Lỗi ở “quan” điền thổ!

Trong chương trình “Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời” mới đây, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Nguyễn Minh Quang cho biết, hiện còn 45 tỉnh, thành phố chưa hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), trong đó 11 tỉnh đạt tỷ lệ thấp (dưới 7%) gồm một số tỉnh vùng Tây Bắc, Đông Bắc, Trung Trung Bộ và Tây Nguyên là những tỉnh có diện tích đất rộng.

Theo Bộ trưởng, đến thời điểm này mới có 18 tỉnh, thành phố “cơ bản hoàn thành” việc cấp giấy chứng nhận (GCN) đối với các loại đất chính. Việc quá chậm trễ trong công tác cấp sổ đỏ, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang giải thích, chủ yếu là do nguồn gốc đất phức tạp, thiếu hồ sơ địa chính, thiếu nhân lực, thủ tục còn phiền hà và còn do một bộ phận cán bộ, nhân viên trong các văn phòng đăng ký đất đai nhũng nhiễu. Ngoài ra, kinh phí thiếu cũng ảnh hưởng lớn đến tiến độ cấp sổ đỏ. Bên cạnh đó còn một nguyên nhân quan trọng khác, đó là sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các tỉnh đối với công tác này.

Ai cũng biết, đằng sau tấm sổ đỏ là rất nhiều lợi ích của người được cấp. Thế nhưng, hiện nay người chịu trách nhiệm thẩm định hồ sơ thì “hoàn toàn không có lợi ích gì”. Vênh quyền lợi chính là một nguyên nhân dẫn đến hiện tượng ngâm hồ sơ, hành thủ tục xin cấp sổ đỏ bị ngâm. Bộ trưởng Bộ TN&MT cũng thừa nhận, đúng là nếu được cấp sổ đỏ thì người dân có nhiều lợi ích, nhất là sổ đỏ đối với đất ở đô thị. Trong khi đó, việc cấp sổ là công việc phức tạp, nhất là việc thẩm định hồ sơ dễ làm nản lòng các cán bộ, nhân viên TN&MT.

Liệu có đúng như Bộ trưởng cho rằng, vì thiếu nhân lực ở các văn phòng đăng ký nên cán bộ phải “gồng mình” làm việc, song không có chế độ chính sách đãi ngộ gì hay hỗ trợ gì khác? Không đâu, làm gì có chuyện nhân viên các văn phòng này “vô tư”, “gồng mình” lên để làm việc dù không có “bồi dưỡng”. Vì kém “phấn khởi” nên làm việc cầm chừng, “ngâm tôm” hồ sơ dẫn đến chậm hoàn thành công việc.

Người dân còn nhớ chuyện Bộ trưởng Bộ TN&MT nhiệm kỳ trước từng phải chi phí nhiều hơn người khác để sớm có sổ đỏ thế chấp vay tiền. Bộ trưởng còn bị hành như vậy huống chi dân! Đã có “quan” điền thổ còn vướng vòng lao lý. Chẳng hạn vụ nguyên cán bộ địa chính Lê Văn Tuân ở xã Phổ An, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi trong 2 năm đã lợi dụng chức cán bộ địa chính xã Phổ An để tự ý thu của 14 hộ dân trong xã hơn 92 triệu đồng để làm GCN quyền sử dụng đất. Trong số hàng vạn xã, phường chưa xong nhiệm vụ, truy tìm kỹ chắc sẽ có những Lê Văn Tuân khác chưa bị lộ. Mức án 6 năm tù dành cho Tuân là bài học cảnh tỉnh đối với các “quan” điền thổ!

Ngoài ra, những vụ làm mất phôi sổ đỏ, lừa đảo thu gom sổ đỏ cũng khiến việc cấp sổ đỏ thêm khó khăn, phức tạp. Việc doanh nghiệp dùng sổ đỏ của người dân để thế chấp vay nhiều tiền ngân hàng, sau đó cho người dân vay lại với số tiền ít hơn là điều vừa phi lý, vừa hết sức nguy hiểm. Phi lý ở chỗ, người dân có nhu cầu vay ít, nhưng lại phải ký vay số tiền lớn hơn gấp nhiều lần và trở thành con nợ hai mang, vừa của ngân hàng, vừa của doanh nghiệp. Nguy hiểm là, nếu doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, không trả được nợ vay thì phía ngân hàng sẽ phát mãi tài sản đã thế chấp, vì trong hợp đồng vay vốn đã quy định, trong trường hợp người vay không trả được nợ thì người có tài sản thế chấp phải trả thay, tức là người dân bỗng dưng bị mất sổ đỏ, mất nhà, mất đất. Hệ lụy kéo theo sẽ rất phức tạp về an ninh trật tự và đời sống, bởi người dân sẽ bức xúc, khiếu nại, kiện tụng, giải quyết hậu quả sẽ dây dưa kéo dài, ảnh hưởng không tốt đến xã hội và chính việc cấp sổ đỏ.

“Quan” hư, hỏng việc là một thực tế, nếu không sớm khắc phục thì không thể hoàn thành việc cấp 6 triệu sổ đỏ ở 56 tỉnh, thành phố trong năm nay. Bộ TN&MT không thể vin cớ thiếu cơ chế sử dụng khoản thu từ lệ phí cấp sổ đỏ phục vụ hoạt động của văn phòng đăng ký GCN nên công việc trở nên khó khăn, chậm chạp. Tại sao không xin phép thu lệ phí tự nguyện với các hồ sơ cần nhanh? Chắc chắn người dân sẽ vui lòng bồi dưỡng để được việc!

Thiết nghĩ Bộ TN&MT nên hành xử như Bộ Giao thông Vận tải, sẵn sàng “trảm tướng, loại quân” trong cuộc đốc chiến này. Hình như chưa có “quan điền thổ” nào bị huyền chức do lề mề, chậm chạp trong hành sự cả?

Mãi đến bây giờ, khi còn những bốn mươi mấy tỉnh chưa hoàn thành nhiệm vụ người ta mới thấy Bộ TN&MT đề nghị UBND các tỉnh và Sở TN&MT kiểm tra thường xuyên, kiên quyết xử lý các trường hợp ngâm hồ sơ để vòi vĩnh, kể cả các trường hợp làm thủ tục chậm nếu không có lý do chính đáng cũng bị xử lý nghiêm.

Luật Đất đai quy định rõ thẩm quyền cấp sổ. Do đó, nếu không hoàn thành nhiệm vụ cấp sổ đỏ trong năm 2013 theo Nghị quyết của Quốc hội, trước hết thuộc trách nhiệm của lãnh đạo tỉnh và Sở TN&MT. Và các “quan” điền thổ nếu không tu tỉnh theo Nghị quyết 4 sẽ khó vô can.

Bảo Dân