốn làm sao cho cuộc xung đột ở Syria kéo dài càng lâu càng tốt. Bởi vì bằng cách đó phương Tây phần nào giải quyết vấn đề chủ nghĩa Hồi giáo ở châu Âu. Các tín đồ Hồi giáo châu Âu hiện nay đến Syria để chiến đấu rồi chết ở đó. Và thứ hai, tất cả các chiến binh đối lập hiện hiện lấy vũ khí trong các kho ở Libya, trong đó có cả vũ khí hóa học, đang bị quân đội Bashar al-Assad tiêu diệt. Điều này làm giảm nguy cơ khủng bố đối với toàn bộ phương Tây”.

Kết luận của chuyên gia Nga về nguyện vọng của phương Tây muốn "kéo dài chiến tranh” được Tổng thống Mỹ Barack Obama gián tiếp xác nhận gần đây khi trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Tây Ban Nha Telemundo. Tổng thống Mỹ cho rằng, kết quả cuối cùng của thỏa thuận loại bỏ vũ khí hóa học Syria sẽ là thay đổi chế độ ở Syria. Về phần mình, Tổng thống Bashar al-Assad đã nhiều lần nói rằng chỉ có nhân dân Syria mới được quyền giải quyết vấn đề này, chứ không phải phe đối lập được hỗ trợ bởi nước ngoài, và chắc chắn càng không phải là Washington.

Ngày 16/9, Bộ trưởng Thông tin Syria cho hay Damas cam kết tuân thủ kế hoạch của Mỹ-Nga để hủy bỏ vũ khí hóa học một khi kế hoạch này được LHQ phê chuẩn.