Điều tra nghi án "hối lộ triệu đô" ngành y: Không dễ!

Theo ông Nguyễn Văn Tiên - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, thực tế hiện nay, vấn đề chi hoa hồng cho những người bán thuốc, kê đơn thuốc rất phổ biến và khó kiểm soát.

Ông Tiên cũng nói thêm các nước khác như Mỹ họ đã kiểm soát ngay từ công ty, đã chi như thế nào để khi cần có thể truy ra ngay. Thu nhập của những bác sĩ ở Nhật cao gấp 3 lần so với người bình thường nhưng họ vẫn chấp nhận được vì được kiểm soát rất chặt chẽ. Trong khi ở Việt Nam, lương của những bác sĩ ở các bệnh viện lớn vẫn là một dấu chấm hỏi vì hệ thống lương còn rất chung chung.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Văn Tiên.

Nói về việc khi điều tra và phát hiện ra các sai phạm thì sẽ phải xử lý thế nào, ông Tiên cho hay: Phát hiện ra thì phải xử thôi, chỉ sợ không phát hiện được. Nhưng việc phát hiện hối lộ rất khó, vì có thể người ta tài trợ cho các bác sĩ đi dự hội thảo cũng cộng vào. Ví dụ một hãng nào đó tài trợ cho mấy trăm người đi dự hội thảo, mỗi ông mấy nghìn đô, cộng lại đã thành như thế rồi.

“Việc phát hiện và xử lý cái đó như thế nào? Rất khó đối với chúng ta. Nhưng tôi nghĩ việc họ công bố như thế cũng là một dịp tốt cho Việt Nam chúng ta tìm cách đưa giá thuốc và những giá thiết bị y tế về giá trị thực mà không bị chi phối bởi hoa hồng. Chúng tôi cũng muốn Quốc hội ban hành Luật Đấu thầu, trong đó mục riêng về đấu thầu thuốc cũng muốn kiểm soát chặt chẽ cái này. Vì cái này đã phổ biến ở nhiều nước, mà Trung Quốc là một ví dụ”, ông Tiên nói.

Liên quan đến nghi án Cty Bio- Rad (Hoa Kỳ) đưa hối lộ 2,2 triệu USD trong quá trình thực hiện dự án Y tế ở Việt Nam vốn đang gây xôn xao dư luận mấy ngày qua, ông Phạm Anh Tuấn, Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương cho biết, đang theo dõi chặt chẽ để nắm bắt thông tin vụ việc.

Khi có đủ cơ sở xác định đây là vụ việc có dấu hiệu tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp thì lúc đó Ban Nội chính Trung ương sẽ đề xuất Ban Chỉ đạo TƯ về phòng, chống tham nhũng giao cho Ban Nội chính theo dõi, đôn đốc. Hoặc cao hơn nữa, theo tính chất của vụ việc, sẽ tham mưu đưa vào diện Ban Chỉ đạo TƯ về phòng, chống tham nhũng trực tiếp chỉ đạo để xử lý nghiêm minh, đúng luật pháp, không loại trừ một ai.

Ông Phạm Anh Tuấn, Phó ban Nội chính Trung ương.

“Bước đầu có thể nhận thấy đây là vụ việc nhạy cảm, theo thông tin trên báo chí có biểu hiện của vụ việc tham nhũng. Bộ trưởng Bộ Y tế đã có phản ứng nhanh khi đề nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra và cũng đã đề nghị phía Hoa Kỳ hỗ trợ cung cấp thông tin...”, ông Tuấn nói.

Trên thực tế, mặc dù Việt Nam chưa có Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự với Hoa Kỳ, nhưng ông Tuấn cho rằng cũng không phải là quá khó để làm sáng tỏ nghi án này. Việt Nam và Hoa Kỳ đều là thành viên của Công ước Liên hợp quốc về Chống tham nhũng, đây cũng là căn cứ quan trọng để các nước thành viên Công ước chia sẻ thông tin.

Nước ngoài người ta đã làm kỹ; các cơ quan chức năng của họ đã chắc chắn thẩm định và họ đủ cơ sở xác định rằng lời khai và các hoạt động đưa và nhận hối lộ và các chứng cứ liên quan thu thập được là có thật, trên cơ sở căn cứ đó thì mới có chuyện họ cho nộp phạt số tiền khai là hối lộ của công ty đó để cho miễn trách nhiệm hình sự.

Về lo ngại nghi án nhận hối lộ của các cán bộ y tế Việt Nam sẽ “chìm xuồng”, ông Phạm Anh Tuấn khẳng định: “Tôi không cho là như vậy, dù xử lý hình sự hay miễn xử lý hình sự thì vụ việc này đã được cơ quan chức năng có đủ thẩm quyền của Mỹ xác định rõ rồi, nghĩa là các lời khai, chứng cứ, nhân chứng đã có cả. Họ cũng không thể nhận nộp phạt mà chưa đủ căn cứ. Vì vậy, tôi nghĩ đây là tiền đề, manh mối để giúp Cơ quan điều tra từng bước làm sáng tỏ sự thật. Tôi tin các cơ quan chức năng Việt Nam sẽ tích cực làm rõ nghi án nhận tiền “hoa hồng” trong vụ việc này”.

Thảo Phượng