Bộ trưởng Đinh La Thăng: "Người thực thi công vụ không nghiêm dẫn tới... nhờn luật"

Bất chấp những nỗ lực của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, số người chết vì tai nạn giao thông trong 5 tháng đầu năm 2013 vẫn tăng cao hơn cùng kỳ năm ngoái là 28 người. Đặc biệt, ngay sau khi Chủ tịch Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phê bình 9 Chủ tịch tỉnh để số vụ tai nạn giao thông trên địa bàn tăng cao tới hơn 30%. Ngay đầu tháng 6/2013 lại liên tiếp xảy ra một loạt vụ tai nạn giao thông thảm khốc, cướp đi nhiều sinh mạng.

Thưa Bộ trưởng Đinh La Thăng, trong 5 tháng đầu năm số người chết vì tai nạn giao thông tăng 28 người, xin Bộ trưởng có biết đây có phải là rủi ro khi đi trên đường tăng cao hơn năm ngoài không, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Với tư cách là Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, tôi xin gửi lời thăm hỏi gia đình các nạn nhân tai nạn giao thông, đặc biệt là gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới các gia đình có người thiệt mạng vì tai nạn giao thông. Và tôi cũng xin nhận một phần trách nhiệm của ngành Giao thông Vận tải.

Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng.

Tuy nhiên qua phân tích đánh giá số liệu tình hình tai nạn giao thông trong 5 tháng đầu năm cho thấy, mặc dù số người chết tăng 28 người (tăng 0,68% so với cùng kỳ 2012), nhưng số vụ thì giảm rất sâu, hơn 2.000 vụ (giảm 14% so với cùng kỳ), số người bị thương cũng giảm trên 3.000 người (giảm 20%). Từ đó cho thấy, để giảm số người chết và bị thương trước tiên chúng ta phải giảm được số vụ tai nạn giao thông.

Cũng qua đánh giá số liệu đó chúng ta thấy không phải tất cả các địa phương trong 5 tháng đầu năm đều tăng số người chết, số vụ tai nạn. Nhiều tỉnh bằng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị của địa phương đã giảm cả ba tiêu chí rất sâu (số vụ, số người chết và bị thương). Trong khi đó một số địa phương lại để số vụ tai nạn, số người chết và bị thương tăng cao so với cùng kỳ.

Thưa Bộ trưởng, việc liên tiếp xảy ra các vụ tai nạn nghiêm trọng, đặc biệt với vận tải hành khách có nguyên nhân gì từ công tác quản lý Nhà nước không?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Nguyên nhân trực tiếp xuất phát từ chính người lái xe. Nhưng chúng ta phải thấy nguyên nhân sâu xa chính từ khâu quản lý Nhà nước, đó là việc cấp phép cho các doanh nghiệp, chủ phương tiện kinh doanh vận tải, công tác đào tạo sát hạch cấp giấy phép lái xe, công tác đăng kiểm đảm bảo kỹ thuật của phương tiện khi tham gia giao thông.

Đặc biệt công tác tuần tra, kiểm soát chưa hiệu quả, công tác xử lý của các cơ quan Nhà nước, của người thực thi công vụ chưa nghiêm dẫn đến chuyện nhờn luật. Rồi có cả dấu hiệu, hiện tượng dung túng bao che, xử lý không nghiêm, không công bằng, đó chính là trách nhiệm quản lý của các cơ quan quản lý Nhà nước.

Xin Bộ trưởng có thể nói rõ hơn về trách nhiệm của những người thực thi công vụ và đối với ngành Giao thông, lực lượng thuộc ngành giao thông thì Bộ trưởng có giải pháp gì trong thời gian tới? 

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Trước hết những người thực thi công vụ phải am hiểu về luật pháp, thực thi công vụ một cách nghiêm minh, đúng luật, không dung túng, không bao che, đảm bảo xử lý đúng vi phạm, đúng mức độ. Có rất nhiều giải pháp đồng bộ và phải làm thường xuyên liên tục. Mà trước hết người thực thi công vụ phải trau dồi bản lĩnh chính trị, bản lĩnh nghề nghiệp.

Đặc biệt phải tinh thông về pháp luật, có như vậy thì thực thi mới đúng, người dân mới tâm phục khẩu phục. Những người vi phạm về phẩm chất đạo đức, nghề nghiệp thì dứt khoát phải đưa ra khỏi đội ngũ để làm trong sạch đội ngũ. Có như vậy tính nghiêm minh của pháp luật mới được thực hiện.

Thời gian gần đây, trong nhiều các cuộc họp bàn phân tích về nguyên nhân dẫn đến tai nạn, nhiều chuyên gia và cơ quan chức năng thường cho rằng nguyên nhân chính do ý thức của người dân. Bộ trưởng lại nhấn mạnh đến vai trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng. Bộ trưởng có thể phân tích sâu hơn về quan điểm này?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Đúng là lâu nay khi có vụ tai nạn giao thông xảy ra, thường người ta nghĩ ngay đó là ý thức của người điều khiển phương tiện kém. Nguyên nhân trực tiếp do ý thức của người điều khiển phương tiện. Nhưng tôi vẫn cho rằng nguyên nhân sâu xa chính là công tác quản lý của chúng ta còn hạn chế.

Người dân giao cho chúng ta trách nhiệm phải xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, tổ chức thực thi cho nghiêm túc, giao cho cơ quan quản lý Nhà nước có quyền tuần tra giao thông xử lý vi phạm, sát hạch, cấp giấy phép… nhưng tất cả các khâu đó làm không tốt dẫn đến tai nạn giao thông tăng cao.

Chính vì vậy, trong thời gian tới ngành Giao thông sẽ tập trung kiểm soát điều kiện kinh doanh vận tải, nâng cao tinh thần trách nhiệm của người thực thi công vụ. Dứt khoát đưa ra khỏi đội ngũ người không đảm bảo phẩm chất, không tinh thông nghiệp vụ và có biểu hiện dung túng, bao che cho những sai phạm của lái xe, chủ phương tiện và của các DN kinh doanh vận tải.

Nghị định 71 quyết định việc nâng mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm luật lệ giao thông, nhưng số người chết trong 5 tháng đầu năm lại chưa giảm. Vậy theo Bộ trưởng có nên tăng mức hình phạt bổ sung không, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Quan điểm của chúng tôi là mức xử phạt như thế nào để đảm bảo điều kiện người dân có thể chấp nhận được, cũng như để cho người dân tự giác nộp phạt. Quan điểm của chúng tôi là chính sự thực thi nghiêm minh của người thực thi công vụ, thực thi có trách nhiệm, công bằng, công khai sẽ nâng cao được ý thức tham gia giao thông.

Quan điểm của ban soạn thảo, mức phạt nào cao quá thì hạ thấp xuống và giảm bớt hình phạt bổ sung. Nhưng quan trọng là người xử phạt phải gương mẫu, nghiêm túc, có như vậy người vi phạm mới chấp hành nộp phạt.

Thiên Minh (ghi)