Thưởng tết “bèo bọt”, Bộ Giáo dục - Đào tạo “bó tay”

>> Cứ đến tết… lại buồn!

Khéo ăn thì no…

Nghịch lý “thưởng Tết” đã tồn tại một cách tự nhiên trong xã hội suốt thời gian qua. Trong khi các doanh nghiệp đều có tiền thưởng Tết, thưởng lương tháng 13; ngay cả những đơn vị hành chính sự nghiệp, được khoán biên chế cũng có tiền thưởng Tết thì ngành Giáo dục lại phải “cân đo đong đếm” mới có thể hỗ trợ cho giáo viên.  

Khái niệm lương tháng thứ 13 hay tiền thưởng Tết dường như không tồn tại trong ngành Giáo dục. Trả lời báo chí về thưởng Tết cho giáo viên, TS Bùi Hồng Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) thừa nhận, từ trước đến nay, trong danh mục chi trả cho giáo viên, các trường không có khoản thưởng Tết vì Bộ không có nguồn nào để thưởng.

Giáo viên là nghề đặc biệt nhưng thưởng tết quá bèo bọt.

Các nhà trường là đơn vị sự nghiệp công lập, thực hiện theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP về chi tiêu tài chính. Vì thế, chỉ những trường nào khéo xoay xở, biết tiết kiệm thì mới có khoản tiền kết dư để bổ sung vào quỹ tiền lương cho giáo viên và dành cho thưởng Tết.

Ngoài ra, một số trường có điều kiện dành riêng khoản tiền trích từ các khoản quỹ tự do của trường như tiền giữ xe, thu căng-tin, cho thuê địa điểm dạy ngoại ngữ, tin học. Vì thế ở mỗi địa phương, mỗi trường học lại có cách thức và mức hỗ trợ Tết cho giáo viên khác nhau, nhưng cùng chung ở chỗ là phụ thuộc chủ yếu vào sự quan tâm của cấp quản lý, tài "chèo lái" của lãnh đạo nhà trường.

Theo lý giải của các trường, quy định của Nhà nước là 80% ngân sách dùng chi lương, 20% còn lại dùng cho các hoạt động giáo dục khác. Nhưng hiện nay, yêu cầu nhiệm vụ đòi hỏi nhà trường phải đảm đương rất nhiều việc để tổ chức các hoạt động giáo dục cho học sinh nên phần chi khác nhiều khi không đủ. Trong khi đó, nhà trường không còn khoản thu nào khác có thể gây quỹ. Vì thế, kể cả có thưởng Tết, thì phần quà này cũng chỉ mang tính động viên cho những đóng góp của giáo viên, chứ khó có thể hỗ trợ các thầy cô mỗi dịp Tết đến, xuân về.

Bộ GD-ĐT: "Không thể dùng ngân sách để thưởng tết"

Đã từ lâu, chuyện thưởng Tết cho giáo viên đã là vấn đề gây nhức nhối trong ngành Giáo dục. Nguyên Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân đã từng viết thư kêu gọi doanh nghiệp cùng chung tay ủng hộ để mỗi giáo viên có một chiếc bánh chưng.

Trong thư ông viết: “Là Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, tôi cảm thấy rất băn khoăn khi ngày Tết đến, không góp phần lo được cái Tết cho gia đình của 1 triệu thầy cô giáo mầm non và phổ thông.

Bộ GD-ĐT trân trọng đề nghị các đồng chí lãnh đạo từng địa phương vận động doanh nghiệp, các nhà hảo tâm tài trợ và hỗ trợ từ kinh phí địa phương để các thầy, cô giáo, nhất là các thầy, cô giáo công tác ở miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, có một cái Tết ít thiếu thốn hơn ngày thường, có được mâm cơm để cúng ông bà tổ tiên, có được chiếc áo mới cho cha mẹ, con cái, có được chiếc bánh chưng, bánh tét ăn ngày mồng một Tết”…

Bức thư ngay sau đó đã thu hút được sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp, tuy nhiên số tiền thu được vẫn chưa đủ để chi cho hàng triệu giáo viên khó khăn có cái Tết đầy đủ.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận cho biết không có giải pháp cho thưởng Tết giáo viên.

Khi nhắc đến chuyện thưởng Tết cho giáo viên quá “bèo bọt”, GS Phạm Minh Hạc - nguyên Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã phải thốt lên: “Không tưởng tượng nổi. Với các doanh nghiệp, dù ít hay nhiều thì cũng có thưởng Tết cho nhân viên, nhưng với ngành Giáo dục, hầu như từ xưa đến giờ chưa nghe ai nói đến việc thưởng Tết cao”.

PGS Văn Như Cương - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông dân lập Lương Thế Vinh (Hà Nội) cũng thừa nhận, đúng là hiện nay chưa có thưởng Tết cho giáo viên. Ở khối đại học cũng cố gắng thưởng tí chút cho giáo viên từ kinh phí nhiều nguồn khác nhau. Thế nhưng ở khối phổ thông, đặc biệt là giáo viên vùng núi thì thường là thưởng Tết “chay”.

Nói về thưởng Tết của giáo viên, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận cho rằng, Bộ GD-ĐT không có ngân sách. Lo lương, lo thưởng là một công việc đặt ra ở các cơ sở giáo dục, tùy vào hoàn cảnh của mình để có sự quan tâm tới các giáo viên.

Bộ trưởng cho biết: “Trên phạm vi toàn ngành, các nguồn kinh phí đã theo dòng ngân sách, không ai được phép dùng ngân sách để chi thưởng Tết. Đây là một thực tế, bản thân tôi cũng không có giải pháp nào khắc phục việc này”.

Bộ trưởng lý giải, theo quy định của Nhà nước, khoảng 80% ngân sách Nhà nước cấp cho giáo dục để trả lương giáo viên và cán bộ quản lý, 20% cho các hoạt động giáo dục, nhưng thực tế hầu như ngân sách cấp cho nhà trường chỉ đủ chi trả lương (80-90% ngân sách), thậm chí có trường phải chi đến 95% ngân sách, vì vậy không còn tiền để mua phấn, giấy bút, văn phòng phẩm... Vì vậy, nhà trường không có kinh phí thưởng Tết cho giáo viên.

Khánh An