Mỹ tìm cách chấm dứt lộn xộn tại Ai Cập

Tổng thống lâm thời Ai Cập Adli Mansour (phải) tiếp Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ William Burns tại Cairo, ngày 15/7/2013

Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ, tại Cairo Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ, William Burns sẽ có những cuộc tiếp xúc với đại diện của các nhà cầm quyền Ai Cập, của xã hội dân sự và các doanh nhân Ai Cập. Thông điệp chính nhằm khẳng định là Mỹ luôn đứng về phía nhân dân Ai Cập để chấm dứt bạo động và đưa đất nước này bước vào một giai đoạn chuyển tiếp, mở đường cho mọt chính quyền dân sự và dân chủ lên cầm quyền.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ, William Burns là quan chức cao cấp Mỹ đầu tiên đến Ai Cập kể từ sau khi quân đội tước quyền tổng thống của ông Morsi hôm 3/7.

Chuyến công tác của thứ trưởng Burns diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Washington và Cairo đang trong thời điểm tế nhị. Ai Cập vốn là một đồng minh truyền thống của Mỹ tại khu vực Cận Đông. Hàng năm, Washington cấp cho quân đội Ai Cập 1,3 tỷ USD. Kể từ khi tổng thống dân cử đầu tiên của Ai Cập, ông Mohamed Morsi bị lật đổ, chính quyền Mỹ đã tránh né sử dụng cụm từ đảo chính, bởi vì trong trường hợp đảo chính, thì Washington sẽ phải ngưng viện trợ cho chính quyền Cairo. Tuy nhiên hai chính khách trong hàng ngũ đảng Cộng Hòa là thượng nghị sĩ John McCain và Lindsey Graham đang gia tăng áp lực kêu gọi chính quyền Obama cắt viện trợ cho Ai Cập.

Ngoài ra Mỹ đang kêu gọi Ai Cập trả tự do cho tổng thống bị truất quyền, Morsi. Ông này hiện vẫn đang bị quân đội bắt giữ. Trước mắt chính quyền lâm thời ở Cairo chưa hưởng ứng kêu gọi của Mỹ.

Người biểu tình ủng hộ Tổng thống bị lật đổ Morsi tại Cairo

Thứ trưởng Mỹ đến Ai Cập trong bối cảnh tổ chức Huynh đệ Hồi giáo ủng hộ ông Morsi kêu gọi biểu tình vào hôm 15/7 ở Cairo. Phe này tin chắc rằng tổng thống bị lật đổ sẽ trở lại lãnh đạo đất nước. Hàng ngàn người đã tuần hành trong nhiều ngày gần một ngôi đền ở Đông-Bắc thủ đô Cairo để đòi phục chức cho cựu Tổng thống Morsi.

Cũng trong ngày hôm qua, nhà chức trách cho hay các nghi can chủ chiến đã tấn công một chiếc xe buýt chở công nhân làm việc tại các hãng xưởng ở thị trấn El-Arish ở miền Bắc Sinai, giết chết ít nhất 3 người và làm bị thương 17 người khác.

Bán đảo Sinai đã chứng kiến bạo động leo thang từ khi ông Morsi bị lật đổ.

Trong khi đó tướng lãnh hàng đầu Ai Cập đã đọc một bài diễn văn trước quốc dân trên đài truyền hình, bênh vực quyết định lật đổ ông Morsi là để đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

Đại tướng Abdel Patta el-Sissi nói ông Morsi đã mất đi tính cách chính đáng để cai trị vì các vụ biểu tình đông đảo do những người chống đối ông tổ chức.

Quân đội Ai Cập bác bỏ những lời tố cáo cho rằng hành động của họ có động cơ tôn giáo.

Từ khi bị lật đổ, ông Morsi đã bị câu lưu tại một địa điểm không được tiết lộ, trong khi hàng chục thành viên của tổ chức Huynh đệ Hồi giáo cũng bị bắt giữ.

Giới hữu trách không buộc ông về một tội ác, nhưng nói rằng họ đang tiến hành điều tra một loạt những đơn khiếu nại chống ông, kể cả vệ tội gián điệp, và phá hoại nền kinh tế.

Các nguồn tin tư pháp Ai Cập hôm qua cho hay, công tố viên đã hạ lệnh phong tỏa tài sản của 14 nhân vật Hồi giáo nổi bật, kể cả thủ lĩnh tối cao của tổ chức Huynh đệ Hồi giáo, ông Mohamed Badie.

Về phương diện nhân đạo, Nga kêu gọi cộng đồng quốc tế cứu xét chính sách viện trợ lúa mì cho Ai Cập. Ai Cập là quốc gia nhập khẩu loại ngũ cốc này nhiều nhất trên thế giới. Vào tuần trước, Cairo lên tiếng báo động là kho dự trữ lúa mì của Ai Cập chỉ còn đủ sức bảo đảm an ninh thực phẩm cho dân chúng trong vỏn vẹn hai tháng.

Nh.Thạch (Theo AFP)