Mỹ không tha cả đồng minh châu Âu

Báo Der Spiegel của Đức tiết lộ về chương trình do thám đồng minh châu Âu của Mỹ

Giới chức tình báo Mỹ nói họ sẽ nói chuyện trực tiếp với các thành viên EU về cáo buộc mới nhất này, vốn được đăng trên tuần báo Đức Der Spiegel số ra ngày 30/6. Tờ Der Spiegel nói bài báo phát hành hôm qua dựa trên một văn bản của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), do Edward Snowden, cựu nhân viên hợp đồng của NSA có được. Tuy nhiên, ông Mike Hayden, cựu giám đốc cơ quan CIA và NSA, thúc giục Nhà Trắng nên minh bạch hóa hơn chương trình do thám để xoa dịu nỗi lo sợ của quần chúng về việc chính phủ Mỹ xía vào chuyện của người khác.

Đây là bước thụt lùi mới nhất trong không đầy một tháng, khi đang diễn ra cuộc tranh cãi về việc Mỹ đã do thám xa đến đâu trong nỗ lực ngăn ngừa khủng bố tấn công. Hai chương trình do NSA quản trị đã xem và nghe lén hàng triệu cú điện thoại lẫn nội dung Internet, qua mạng lưới này ở Mỹ, tại quốc nội lẫn hải ngoại.

Nhiều giới chức châu Âu thuộc các nước Đức, Ý, Pháp, Luxembourg và ngay EU nói rằng, những tiết lộ mới nhất này có thể làm hỏng việc thương lượng đang diễn ra về một hiệp ước mậu dịch xuyên Đại Tây Dương, mục đích tạo nên việc làm và đẩy mạnh việc trao đổi hàng hóa hàng tỉ đôla mỗi năm, và cũng được xem là khu vực tự do mậu dịch lớn nhất thế giới.

Viviane Reding, Ủy viên tư pháp EU, nói: “Thành viên đối tác không được do thám lẫn nhau. Chúng tôi không thể bàn bạc về một thị trường xuyên Đại Tây Dương to lớn này một khi có sự hoài nghi, rằng đối tác của chúng ta đang tiến hành hoạt động do thám các văn phòng làm việc của các thương thuyết gia của chúng ta. Chính quyền Mỹ nên lập tức xóa tan những nghi ngại đó”.

Martin Schulz, Chủ tịch Nghị viện châu Âu, nói ông “hết sức quan ngại và kinh hoàng trước tin chính phủ Mỹ đang nghe lén tại các văn phòng của EU”. Trong khi đó, ông  Jean Asselborn, phó thủ tướng kiêm ngoại trưởng Luxembourg, nói ông hoàn toàn không nghi ngờ về bài tường thuật đăng trên tờ Der Spiegel, đồng thời bác bỏ luận điệu cho rằng việc do thám rộng rãi của Mỹ là vì lý do an ninh.

Phát biểu phỏng vấn của hãng thông tấn AP, ông Asselborn nói: “Chúng ta phải lập tức tái lập niềm tin ở cấp cao nhất của Liên minh châu Âu và Mỹ”.

Edward Snowden đang bị truy tố về tội làm gián điệp

Theo tuần san Der Spiegel, NSA đặt dụng cụ nghe lén ở các văn phòng ngoại giao EU ở Washington, và thâm nhập vào mạng lưới điện toán trong các cao ốc. Báo này còn thêm rằng, biện pháp tương tự cũng áp dụng tại sứ bộ của EU ở Liên Hiệp Quốc tại New York. Báo Der Spiegel cũng báo cáo rằng NSA còn sử dụng đến cả các thiết bị an ninh tại tổng hành dinh của NATO ở Brussels, từ đó gọi vào mạng lưới bảo trì điện thoại, cho phép họ có thể nghe lén những cuộc điện đàm của các giới chức cao cấp, kể cả nội dung Internet luân lưu tại một văn phòng quan trọng của EU ở gần đó.

Báo Der Spiegel trích dẫn các hồ sơ mật của Mỹ ông Edward Snowden lấy được. Snowden là cựu nhân viên NSA và CIA và là người đang bị Mỹ truy tố tội gián điệp sau khi ông tiết lộ Mỹ do thám dân Mỹ và dân một số quốc gia khác. Báo này nói là họ có xem được một phần các tài liệu. Tuy nhiên, tờ này không đăng nguyên văn hồ sơ và cũng không nói làm sao họ có được tài liệu đó.

Tại Washington, DC, văn phòng giám đốc tình báo quốc gia đưa ra một văn bản nói rằng giới chức Mỹ dự trù sẽ đáp lại mối quan tâm của các đối tác trong EU qua đường ngoại giao. Tuy nhiên, “dựa theo chính sách, chúng tôi khẳng định rằng, Mỹ chỉ thu thập tin tình báo của nước ngoài những gì mà các nước khác cũng thường hay thu thập”, theo kết luận của văn bản, nhưng không cho biết thêm chi tiết nào.

Cựu giám đốc NSA và CIA, Mike Hayden, nói chuyện trong chương trình “Face the Nation” của đài CBS hôm 30/6, về vụ NSA nghe lén các văn phòng của EU đăng tải trên tuần san Der Spiegel của Đức

Phát biểu trên chương trình “Face the Nation” của đài CBS, ông Mike Hayden làm dịu bớt cơn phẫn nộ của EU khi nói "họ nên trước tiên nhìn lại xem điều gì chính phủ họ cũng đang làm”. Nhưng ông Hayden thêm rằng, chính phủ Obama nên xoa dịu công luận bằng cách công khai hóa hơn về các chương trình tối mật, nhờ thế “người dân có thể biết được chính xác những gì chúng ta đang làm trong việc cân bằng giữa riêng tư với sự an ninh”. Ông Hayden tiếp: “Càng biết nhiều, người ta càng thấy dễ chịu hơn”.

S.Phương (Theo AFP)